EU kiest voor Open Access in 2020

En bij alle nieuwe Europese regelgeving moet voortaan rekening gehouden worden met de impact van deze nieuwe regels op innovatie, volgens het nieuwe Innovation Principle. Dit zijn de belangrijkste uitkomsten van de Raad voor Concurrentievermogen. Onder Nederlands voorzitterschap van staatssecretaris Dekker (wetenschap) hebben de Europese ministers voor Onderzoek en Innovatie unaniem besloten om deze belangrijke stappen te zetten.

Onderzoek maximaal benutten

Staatssecretaris Dekker is blij dat hij samen met zijn Europese collegaministers de gestelde ambities nu omgezet heeft in duidelijke afspraken om de impact van onderzoek maximaal te benutten. “Onderzoek en innovatie zorgt voor economische groei, meer banen en antwoorden op maatschappelijke uitdagingen. Dus voor een sterker Europa.

Om dit te bereiken moet Europa zo aantrekkelijk mogelijk zijn voor onderzoekers en startups om zich hier te vestigen en voor het bedrijfsleven om te investeren. En kennis moet vrij gedeeld kunnen worden. De tijd van praten over het belang van ‘open access’  is nu voorbij. Met deze afspraken gaan we dit ook echt realiseren.”   

Voor mensen buiten universiteiten

Open Access betekent dat wetenschappelijke publicaties over resultaten van publiek en publiek-privaat gefinancierd onderzoek voor iedereen vrij beschikbaar moeten zijn. Dat is nu niet het geval. Resultaten van publiek gefinancierd onderzoek zijn nu niet vrij beschikbaar voor mensen buiten universiteiten en kennisinstellingen.

Zo blijven leraren, huisartsen en ondernemers verstoken van de laatste wetenschappelijke inzichten die voor hun werk juist zo relevant kunnen zijn. En universiteiten moeten dure abonnementen afsluiten met uitgeverijen om toegang te krijgen tot de publicaties. Daarom hebben de Europese ministers nu besloten dat vanaf 2020 alle wetenschappelijke publicaties over resultaten van publiek gefinancierd onderzoek vrij toegankelijk moeten zijn.

Ook moeten onderzoeksdata optimaal kunnen worden hergebruikt. Daarom moeten ook onderzoeksdata open zijn,  behalve als er gegronde redenen zijn om van dat principe af te wijken, zoals bijvoorbeeld op het gebied van intellectueel eigendom, veiligheid of privacy. Ook roepen de lidstaten de brede onderzoekswereld, inclusief onderzoeksfinanciers, op om veranderingen door te voeren. Het belangrijkste voorbeeld daarvan is het aanpassen van de beoordelingskaders van wetenschappers.

Maatschappelijke impact moet rol spelen

Het moet niet langer alleen maar gaan om publicaties- en citatiescores, maar de maatschappelijke impact moet een veel grotere rol spelen. “Onderzoek en innovatie zorgen voor de antwoorden op de maatschappelijke en economische uitdagingen van de toekomst. Open Access breekt de muren rond de universiteiten af en zorgt er voor dat de maatschappij optimaal profiteert van alle wetenschappelijke inzichten. Op deze manier vergroten we de impact van universiteiten en kennisinstellingen maximaal,” aldus staatssecretaris Dekker.

Betere en slimmere Europese regelgeving moet zorgen voor een gunstig investerings- en vestigingsklimaat. Regels mogen nooit innovatie in de weg zitten. Het aangenomen Innovation principle moet ervoor zorgen dat bij alle nieuwe Europese beleidsinitiatieven  en regelgeving rekening gehouden moet worden met impact van deze nieuwe regels op innovatie.

Om bestaande Europese regels te bekijken hebben de onderzoeksministers de Innovation deals aangekondigd , een Europese variant op de Nederlandse Green deals. Overheden, bedrijfsleven en kennisinstellingen gaan samen kijken hoe barrières voor innovatie binnen bestaande EU wet- en regelgeving kunnen worden weggenomen.

Bron van innovatie

Om de Europese economie aan te zwengelen moet Europa aantrekkelijker worden voor buitenlandse startups. Die zijn immers een belangrijke bron van innovatie en het creëren van banen. Daarom gaat Europa  werk maken van een startup visum. Hiermee hoeven de mensen achter startups van buiten Europa niet meer in elke lidstaat apart een visum aan te vragen.

Het Europese onderzoeksprogramma Horizon 2020 is met 70 miljard het grootste grensoverschrijdende programma ter wereld. De evaluatie van het vorige EU-programma wijst uit dat iedere euro die geïnvesteerd is in onderzoek en innovatie een geschatte elf euro heeft opgebracht, bijvoorbeeld via innovaties, nieuwe technologieën en producten.

Daarom blijven de Europese ministers van Onderzoek en Innovatie inzetten op stevige investeringen in kennis. In Horizon 2020 is excellentie, naast impact en grensoverschrijdende samenwerking de belangrijkste voorwaarde om Europese financiering te krijgen.

Staatssecretaris Dekker: “Al mijn collega’s laten met deze afspraken zien dat we het er over eens zijn dat het delen van kennis en data, het toekomstbestendig maken van regelgeving en het investeren in excellent onderzoek onmisbaar zijn voor een sterk Europa in de toekomst.”