OCW wil beter uitleggen
Naar aanleiding van het vroegtijdig lekken van de beleidsmonitor studievoorschot op ScienceGuide hadden Kamerleden Michel Rog (CDA) en Eppo Bruins (CU) een Kamerdebat aangevraagd over de gevolgen van het studievoorschot. De tegenstanders hadden tijdens het debat de inmiddels bekende kwalificaties voor het studievoorschot. Jasper van Dijk (SP) verwees naar een oud PvdA-prominent “Joop den Uyl zou zich omdraaien in zijn graf, wanneer hij de daling van de instroom in het HBO zou zien.” Volgens Harm Beertema (PVV) toont dit leenstelsel, “dat de verheffingsagenda gewoon kapot is en daar is deze minister medeverantwoordelijk voor.” Michel Rog hield de minister voor: “Als deze minister nu niets doet, zal zij de geschiedenisboeken ingaan als de minister van ongelijke kansen, als de minister die ten volle verantwoordelijk is voor verdergaande segregatie en toename van de schuldenberg.”
Politieke schwalbe
De leenstelselcoalitie GL-VVD-PvdA-D66 koos na deze kritiek de aanval. Pieter Duisenberg (VVD): “Als paniekzaaier draag je bewust bij aan vragen en zorgen bij ouders en studenten. Dan maak je een politieke schwalbe. Dan ben je niet bezig met de belangen van studenten, maar met de peilingen van Maurice de Hond. Deze politieke schwalbe zorgt ervoor dat wij nu niet praten over de dingen waarover wij zouden moeten spreken, namelijk over de manier waarop wij dat miljard gaan investeren en gericht inzetten.”
Ook Paul van Meenen (D66) koos voor deze lijn en verweet de oppositie dat zij deels verantwoordelijk zijn voor de lage instroom. “Als partijen als de SP en het CDA ervoor kiezen om mensen bang te maken om te gaan studeren, dan heeft dat effecten. Dan moet je niet gek opkijken als mensen dat dan ook niet doen. Daarvoor moet je niet weglopen.”
Ik vind dit werkelijk niet kunnen
Dit leidde tot verontwaardiging bij Jasper van Dijk. “Ik vind dit werkelijk niet kunnen. Hij voert een asociale maatregel in, te weten het schuldenstelsel, waardoor wij nu zwart-op-wit de cijfers hebben waaruit blijkt dat minder jongeren gaan studeren, vooral die uit de lager opgeleide kringen. En vervolgens gaat hij de boodschapper daarvan de schuld geven. Een klassiek gevalletje van ‘don’t shoot the messenger’”
Minister Bussemaker gaf in haar reactie aan dat zij na deze beleidsmonitor nog geen conclusies wilde trekken ook niet over de daling van 20% van de studenten in het HBO met een functiebeperking. “De studievoorschotmonitor laat zien – en dat is inderdaad heel zorgelijk – dat er dit jaar sprake is van een daling in het aantal studenten met een functiebeperking. Ik zeg ronduit dat ik dat onwenselijk vind. We weten nog niet precies wat de achtergrond is van deze instroomdaling. De Beleidsmonitor 2017 moet daar meer informatie over geven. Er is dus nog geen eenduidig antwoord te geven op de vraag wat er precies aan de hand is en hoe we deze groep het beste kunnen helpen.”
Klaver zei het scherp
Deze constatering gold ook voor de andere cijfers uit deze monitor. De minster haalde daarbij de voorspelling van GL-leider Jesse Klaver aan. “Ik geloof dat het de heer Klaver indertijd was die dat het meest scherp zei. Hij zei: ‘we staan straks na een jaar hier debatteren over wat er allemaal mis is, maar we kunnen eigenlijk pas na drie of vier jaar zien wat de structurele effecten zijn.’”
De minister hoopt een verdere teruggang van de instroom, vooral MBO-HBO tegen te gaan door een intensivering van de voorlichting. “Deze maand ben ik begonnen met een groot offensief om de aanvullende beurs extra onder de aandacht te brengen, omdat ondanks alle inspanningen nog steeds blijkt dat de aanvullende beurs onvoldoende bekend is, met name bij mbo’ers. Men weet niet dat dit een gift is, die bovendien omhoog is gegaan.”
Daarom was het nu vooral zaak volgens de minister om de strijdbijl te begraven en studenten zo goed mogelijk voor te lichten. “Wat ook je politieke overtuiging is en of je nu voor of tegen het studievoorschot bent geweest, wij hebben echt een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Ik bedoel dan ook de brede vertegenwoordiging van uw hele Kamer. Wat je ook vindt, het studievoorschot is een feit. Dat gaat niet zomaar teruggedraaid worden. Als we echt iets voor de aankomende studenten willen betekenen, hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid om het zo feitelijk en zo goed mogelijk te doen.”
