Educate the world
Op de SURF Onderwijsdagen werd vorige week het nieuwe Trendrapport van SURF gepresenteerd waar de Special Interest groep Open en Online Onderwijs een jaar aan heeft gewerkt. In het rapport wordt door betrokken uit verschillende hoger onderwijsinstellingen vanuit verschillende kanten belicht hoe de ontwikkelingen er voor staan.
Bijdragen aan regulier onderwijs
Lag in de het Trendrapport van 2014 nog veelal de nadruk op het de invloed van grote MOOC-platforms als edX en Coursera op het reguliere onderwijs, in 2015 lijkt een verschuiving plaats te vinden naar hoe open education vooral een bijdrage kan leveren binnen dat reguliere onderwijs.
Minder nadruk op reguliere erkenning van MOOC’s en financiële houdbaarheid van de platformen, maar meer op hoe open onderwijsmiddelen ingezet kunnen worden om bestaande problemen in het onderwijs op te vangen. “Open onderwijs is de pioniersfase voorbij,” stelt SURFnet dan ook.
Economische belangen
Dat betekent dat er minder sprake is van een welhaast ideologische drang tot het ontwikkelen van MOOC’s zoals dat in de beginfase een drijfveer leek. Willem van Valkenburg (TU Delft) en Ben Janssen (zelfstandig adviseur Open Education) constateren dat zowel “zowel bij overheden als bij onderwijsinstellingen een verschuiving heeft plaatsgevonden in de motivering om met open en online onderwijs aan de slag te gaan.”
De aandacht lijkt te zijn verschoven naar economische belangen. Kostenbesparing als aanjager voor online onderwijs, waar MOOC’s op een efficiënte manier grote groepen studenten kunnen bedienen. “De maatschappelijke rol van open onderwijs, het toegankelijk maken van hoger onderwijs voor nieuwe doelgroepen bijvoorbeeld, krijgt echter veel minder aandacht.”
Focus op Bildung
Toch lijkt onder impuls van de discussie over Bildung weer een kentering plaats te vinden. Zo benadrukte Tony Bates – keynotespreker op de Onderwijsdagen – in gesprek met ScienceGuide al dat de didactische kant van MOOC’s meer aandacht verdiende en ook in het Trendrapport lijkt de focus verschoven naar hoeveel studenten nu daadwerkelijk leren als ze open en online onderwijs gebruiken.
Dat ziet ook Christien Bok van SURF. ICT is meer een enabler geworden die studenten kan betrekken bij de instelling en de docent. Aandacht lijkt maatwerk te zijn dat studenten met verschillende onderwijsbehoeften op een manier naar keuze kan bedienen. “Dit past bij het adagium dat de student de regie over zijn eigen leerpad moet krijgen en nemen en de instelling dat moet faciliteren,” ziet Bok.
En daarmee keren we terug naar de ideologische gedrevenheid waarmee MOOC’s en open onderwijs in eerste instantie werden ontwikkeld. Terwijl in verscheidene landen initiatieven worden ontplooid om vluchtelingen te onderwijzen, wijst ook Willem van Valkenburg op het ideaal waarmee open onderwijs zo vaak is gepropageerd. “Educate the world”.
