Leven van strijd
Van Hulst is één van de heldhaftige mensen die de eretitel ‘Rechtvaardige onder de Volkeren’ mag dragen. Hij was zeer lang Senator, was onderwijzer, hoogleraar die zijn vakgroep tot grote bloei bracht, Europarlementariër en fractieleider. Dat laatste zelfs vijfentwintig jaar en nota bene voor twee partijen.
Vele rollen
Een biografie is nu verschenen en werd aangeboden in de Eerste Kamer aan het onderwerp zelf, de 104-jaar oude Senator die nog altijd scherp is. De ondertitel van het boek: ‘pedagoog, politicus, verzetsman’.
Dit boek staaft de unieke verbinding van die rollen die Van Hulsts leven zijn gaan bepalen. Omdat hij ‘pabo-voorzitter’ was – onderwijzer en bestuurder in hart en nieren – werd hij ook verzetsman. Zijn Hervormde Kweekschool in de Plantagebuurt in hartje Amsterdam grensde aan de ‘Hollandse Schouwburg’, waar de nazi’s de Joodse bevolking bijeen dreven voordat deze op de treinen naar ondergang werd gebracht. De politiek zeer bewuste Johan van Hulst koesterde geen enkele illusie over hun lot en dat besef leidde zijn handelen.
Met de medische staf en kinderopvang in de schouwburg organiseerde hij een smokkelactie achter de ruggen van de bezetter en zijn handlangers om. Honderden Joodse baby’s en peuters heeft Van Hulst zo laten ontsnappen. Pas laat in de oorlog werd hij verdacht en kreeg een anonieme waarschuwing dat hij opgepakt zou worden en terechtgesteld. Wie deze reddende engel was, is nimmer opgehelderd.
Grote bloei op de VU
De Kweekschool-directeur werd na de oorlog hoogleraar aan de VU, politicus van de CHU en na de fusie van het CDA ook de fractieleider in de Senaat voor die nieuwe partij. De auteur van zijn biografie wijst op Van Hulsts grote rol als pedagoog. De VU-vakgroep op dit terrein die hij vele laren leidde, kende in zijn jaren een grote bloei. “Dat is noch voor zijn tijd, noch daarna geëvenaard.”
Zijn werk in de Senaat deed Van Hulst met veel enthousiasme. Een ‘Chambre de Reflexion’ waarin hij ook regelmatig bewindslieden scherp en principieel op de huid kon zitten, paste nogal bij zijn naturel. Ook paste het goed bij Van Hulsts typische CHU-mentaliteit, waarin fractiedwang weinig kans had en dualisme voorop stond.
Schaakstrijd met Jan Nagel
Eén nevenfunctie als Senator schonk hij veel aandacht en energie. Van Hulst is een geducht schaker en hij was één van de trekkers van de jaarlijkse wedstrijd tussen parlementariërs en de toppers in deze sport tijdens het Hoogovenstoernooi. Zij speeches ter afsluiting van die titanenstrijd waren legendarisch. Zijn strijdlust was dat ook.
Tot enkele jaren geleden zorgde hij dat hij in dit toernooi acte de présence kon geven. Met genoegen vertelde hij elk jaar aan vrienden er over als het hem opnieuw gelukt was PvdA’er Jan Nagel te verslaan, ook toen deze in de loop der jaren tot allerlei andere partijen ging behoren. Maar ook zijn resultaten tegen andere schakers mochten er zijn. De hoogbejaarde is er nog trots op ooit remise gespeeld te hebben tegen wereldkampioenen als Euwe en Karpov. Van Hulst schrok duidelijk nimmer terug voor een onmogelijk lijkende strijd of tegenstanders die onverslaanbaar leken.
