Grote hogescholen krijgen klappen
Naar aanleiding van berichtgeving op ScienceGuide heeft Michel Rog (CDA) tijdens het vragenuurtje in de Tweede Kamer vragen gesteld aan minister Bussemaker over de forse daling van de instroom in het HBO. Rog verwees daarbij naar eerdere uitlatingen van de minister hierover. “Spookverhalen, pure bangmakerij dat was het volgens de minister toen het CDA op basis van vele onderzoeken duidelijk maakte dat het leenstelsel zou zorgen voor minder instroom. Volgens haar zou het leenstelsel geen effect hebben op de toegankelijkheid van het Hoger Onderwijs. Maar helaas sta ik hier vandaag omdat precies is gebeurd waar we toen bang voor waren. Niet op de universiteiten maar wel in het HBO. Het onderwijstype dat de springplank zou moeten zijn voor MBO’ers.”
De Vereniging Hogescholen, van Thom de Graaf
“Op ScienceGuide konden we lezen dat bij de HvA een instroomafname is van 16%. De Vereniging Hogescholen, van Thom de Graaf, laat zien dat 5 tot 10% minder instroom zal plaats vinden.”
Dit leidde tot een serie concrete vragen aan de regering. “Is de minister bereid om terug te komen op de uitspraken dat het leenstelsel geen effect zou hebben op de deelname in het HBO? Is deze afname ook een reden voor bijstellingen van het aantallen studenten in de begroting van OCW? En is de minister bereid om het leenstelsel aan te passen om de deelname in het Hoger Onderwijs met name voor kwetsbare groepen op peil te houden?”
Emancipatiemachine moet blijven
De minister vond het te vroeg om conclusies trekken naar aanleiding van deze cijfers. “Laat ik allereerst constateren dat ik het eens ben met Michel Rog dat in het hele hoger onderwijs toegankelijk zou moeten zijn voor iedereen die de juiste papieren en motivatie heeft. Het HBO is in mijn ogen een emancipatiemachine en dat moet ook zo blijven. Ik vind de conclusie dat er een afname is van studentenaantallen zeer voorbarig. Het gaat hier om cijfers uit het HBO-veld van individuele instellingen en dat zijn cijfers die we elke maand krijgen, waar nog geen definitieve conclusies aan kunnen verbinden. Want de uitkomsten van individuele instellingen zijn zeer sterk afhankelijk van de definities. En de 17% en 16% die op ScienceGuide worden genoemd herken ik in ieder geval niet.”
De minister erkende wel dat de hogescholen gezamenlijk al een daling van 5% tot 10% berekenen op basis van de huidige gegevens. “Ik blijf benadrukken dat het om een voorlopige verwachting gaat van de Vereniging Hogescholen. 1 oktober is de teldatum, dan gaan instellingen goed bekijken en nog eens berekenen hoeveel studenten ze echt hebben. Dus er is geen aanleiding om terug te komen op afspraken. Ik heb ook altijd gezegd dat er wellicht sprake zou zijn van een kleine dip, maar geen structurele veranderingen.”
Past in beleid kleinschaligheid
De vragen van Rog over de zeer zorgelijke gegevens vanuit de HvA verleidde de oud-rector van die hogeschool toch tot enige speculatie. “Gaan studenten niet meer studeren bij grote hogescholen in de Randstad? De HvA heeft bijna 50.000 studenten, misschien gaan studenten wel naar een kleinere hogeschool. Dat past ook in het beleid om kleinschaligheid te promoten, dat zou een verklaring kunnen zijn. Misschien zien studenten dat de baankansen op de arbeidsmarkt toenemen en dat het beter gaat met de economie, misschien constateren we dat veel studenten nu een gap-jaar doen om zich beter voor te bereiden. Maar ik trek nu geen voorbarige conclusies.”
