Alcoholconsumptie maakt zorgzamer
Deze onderzoeksresultatenzijn van wetenschappers van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR). De resultaten bevestigen deels het bystander effect: als er andere mensen aanwezig waren werd er minder vaak geholpen en vooral ook minder snel geholpen. Maar de deelnemers die relatief meer gedronken hadden kwamen in de nabijheid van anderen sneller tot actie in een noodsituatie. De resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Frontiers in Psychology.
Alcohol en focus
Hoewel in het uitgaansleven vaak situaties ontstaan waarin mensen hulp nodig hebben, zoals bij een ruzie of iemand die plotseling onwel wordt, was het bystander effect nog niet onderzocht in relatie tot alcoholconsumptie. VU-hoogleraar Paul van Lange (sociale psychologie): “Alcohol kan juist het gedrag van omstanders beïnvloeden omdat mensen minder nadenken over hun gedrag en minder letten op anderen.”
De groep onderzoekers bestudeerde hulpgedrag in situaties waar veel alcohol genuttigd wordt, zoals in verschillende kroegen in Amsterdam. In deze situaties vonden ze het klassieke bystander effect terug, maar bleek ook dat de mensen die relatief meer gedronken hadden sneller ingrepen in geval van nood. Van Lange: “We willen natuurlijk geen reclame maken voor alcohol, maar onze onderzoeksresultaten laten zien dat alcohol ook positieve effecten kan hebben. Alcohol wordt vaak gekoppeld aan agressie, maar nu zien we dat ook alcohol een stimulans kan zijn om anderen te helpen, en dat snel te doen. En dat is belangrijk omdat juist in de klassieke bystander-situaties, zoals misdrijven en ongelukken, elke seconde telt.”
Het onderzoek maakt aannemelijk dat mensen met een slok op (twee tot zes glazen) minder op hun omgeving letten en zich daardoor minder aantrekken van wat anderen opvallend gedrag vinden. Ook is het waarschijnlijk dat mensen met alcohol sneller geneigd zijn tot actie en zich in noodsituaties sneller laten leiden door hun impuls om te helpen. Als er in een noodsituatie ook andere omstanders zijn zullen mensen met wat alcohol op anderen in nood sneller een helpende hand bieden. Zonder alcohol nemen mensen in de regel een meer afwachtende houding aan en gaan mee met de omstanders die niet helpen.
