Twee sporen naar kwaliteit HO
De minister wil deze twee pilots om te onderzoeken hoe het accreditatiestelsel doorontwikkeld kan worden. Afgelopen september verdedigde zij haar eerdere voorstel in de Kamer, maar vond onvoldoende steun voor een pilot met alleen instellingsaccreditatie. Zij daagde toen de Kamer uit om zelf met voorstellen te komen hoe de accreditatielast verlicht zou kunnen worden.
Blauw-rood-groen
Een opmerkelijke combine van VVD, SP en GroenLinks heeft deze handschoen opgepakt en kwam met een alternatief, waarbij de opleidingsaccreditatie door de NVAO blijft bestaan. ScienceGuide kon deze nieuwe opzet vanuit die fracties vorige week al presenteren. Daarin word de accreditatielast wel verlicht, om tegemoet te komen aan de wensen uit de motie Rog en steun te verkrijgen van de fracties die de lijn van de minister de voorkeur bleven geven.
De minister schrijft nu, dat zij positief is over dit voorstel, maar tegelijkertijd wil vasthouden aan haar eigen pilot. Bussemaker lijkt namelijk de indruk te hebben dat de Kamermeerderheid de portee van haar pilot niet begrepen had. “In het debat met uw Kamer is mij opgevallen dat er verwarring bestaat over instellingsaccreditatie en wat de consequenties daarvan zijn voor de kwaliteit van afzonderlijke opleidingen. Instellingsaccreditatie houdt in dat op instellingsniveau verantwoording wordt afgelegd aan de overheid; het betekent echter niet dat instellingen verschoond zijn van visitatie op opleidingsniveau.”
Voor het afnemend veld en aankomende studenten zal de kwaliteit van elke opleiding duidelijk blijven, bezweert zij. Dat is namelijk het kritieke punt bij zowel het bedrijfsleven als de LSVb. “Zoals ik heb aangegeven worden alle opleidingen – ook bij instellingsaccreditatie – ten minste eens in de zes jaar gevisiteerd door onafhankelijke en deskundige peers; de primaire verantwoordelijkheid voor onderwijskwaliteit ligt op opleidingsniveau. Dat is ook conform het advies van de Onderwijsraad. Dit huidige uitgangspunt van accreditatie wijzigt niet. De uitkomsten van de visitaties worden te allen tijde openbaar gemaakt zodat (aankomende) studenten maar ook werkgevers en andere belanghebbenden weten hoe het gesteld is met de kwaliteit van het onderwijs.”
Pilot kleiner gemaakt
Daarom meldt de minister dat zij haar eigen voorstel heeft aangepast. “Tijdens het debat heb ik aangegeven dat ik bereid ben de pilot met instellingsaccreditatie aan te passen. Wat mij betreft is de vorm die ik aanvankelijk heb gekozen niet in beton gegoten. Ik sta open voor verbeteringen.”
Zo wil zij de omvang van haar eigen pilot aan te passen. Dit zou de vrees van het HBO dat in het WO nu voldongen feiten worden geschapen via een pilot als bestuurlijke truc, moeten wegnemen. “Om bezwaren in uw Kamer tegemoet te komen ben ik ook bereid om het aantal instellingen dat deel kan nemen aan een pilot instellingsaccreditatie verder te beperken; ik stel een halvering van het aantal instellingen voor die kunnen meedoen met de pilot instellingsaccreditatie. Ik kies voor drie universiteiten en drie hogescholen, ook omdat ik het belangrijk vind dat evenveel hogescholen als universiteiten kunnen deelnemen aan de pilot.”
OCW geeft aan dat men niet alleen de pilot versmalt, maar tevens de NVAO een nadrukkelijker rol krijgt bij de samenstelling van de panels bij de opleidingsvisitaties door de instellingen. “Bij de eerdere pilot instellingsaccreditatie was hier niet in voorzien. Ik wil, wanneer deze wens ook leeft in uw Kamer, hieraan tegemoet komen en zorgen dat de NVAO bij een pilot instellingsaccreditatie ook een rol vervult voorafgaand aan een opleidingsvisitatie.”
VVD niet echt blij
Zo hoopt Bussemaker met dit tweesporenbeleid tegemoet te komen aan de wensen van de koepels en studentenbonden. “Ik stel daarom naast spoor 1, met 2 pilots ervaring op te doen met verdere aanpassingen: ten eerste een meer beperkte pilot met instellingsaccreditatie, aangepast aan de wensen die uw Kamer heeft geuit; en ten tweede een pilot met een lichtere toets bij opleidingsaccreditatie, ingegeven door het voorstel van de fracties van VVD, SP en GroenLinks.”
“Door in te zetten op beide pilots kom ik met twee manieren tegemoet aan de behoeften van het veld. Ten eerste door in beperkte mate mogelijk te maken ervaring op te doen met een vorm van instellingsaccreditatie, zoals dat ook in andere landen gebruikelijk is. Ten tweede door het mogelijk te maken om accreditatie op opleidingsniveau anders vorm te geven.”
In een reactie aan ScienceGuide laat Pieter Duisenberg (VVD) weten, dat hij zijn pilot-opzet “ziet als een volwaardig alternatief om administratieve lasten te verlichten, met minder nadruk op externe verantwoording en meer eigenaarschap bij de instellingen. Dat de pilot van de minister daarnaast ook nog zou worden gedaan, is toch moeilijk te verteren. Die bevat iets dat volgens ons ten principale niet moet gebeuren, namelijk geen externe opleidingsaccreditatie meer. Dat is niet goed, zeker niet als er een goed alternatief ligt voor een volledige uitvoering van de motie-Rog.”
