“NWO heeft ramen en deuren opengezet”

Nieuws | de redactie

21 oktober 2016 | “Pas toen we samen de topsectorenagenda’s gingen invullen zag het bedrijfsleven hoe broodnodig de wetenschap was.” Jos Engelen blikt in Hypothese terug op zijn tijd als NWO-voorzitter. “Ik denk dat de topsectoren hebben gezorgd voor een sfeer waarin de Nationale Wetenschapsagenda kon ontstaan.”

Jos Engelen was sinds 2008 voorzitter van NWO. In het blad Hypothese (PDF) kijkt hij terug op de periode waarin het besluit werd genomen om op initiatief van het Ministerie van Economische Zaken mee te doen aan het topsectorenbeleid. In wetenschappelijke kringen werd die keuze niet altijd verwelkomd.

Higgs-boson was flauwekulwetenschap

“Als NWO-voorzitter was ik soms de kop-van-jut,” reflecteert Engelen. “Besluiten zijn zelf vaak genuanceerder dan de kritiek van hen die over die besluiten oordelen. Daar moet je tegen kunnen.” Engelen herinnert zich hoe toenmalig minister Maxime Verhagen aankondigde dat de wetenschap niet langer kon rekenen op de FES-gelden.

In plaats daarvan werd het topsectorenbeleid gelanceerd. “Als vertegenwoordigers van de wetenschap stonden we in dat overleg lijnrecht tegen het bedrijfsleven. Men zei: als jullie alleen doen wat nuttig en nodig is voor het bedrijfsleven, en ‘flauwekulwetenschap’ achterwege laten, dan merkt Nederland niks van de uitgavendaling. Daar kwam het goed en kort op neer. Ook het ontdekken van het Higgs-boson viel trouwens onder die definitie van flauwekul.”

Reden genoeg voor NWO  om de handen af te trekken van samenwerking. Maar dat deed Engelen niet. “Dan waren we misschien de held van zuiver wetenschappelijk Nederland geweest, maar hadden we wel buitenspel gestaan.” Engelen stelt dat NWO inderdaad voor die zuivere wetenschap moet zorgen, maar dat tegelijk de ramen en deuren opengezet moeten worden.

Topsectoren moeten opgaan in Wetenschapsagenda

Trots is Engelen daarom op het feit dat het bestuur eensgezind achter het besluit is gaan staan om mee te doen aan het topsectorenbeleid. Volgens de vertrekkend NWO-voorman heeft dat er toe geleid dat beide partijen elkaar ook beter zijn gaan begrijpen. “Sindsdien spreekt men daar niet meer over flauwekulwetenschap en roep de wetenschap niet meer: agenda’s van het bedrijfsleven interesseren ons geen bal.”

Engelen gelooft dat die sfeer er uiteindelijk voor heeft gezorgd dat er nu gezamenlijk een Nationale Wetenschapsagenda is geformuleerd. “Ik hoop ook dat de topsectoren uiteindelijk zullen opgaan in de thema’s van die agenda.”