NWO steunt repliceren ‘hoeksteenonderzoek’
De pilot van NWO richt zich op het repliceren van studies met een grote impact op wetenschap, overheidsbeleid of het publieke debat. Voor het eerst, ook in internationaal opzicht, is er een speciaal financieringsprogramma voor het herhalen van dergelijk ‘hoeksteenonderzoek’. Met dit initiatief wil NWO vernieuwing in de wetenschap bevorderen en onderzoekers stimuleren replicatieonderzoek uit te voeren.
Nieuw palet aan NWO-instrumenten
Op basis van resultaten uit de pilot beoogt NWO replicatieonderzoek op een effectieve manier op te nemen in al haar onderzoekprogramma’s. Het financieren van replicatie- en reproductieonderzoek is nieuw binnen het palet aan NWO-instrumenten. Reacties op dit initiatief in het onderzoeksveld en bij partners in binnen- en buitenland zijn positief: replicatie van onderzoek prijkt hoog op de internationale wetenschappelijke agenda’s en ook in de NWO-strategie 2015-2018. Deze pilot bestrijkt het terrein van de sociale wetenschappen en gezondheidsonderzoek en zorginnovatie.
Het pilotprogramma Replicatiestudies richt zich op twee vormen van onderzoek: reproductie (replicatie met bestaande data: de datasets uit de oorspronkelijke studie worden opnieuw geanalyseerd) en replicatie (met nieuwe data: er wordt een nieuwe dataverzameling aangelegd, die aan hetzelfde onderzoeksprotocol wordt onderworpen als in de oorspronkelijke studie).
Door uitvoering van replicatieonderzoek te stimuleren wil NWO een bijdrage leveren aan het vergroten van transparantie van onderzoek en aan de kwaliteit en de volledigheid van het rapporteren van resultaten. De pilot richt zich niet op het opsporen van gefalsificeerde onderzoeksresultaten en datasets, of andere vormen van laakbare onderzoekspraktijken en wangedrag.
Onderzoek met belang voor beleid
Onderzoekers kunnen aanvragen doen om zogeheten hoeksteenonderzoek opnieuw te doen. Onder hoeksteenonderzoek wordt verstaan: studies die veel geciteerd zijn, met vergaande consequenties voor vervolgonderzoek of die een grote rol spelen in beleidsvorming, of studies op basis waarvan belangrijke beleidsbeslissingen worden genomen.
Ook gaat het om onderzoek dat veel in tekstboeken voor studenten wordt genoemd en om onderzoek dat veel media-aandacht heeft gekregen en daardoor een grote impact heeft op het publieke debat. Studies met ingrijpende consequenties voor wet- en regelgeving vallen er ook onder. In deze context is toetsing van de reproduceerbaarheid van de betreffende onderzoeksresultaten van bijzonder belang.
NWO stelt de ‘call for proposals’ in september open. De verwachte deadline voor het indienen van aanvragen is medio december. In drie jaarlijkse rondes zal NWO telkens voor een miljoen euro aan voorstellen honoreren. Uitvoeringsorganisaties zijn NWO Maatschappij- en Gedragswetenschappen en ZonMw.
ZonMw lanceerde onlangs het programma Bevorderen van verantwoorde onderzoekspraktijken (BVO). Het BVO-programma en de pilot Replicatiestudies liggen in elkaars verlengde. Het BVO-programma beoogt te voorzien in objectiveerbare en implementeerbare kennis over ‘wat werkt’ in de wetenschap, bijvoorbeeld binnen het peer review-systeem, het gebruik van bibliometrie en de waarde van Open Access. De pilot Replicatiestudies richt zich op het meer gangbaar maken van replicatieonderzoek, als onderdeel van de wetenschappelijke praktijk.
