Richting, ruimte en ruggensteun
De Kamer stemde in met een lerarenregister voor het po, vo en mbo. Toch zijn er grote zorgen in de Kamer over het dreigende lerarentekort. De oproep aan de staatssecretaris was om meer docenten te werven voor de lerarenopleiding. Dekker beloofde om samen met de werkgeverssectoren, de vakbonden, de Onderwijscoöperatie, de lerarenopleidingen en de minister met een plan te komen over wat de komende jaren allemaal gedaan moet worden om het lerarentekort het hoofd te bieden.
Een kans geven
Paul van Meenen (D66) die lange tijd zeer kritisch was op het lerarenregister lijkt nu wel schoorvoetend overtuigd van nut en noodzaak van een register. “Wij zouden het lerarenregister in ieder geval een kans moeten geven. Dan zie ik een instrument voor mij van een sterke beroepsgroep, als uitkomst van de wens van die beroepsgroep. Een beroepsgroep die zelf gaat over bijvoorbeeld de vormgeving van lerarenopleidingen.”
Van Meenen blijft wel van mening dat een lerarenregister op zichzelf niets oplost. “Een register an sich verbetert niet de onderwijskwaliteit of het aanbod van scholing. Het vak wordt niet interessanter omdat je naam op een lijst staat. Daar is echt meer voor nodig: tijd en ruimte voor de docent, het ontwikkelen van een goede organisatie van de beroepsgroep zelf, zorgen voor een nuttig aanbod van scholing, in overleg gaan met en capaciteit creëren bij lerarenopleidingen, ook over de vormgeving van de lerarenopleiding.”
Ondoordachte maatregel
Rik Grashoff (GL) uitte in het Kamerdebat vooral zijn zorgen over de sterk dalende studentenpopulatie aan de pabo’s. “Mijn fractie heeft zeer grote zorgen over het lerarentekort. In het primair onderwijs gaat het sowieso al fout, aangezien we het voor elkaar hebben gekregen dat het aantal startende pabo-studenten de afgelopen jaren is gehalveerd, van 7.000 naar 3.500. Dat is gebeurd met goede bedoelingen voor de kwaliteit, maar wel met een ondoordachte maatregel.”
Grasshoff ziet twee problemen ontstaan bij de pabo’s: onvoldoende herstel van kwaliteit en teruglopende studentenaantallen. “Intussen zijn pabo-opleidingen bezig om een flink deel van hun docentenkorps te ontslaan, omdat ze daar geen werk meer voor hebben. Stel je voor dat wij er binnen een paar jaar achter komen dat hier de wal het schip gaat keren, dan hebben we niet alleen een gigantisch docententekort in het po dat niet à la minute kan worden opgelost, maar kunnen we ook de kwaliteit van de opleidingen niet snel genoeg opschalen.”
Hogere eisen voldoen
Jasper van Dijk (SP) herhaalde bij zijn inbreng de kritiek van de Raad van State op dit wetsvoorstel. “De Raad van State stelt ten eerste dat de wet prematuur is. Je moet eerst voldoen aan een aantal belangrijke voorwaarden: pak het lerarentekort aan, stel beperkingen aan de inzet van onbevoegde leraren, zorg dat lerarenopleidingen aan hogere eisen voldoen, zorg voor een adequaat aanbod van bijscholing, en maak voldoende middelen en tijd vrij en stel die ter beschikking aan leraren om aan al die nascholing te kunnen voldoen.”
De PvdA benadrukte bij monde van Loes Ypma dat leven lang leren ook in het onderwijs moet gelden. “Je kunt 40 jaar voor de klas staan met alleen je lerarenopleiding. Maar wat mij betreft geldt een leven lang leren ook in het onderwijs. We moeten ervoor zorgen dat we voldoende professionele ruimte creëren voor de docenten. Eigenlijk hebben zij drie dingen nodig: richting, ruimte en ruggensteun.”
Dat is ingewikkeld
In de beantwoording van staatssecretaris Dekker bleek dat hij het dreigende lerarentekort serieus neemt. “Ik denk dat we al een aantal dingen doen, maar er kan ook nog wel een schepje bovenop. Ik neem die uitdaging dus heel graag aan. Ik beloof dat ik met de werkgeverssectoren, de vakbonden, de Onderwijscoöperatie en ook met de lerarenopleidingen samen met de minister naar de Kamer kom met een plan over wat wij de komende jaren allemaal moeten doen om dat lerarentekort aan te pakken. Dat is ingewikkeld.”
Sander Dekker ziet ook dat het verhogen van de kwaliteit dit probleem niet verhelpt. “Ik denk bijvoorbeeld dat het verhogen van de eisen door lerarenopleidingen een heel goede stap is. Als je echt leraar wilt worden, moet het een moeilijke opleiding zijn. Daar moet je echt wat voor doen. We willen de beste studenten daarvoor hebben. Maar op korte termijn wordt daarmee het lerarentekort vergroot. Het lost het niet op.”
Het uiteindelijke doel is voor de staatssecretaris wel duidelijk, maar de weg daar naartoe blijft voorlopig nog onzeker. “De minister heeft onlangs de eisen voor de pabo opgeschroefd. Dat is op de lange termijn goed, maar dat heeft op de korte termijn een negatief effect. We moeten kijken wat we daarmee doen en hoe we dat kunnen bijsturen. Laten we dat nu allemaal op een rijtje zetten om te bekijken wat we op de lange termijn kunnen doen om ervoor te zorgen dat er straks, over 5, over 10 of over 25 jaar, gewoon voor alle vakken op scholen leerkrachten met een bevoegdheid zijn.”
