Arbeidsmarkt als kwaliteitsafspraak

Nieuws | de redactie
24 maart 2016 | De VVD wil dat in de nieuwe kwaliteitsafspraken met HBO en WO ook de macrodoelmatigheid van het aanbod wordt meegenomen. “Dat kan heel goed met kwaliteitsafspraken waarbij het arbeidsmarktsucces van afgestudeerden op basis van hun opleidingen een rol speelt.”

In een Kamerdebat over de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt werd duidelijk dat minister Bussemaker niet tevreden is over het werk van toetsingsorganisatie CDHO. Zij wil dat men sectoranalyses maakt en opleidingen naar aanleiding van deze analyses gezamenlijk afspraken maken over het landelijke aanbod. De minister ziet echter ook niet veel in tussentijdse macrodoelmatigheidstoetsingen van alle HO-opleidingen. “De eerste verantwoordelijkheid voor de aansluiting op de arbeidsmarkt ligt bij de instellingen zelf. Daarom wil ik hen ook stimuleren die verantwoordelijkheid te nemen en dat leg ik liever niet bij een externe organisatie. Instellingen kunnen dan achterover gaan leunen.”

Bij de afronding van het debat ging Bussemaker grosso modo akkoord met de lijn die vooral de VVD naar voren bracht. Dit is daarom van belang, omdat deze ontwikkeling belangrijke punten van verschil raakt in de opvattingen over de toekomst van HBO en WO. De feitelijke invulling van de nieuwe kwaliteitsafspraken komt hiermee namelijk in het geding. Daar denken de partijen en belangenorganisaties heel verschillend over, zoals bleek in het debat met de minister.

De VVD ontvouwde in haar notitie ‘Maximaal is het nieuwe normaal’ al plannen om de macrodoelmatigheid van opleidingen vaker en tussentijds te evalueren. Dit kreeg ook steun vanuit het ISO en dat werd door ambtelijk OCW niet enthousiast ontvangen, verneemt ScienceGuide. De staf van de minister sprak schamper over een ‘VVD-pamflet’ dat de studentenorganisatie had geschreven.

KUO als voorbeeld

De minister bracht als voorzet voor de toekomst daarom een andere aanpak naar voren. Die blijkt bovendien al succesvol bij de kunstopleidingen en de techniek in het HBO. “Dit kan prima via sectorale afspraken, zoals we dit hebben gezien in het HBO, bij het kunstonderwijs en de techniek. De CDHO heeft toen een sectoranalyse gemaakt en de sector is zelf aan de slag gegaan om een herordening te maken van het aanbod. Dan zie je dat er binnen zo’n sector plannen worden gemaakt waarin ook capaciteitsreductie aan de orde komt. Die combinatie vind ik interessant, want zo maken de verschillende opleidingen zelf het beleid en zijn ze ook eigenaar van de aanpak en de gekozen oplossingen.”

Aan deze aanpak bleek de minister te blijven hechten, ook bij het trekken van conclusies uit het debat. Bussemaker waarschuwde bij andere manieren om dit in te richten voor een overmaat aan bureaucratische lastendruk. “We moeten niet heel ver gaan met beoordelingssystemen op papier. Daarom ben ik zeer beducht om alle opleidingen door de CDHO te laten beoordelen. Daarbij rijst tevens de vraag of deze organisatie wel de arbeidsmarktkansen goed kan beoordelen.”

Krijtlijnen voor de toekomst

Bussemaker wil namelijk de voorspelbaarheid van de macrodoelmatigheid verbeteren. “Nu worden adviezen daarover lang niet altijd herkend, bijvoorbeeld omdat de CDHO negatief was over een master in de kunst. Dat speelde terwijl net afspraken waren gemaakt in het kader van het sectorakkoord over capaciteitsbeperking in het bacheloraanbod, waarbij de sector wel meer specialisatie wilde ontwikkelen in het masteraanbod. We hebben recent bijna een geheel nieuw CDHO-bestuur benoemd, dit is dus het moment dat zij het beter kunnen gaan doen.”

Pieter Duisenberg van de VVD wilde met dit debat met de minister “krijtlijnen uitzetten” voor nieuw beleid, zegt hij tegen ScienceGuide. “Ik wil een aantal randvoorwaarden waardoor er uiteindelijk wel een sluitend systeem komt, dat tot consequenties leidt. Als je dat helemaal overlaat aan de universiteiten dan ben ik er niet gerust op dat het belang van de studenten daarmee gediend is.”

Duisenberg vond het net als de minister niet nodig dat er naar alle studies wordt gekeken. “Natuurlijk vind ik ook dat de verantwoordelijkheid bij de sector ligt. De toets daarvan kan bij de CDHO gebeuren, maar het kan bijvoorbeeld ook bij accreditaties worden meegenomen. Doe zoiets in elk geval bij die studies waar een duidelijk signaal is dat er problemen zijn met de uitstroom naar de arbeidsmarkt.”

“De minister moet gaan doen wat in het ISO-voorstel staat: een systematiek die echt consequenties heeft en waar actie uit ontstaat. Zodat er niet naar elkaar wordt gekeken en dat er wordt afgewacht tussen de instellingen. Dan komt er met mondjesmaat weer wat halfslachtigs en dat wil ik voorkomen. De kern is toch dat instellingen zich bekommeren om wat studenten na hun studie gaan doen en of zij succesvol zijn op de arbeidsmarkt. Dat kan heel goed met kwaliteitsafspraken waarbij het arbeidsmarktsucces van studenten op basis van hun opleidingen een rol speelt. Wie dat dan moet gaan toetsen is een tweede.”

 


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK