Niet alle cijfers geloven
U leest het blog van Ad de Graaf dat eerder verscheen op de website van de Vereniging Hogescholen, hieronder:
“Elke zichzelf respecterende politieke partij laat het verkiezingsprogramma door het CPB doorrekenen. Kloppen die mooie beloftes wel? Hoe zit het met het financieringstekort, de economische groei, de ontwikkeling van de werkgelegenheid? Maar aan de wortels van dit fenomeen wordt geknaagd. Kloppen die modellen van het CPB wel? Staan die niet te ver van de werkelijkheid af?
In Trouw lezen we 20 mei 2016 dat er nog maar één partij lijkt te zijn die het programma laat doorrekenen. Kritiek op het CPB is altijd mogelijk en soms terecht. Maar wat is beter? Een kritische doorrekening van het CPB of de framing in de politiek die de burger op het verkeerde been zet? Geef mij dan het CPB maar als noodzakelijke ‘countervailing power’!
Over framing gesproken, ik erger me al tijden aan dat verhaal over dat ene miljard dat het studievoorschot zou opleveren. Soms kom je dat miljard nog wel tegen. Terwijl het eigenlijk – ik zal het nog maar eens voorrekenen – volgens brieven van OCW 620 miljoen structureel is. En als we hier dan ook nog eens de bezuiniging van Rutte-2 oplopend tot 195 miljoen structureel in 2019 van aftrekken, dan resteert 425 miljoen. Maar dat bedrag komt pas ergens in de jaren twintig. In 2019 is de plus nog maar 5 miljoen en in 2020 40 miljoen. Het CPB mag dit best narekenen.
Ach, dit hoort toch bij de moderne politiek, ‘ff lekkuh framen’. Helaas is het gevolg dat cijfers dan verkeerde verwachtingen wekken bij studenten, bij media of bij politici, met als resultaat het bericht in de NRC van 8 oktober 2019: “LSVb: Waar is dat miljard van het studievoorschot gebleven?”
Sommige cijfers moet je overigens wèl geloven. Dat zijn de cijfers uit de monitor beleidsmaatregelen 2015 (ResearchNed). Als je daarop inzoomt dan blijkt dat in het hbo het aandeel studenten met laagopgeleide ouders is gedaald met 7 procentpunt. En als je die percentages dan vertaalt in absolute aantallen dan zijn er in één jaar tijd ongeveer 10.000 studenten minder in het hbo gaan studeren waarbij geen van de ouders een ho-opleiding heeft.
Hieronder de berekening. À propos, het CPB mag het narekenen.
Absolute aantallen betreffen eerstejaars hbo-bachelor en associate degree op basis van 1-cijfer-HO, afgerond op honderdtallen
De politiek monitort verder. Maar als begin 2017 uit deze monitor mocht blijken dat deze ontwikkeling structureel is, dan wordt het toch echt tijd om de monitoring met gezwinde spoed aan te vullen met maatregelen.
Ik mag toch aannemen dat iedereen het daarmee eens is?”
Ad de Graaf is directeur van de Vereniging Hogescholen
