Meedoen aan front van de wetenschap
In de Rode Hoed in Amsterdam bij het jaarlijkse NWO-evenement Bessensap voor journalisten en wetenschappers deed de voorzitter van NWO, Jos Engelen, een oproep voor meer Open Access en meer geld voor wetenschap de komende kabinetsperiode. Dat is volgens Engelen nodig om de aansluiting bij de internationale top niet te verliezen.
Of het nu mag van Nature of niet
Engelen gaf aan dat hij wetenschap dicht bij de samenleving wil brengen en daarom Open Access wil stimuleren. “Als wetenschapsfinancier willen wij graag kennis delen, wij willen dat de kennis ook vrij toegankelijk is en niet alleen voor wetenschappers en vakgenoten. Wij vragen aan onze onderzoekers dan ook om hun wetenschappelijke publicaties direct openbaar toegankelijk te maken via Open Access of het nu mag van Nature of niet. Zo wordt kennis niet gehinderd door betaalmuren.”
Vervolgens zette de voorman van NWO uiteen dat Nederland tot de voorhoede behoort in de wetenschap. “De wetenschap is in Nederland van uitzonderlijke kwaliteit, onderzoek dat grenzen verlegt en steeds weer nieuwe vakgebieden ontwikkelt en verbindingen legt. Wetenschapsbeoefening aan Nederlandse universiteiten brengt dus overduidelijk topkwaliteit voort. Ons bestel geeft ruimte voor zowel onderzoek dat gericht is op het vinden van oplossingen als voor fundamenteel onderzoek en die ruimte moet voor de toekomst behouden blijven over het hele spectrum van de wetenschap.”
NWO heeft ook niet stilgezeten en heeft veel geïnvesteerd in onderzoeksfaciliteiten en dat is volgens Engelen ook nodig. “We hebben de investeringen voor infrastructuur geïntensiveerd om nieuwe instrumentatie en onderzoeksmogelijkheden te ontwikkelen. Dat is ook van belang om mee te blijven doen aan het front van de wetenschap. Daarom hebben we optimale infrastructuur nodig en toegang daartoe. De uitdagingen waar de wetenschap voor staat en zich ook voelt aangesproken zijn groot. Denk maar aan de usual suspects zoals klimaatverandering, voedselproductie, energievoorziening, vergrijzing, het bewaken van de vrede tussen staten voor de straks 9 miljard aardbewoners.”
Bijzonder bottom-up proces
De onderzoeksfinancier NWO participeert daarom ook in de Wetenschapsagenda, Engelen noemt dat een tamelijk bijzonder proces. “Voor deze uitdagingen is een bundeling van krachten nodig en het opstellen van een onderzoekagenda. Zo’n agenda is eind vorig jaar gepresenteerd, ik heb het dan over de Nationale Wetenschapsagenda die tot stand is gekomen door een tamelijk bijzonder bottom-up proces. ‘Vraagt u maar?’ was de uitnodiging aan het Nederlandse publiek, daar horen natuurlijk ook vanzelfsprekend Nederlandse wetenschappers bij. Het resultaat is een inspirerende agenda. Vragen over ziekte en gezondheid tot kunstmatige intelligentie en structuur van ruimte en tijd.”
Het vervolg van de Wetenschapsagenda leidt wel tot ongewenste prioritering volgens Engelen. “Het vervolg van deze agenda heeft te maken met het maken van keuzes en het stellen van prioriteiten, die we niet willen stellen, om goede redenen. De agenda zelf doet dat niet.”
