Kennis als groeifactor voor Europa

Nieuws | de redactie
24 februari 2015 | “Investeren in R&D en kennis is essentieel voor Europa nu.” Eurozone-voorzitter Jeroen Dijsselbloem wil doorpakken nu Hellas voort wil en “Draghi tijd koopt.” Daarbij onderstreept hij: “al die jongeren zonder werk dat is toch onacceptabel.“

Dijsselbloem oogstte een ovatie van de ‘gouden driehoek’ van Brabant. Bedrijfsleven, HBO, WO en overheden kwamen bijeen voor de Cobbenhagen Summit in Tilburg met de Eurozone-preses als keynotespreker. Het initiatief van UvT-Society voorman Sylvester Eijffinger wordt nu al ‘het Davos van het Zuiden’ genoemd en ontving de schatkistbewaarder met grote belangstelling na zijn etmalen van hoogspanning in Europa.

Die spanningen kleurden zijn betoog. Hij wees op “een begin van groeiherstel”, dat traag is en gepaard gaat met “een onacceptabel hoger werkloosheid onder jongeren. Voor substantieel herstel en banen is duurzame groei noodzakelijk. Europa moet daarom zowel zijn instituties als zijn verwachtingen moderniseren en stoppen met het nemen van onverantwoorde risico’s. “ Dat is voor Dijsselbloem de kern van het gezamenlijke beleid om een bankenunie te realiseren en door meer discipline in de begrotingen het schulden maken te reduceren.

Verder bouwen met Juncker

Omdat de landen van de Eurozone dit feitelijk ook zijn gaan doen, “lieten regeringen zien dat ze de problemen durfden aan te pakken. Dat heeft gezorgd voor herstel van vertrouwen. Op die basis kunnen we nu verder bouwen.” Gezonde begrotingen en krachtig investeren – zoals met het Junckerplan à €315 miljard – moeten samen gaan met verdere structurele hervormingen. “Echt niet alleen in Griekenland, vergis u niet. Een reeks landen moest ook aan de slag en ging dat doen, van Estland tot Nederland. Die landen lopen nu vaak weer voorop bij het herstel van de groei.”

Die hervormingen kennen allemaal een sterke kenniscomponent, zo bleek uit Dijsselbloems betoog. “Bij de hervorming van de eigen instituties van de EU moeten we ook de interne markt versterken op terreinen als ICT, Digital Europe, energie en transport en mobiliteit.” Zo wees hij er op dat de OECD nog liefst 4700 beschermde professies telde in de regelgeving van de lidstaten. “Bij medici kan ik me daar wel iets bij voorstellen, maar tweedehands autoverkopers?” Door de best practices van landen met elkaar te delen kan de EU in tien jaar 6% extra groei van het BBP realiseren, zo blijkt.

Gekochte tijd wel gebruiken nu

Het actuele monetaire beleid van Draghi en de ECB “koopt tijd.” Het geeft ruimte om zulke hervormingen gestaag door te voeren. Maar dan moet dat wel gebeuren, de gekochte tijd vormt geen lucht voor uitstel, benadrukte Dijsselbloem. Die waarschuwing aan zowel de eigen coalitie als de Grieken was voor de aanwezigen glashelder, zo bleek na afloop.

“Er is nog veel te doen. Investeren in kennis en in R&D is voor Europa daarbij cruciaal,” zei Dijsselbloem in antwoord op een vraag van ScienceGuide. Hij noteerde hier “opvallende verschillen tussen lidstaten. Nederland hield zijn publieke investeringen in R&D gedurende de crisis op peil, dat geldt ook voor Frankrijk. Andere landen zijn hier zwaar gaan snijden, sommigen daarvan stonden ook onder zeer grote druk. Maar zoiets is altijd wel een keuze. Daarnaast moet je constateren, dat er ook landen waren waar men relatief al weinig investeringen in kennis en onderzoek deed.”

Benchmark van goed beleid

“Nu staan we voor de noodzaak zulke investeringen aan te wakkeren. Ook met het Juncker-plan zullen we die kans moeten pakken. Dat betekent dat we instrumenten die we daarvoor zullen inzetten, zo moeten kiezen dat zij optimaal inzetbaar zullen zijn voor  investeringen in kennis.”

Dijsselbloem vertelde in dit verband, dat zijn collega’s en hij binnen de Eurozone bij zulke lange termijn beleidslijnen nu “meer dan ooit bewuster bezig zijn geworden met het vergelijken van wat landen presteren en hoe ze het lukt op verschillende punten goed te presteren. Wat doe je goed? Wat werkt? Wat kun je van elkaar leren? Hoe kun je die goede aanpak aanwakkeren bij anderen?”

“Zo komen we tot benchmarking van goed beleid, bijvoorbeeld bij de investeringen in kennis en in R&D.  Dat is van belang voor elk van de lidstaten als zodanig, maar ook voor wat we gezamenlijk willen doen en afspreken te doen. Doe hiervan is een convergentie van beleid, vooral van beleid dat echt blijkt te werken en dat op het hoogste streefniveau. Je wilt convergeren naar het optimum van investeringen, niet naar een niveau onderin immers. We hebben een lange termijn aanpak ten aanzien van R&D zeer nodig als groeifactor voor Europa.”

Boven modaal scoren 

Commissie-vice-voorzitter Frans Timmermans had tegen ScienceGuide een vergelijkbare denklijn naar voren gebracht. Toen hij een eredoctoraat kreeg bij de Universiteit Maasricht zei hij onder meer: “Er wordt niet op Horizon2020 bezuinigd, want dat geld wordt vervolgens ingezet binnen het ‘plan-Juncker’ van €315 miljard. Dit betekent dat het in dezelfde sectoren terecht kan komen, waar het via de R&D-investeringen al op gericht was.”

De Eurocommissaris ging er vanuit, dat ons WO en de R&D-sector in deze opzet opnieuw zeer goed voor de dag gaan komen. “Nederland heeft altijd boven modaal gescoord bij de investeringen vanuit de EU-onderzoeksprogramma’s en dat was niet niet omdat het Nederland is, maar dat gebeurde op basis van de kwaliteit van de projecten.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK