Universiteiten sceptisch over pilot
Waren de universiteiten aanvankelijk de enthousiaste aanjagers van een pilot met instellingsaccreditatie, is het beeld in hun kring nu volledig omgeslagen. “Juist de grote voorstanders bij ons zijn nu zo teleurgesteld, dat ze ‘over mijn lijk!’ zeggen inmiddels,” wordt tegen ScienceGuide gezegd. Oorspronkelijk wilde men een opzet waarin alle universiteiten zouden participeren in een experiment waarbij men een lichtere vorm van opleidingsaccreditatie zou combineren met een steviger accreditatie van de instelling als geheel. Daarmee zou de huidige ITK verder ontwikkeld worden als instrument van borging van de kwaliteitscultuur op het niveau boven de individuele opleidingen.
Complexer en tijdrovender extra’s
Het HBO voelde hier weinig voor en de werkgevers waren ronduit negatief. De minister kwam onder druk van een opmerkelijke coalitie van VVD met GL en SP met een gulden middenweg opzet, waarvoor zij in de Kamer veel steun kon verwerven. Maar de verdere uitwerking daarvan heeft de genegenheid van het WO verder doen afbrokkelen.
Men vreest dat de opleidingstoetsingen toch weer zo zwaar moeten worden, dat de ‘lastenverlichting’ nauwelijks merkbaar zal zijn. Tegelijk zijn extra instrumenten ingebouwd die de procesgang complexer en tijdrovender zouden dreigen te maken. Dan zou het geheel dus toch nog kostbaarder en bureaucratischer worden dan de minister eigenlijk beoogde.
In het bijzonder de ‘noodremprocedure’ die erin is opgenomen roept grote aarzelingen op. Als vanuit medezeggenschapsorganen verzet tegen of tekorten binnen onderdelen van een pilot op tafel worden gelegd, komt het geheel al snel onder grote druk te staan. De voortgang van een pilot staat vervolgens ter discussie en het proces van toetsing en borging wordt een ‘politieke kwestie’ op het centrale bestuursniveau en in de centrale overlegcircuits, in plaats van dat dit onderdeel blijft van de kwaliteitscyclus op het niveau van opleidingen en inhoudelijke domeinen van het onderwijs.
Elk jaar opnieuw?
De bedoeling van een pilot was de vermindering van de administratieve lastendruk vanuit de vereisten aan die kwaliteitscyclus binnen de instellingen en ruimte te geven aan een eigen invulling van de aanpak van de toetsing van opleidingen. In het WO vrezen velen nu dat juist die doelstellingen ondermijnd gaan worden met de opzet die zich zou aandienen. “We wachten de brief van de minister hierover wel nog even af, maar het ziet ernaar uit dat we op deze weg echt niet verder kunnen,” zegt men tegen ScienceGuide.
De Kamer heeft de minister enkele vragen gesteld over het vervolg, dat de universiteiten zo is gaan benauwen. Het CDA wil daarbij weten of de feitelijke vermindering van de vermindering van de lastendruk door de pilot zelf onderdeel is van de evaluatie van de uitkomsten en resultaten. D66 dringt er op aan de greep van de medezeggenschap op de noodremprocedure verder te versterken. “Waarom is er niet voor gekozen om de medezeggenschapsraad elk jaar opnieuw toestemming te laten geven,” vraagt men de minister. Het CDA vraagt in datzelfde verband “wat geldige redenen kunnen zijn voor de medezeggenschapsorganen om deelname aan de pilot te beëindigen.”
