Wordt Philae weer warm?
De beelden waren onvergetelijk. Het ‘ijskastje’ van Koen Geurts daalde moeiteloos af naar het oppervlakte van de komeet. De grote doorbraak van 2014, roemde het blad Science dit niet voor niets. Maar vanzelf ging het helemaal niet toen ‘touchdown’ klonk. “Het is heel maf wat er toen allemaal gebeurde. Het was ons binnen vijf minuten namelijk duidelijk: we zijn nog aan het draaien. Hij leek te zijn geland, maar Philae vloog nog,” vertelde Koen Geurts.
Behoefte aan plannen-B
Nadat de sonde zijn nogal springerige landing dan toch nog heel en actief seinend naar de aarde had gemaakt, moesten zijn piloten-chauffeurs in Keulen en de ESA-astronomen wennen aan de uitkomst. Hij stond niet, hij hing min of meer over de rand van een klif en tegen een soort rotswand op de komeet. De bodem was daar niet zo zacht-gruizig als men ruim 10 jaar geleden had aangenomen bij het bouwen van de ruimtesondes, dus ook dat zorgde voor behoeften aan allerlei plannen-B.
Zij stuurden het moederschip Rosetta op jacht en lieten haar foto’s maken van de plekken op de komeet waar Philae waarschijnlijk zou zijn neergedaald. Zelfs de scherpste ‘high-res’ plaatjes lieten geen Philae zien. Wel ontdekten zij een foto die de rand toonde van de grote vallei, die zij Hatmehit noemden en waar je de opspringende Philae na zijn eerste landing over heen zag schieten. Aan de achterkant daarvan, op de ‘badeend-kop’ van de komeet zou de sonde dus moeten staan, in een waarschijnlijk te nauw of donker stuk kloof om hem scherp in beeld te krijgen nu.
IJskastjes opsporen
ESA heeft zelfs overwogen militaire ‘imaging experts’ erbij te halen, om de Rosetta-foto’s nog preciezer te analyseren, maar daar zagen ze toch maar van af. Het identificeren van gecamoufleerde tanks bleek toch andere koek dan het opsporen van ‘ijskastjes’ op een komeet. Verdere pogingen om Rosetta foto-verkenningen te laten doen laat men nu achterwege. De komeet komt steeds dichter bij de zon en gaat daardoor actiever en onstabieler worden, zodat Rosetta maar liever wat meer afstand moet houden.
Dat verhindert allerminst dat ESA over enkele weken weer proberen wil contact met Philae te krijgen. Want dan komt zijn landingsplek of kloof in het langzaam opwarmende deel van de komeet en zouden de batterijen en zonnepanelen weer lentegevoelens moeten krijgen. De eerste contacten wil men dan inzetten voor een ‘boot-up’ van de sonde en het herstel van de verbinding met Rosetta.
In de loop van de tijd zou het zonlicht zoveel energie moeten kunnen leveren, dat – ergens in augustus bijvoorbeeld – er weer metingen en experimenten in gang gezet kunnen worden. Juist dan zal de komeet het meest actief zijn met het uitstoten van gassen en stofdeeltjes, geslepen als het ware door de trektocht rond de zon die dan het dichtst bij zal zijn.
Nog volop vertrouwen
“All the teams are getting prepared for various scenarios,” zegt de missie-chef. “It may be that they only get very limited periods of operation in the [dark] pocket, and they will have to plan for more modest science sequences.” Het vertrouwen is dus nog steeds volop aanwezig.
“Ik hoop echt dat de zon de komende maanden zoveel licht en warmte gaat geven, dat de accu in Philae weer opgeladen raakt,” vertelde Koen Geurts al aan ScienceGuide vlak na de landing van ‘zijn’ Philae. “Dan worden de energie voor experimenten en de communicatie met ons in Keulen hersteld. Het zou mooi zijn als we dan foto’s kunnen maken die duidelijk maken waar we precies geland zijn en die een actieve, levende komeet kunnen tonen.”
“In augustus maakt de komeet zijn rondje om de zon en ik hoop dat ook dan Philae zoveel warmte opvangen kan, dat hij het blijft doen in die fase. Rosetta heeft zelfs de kans tot halverwege 2016 met voldoende energie van de zon te blijven werken en onderzoek te doen.”
