VVD wacht op CPB bij kennisinvesteringen

Het VVD-verkiezingsprogramma van Jan Anthonie Bruijn is af. Na veel gesprekken met mensen in het land werd het vorige week gepresenteerd op het Centraal Station in Den Haag. Bij de presentatie van het programma vertelde Bruijn wat de VVD op het gebied van kennis en innovatie wil gaan doen na de verkiezingen in maart.

Alle reden om optimistisch te zijn

Bruijn formuleerde staccato wat het VVD-programma allemaal te bieden heeft voor kennis en innovatie. “Als het gaat om zekerheid bij inkomen dan willen wij de sollicitatieplicht  tijdelijk opheffen als je een opleiding gaat volgen die jou klaar stoomt voor een baan. Wij moeten zorgen dat wij nu en in de toekomst genoeg geld verdienen om een goed leven te houden. We hebben alle reden om optimistisch te zijn. Wij zijn hoogopgeleid, beschikken over een goede infrastructuur en we staan open voor handel en innovatie. Het is cruciaal dat wij nog meer inzetten op innovatie.”

Daarbij helpt het volgens de voorzitter van de programmacommissie dat er betrouwbare regelgeving is. “Wij willen dus meer investeren in innovatie, we hebben daar een aantal concrete plannen voor. Maar wij moeten ons realiseren dat investeringen tijd kosten, daarom is betrouwbare wet- en regelgeving cruciaal. Het huidige innovatiebeleid willen wij doorzetten en moet worden aangevuld omdat extra investeringen nodig zijn.”

Aantrekkelijk voor unieke talenten

Daarnaast wil de VVD ook meer investeren in kennismigranten. “Wij willen naast innovatie ook investeren in kennis, Nederland moet aantrekkelijk zijn en blijven voor hoogopgeleide mensen met unieke talenten en goede innovatieve ideeën. Deze mensen dragen bij aan onze welvaart. Daarom willen wij een duidelijke kennismigrantenregeling met een puntenregeling. Hoe groter je bijdrage aan Nederland: hoe groter de kans om in Nederland aan de slag te gaan.”

Tegenover ScienceGuide zette Jan Anthonie Bruijn uiteen wat de wereld van onderwijs en onderzoek nog meer kan verwachten van het VVD-programma. “Als je kijkt naar de wetenschap dan hebben wij de nationale wetenschapsagenda. Dat is een plan wat onderzoekers gemaakt hebben om het onderzoek in Nederland te stroomlijnen. Wij hebben daar heel goed naar gekeken als programmacommissie. Ik heb zojuist tijdens mijn speech kennis ook genoemd als investeringsgebied van de VVD. Wij willen dus substantieel investeren in kennis en hoeveel dat zal zijn, dat zullen we zien na de ramingen van het Centraal Planbureau.”

Daarnaast sluit het VVD-programma volgens Bruijn naadloos aan bij het plan van VNO-NCW. “Als je kijkt naar innovatie dan hebben wij gekeken naar NL Next Level van VNO-NCW, dat hebben wij ook goed tot ons genomen en dat zit in dezelfde hoek van investeren in innovatie, kennis, wetenschap en onderwijs.”

Voor selectie

Op het gebied van onderwijs zijn er niet zozeer meer investeringen nodig, maar wordt er wel inhoudelijk gestuurd, zoals op het gebied van macrodoelmatigheid. “Als je kijkt naar het onderwijs dan gaat het over inhoudelijke innovaties en veranderingen. In het MBO zijn wij voor een periodieke doelmatigheidstoets, dus vaker kijken of het middelbaar beroepsonderwijs aansluit op de arbeidsmarkt. Het zou zeker een goed idee zijn omdat ook het hoger onderwijs te doen. Wij zijn daarom ook voor een arbeidsmarktfixus en selectie.”

Daarnaast houdt de VVD onverminderd vast aan de kwaliteitsafspraken, waarvan de VSNU deze week nog de oproep deed deze niet te herintroduceren. “Wat ook zeker in het hoger onderwijs belangrijk is zijn de kwaliteitsafspraken. Dat is ook de afspraak die gemaakt is bij het studievoorschotakkoord, dat wordt nog niet altijd door alle partijen onderschreven. Maar de opbrengsten van het studievoorschot die oplopen tot 1 miljard gaan wij investeren in kwaliteitsafspraken. Dat is een lijn die wij consequent willen doorzetten, omdat het kwaliteit beloont.”

Beperkt percentage

Deze kwaliteitsafspraken zullen volgens Bruijn een ander karakter hebben dan de huidige prestatieafspraken. “De prestatieafspraken is iets wat achter ons ligt. Dat hoeft nu niet meer, dat ging over een beperkt percentage van het budget. Dat traject wordt nu geëvalueerd. Afhankelijk van de evaluatie zullen we kijken hoe wij daar mee doorgaan, maar dat wij er mee doorgaan staat voor de VVD vast.”

De VVD kiest voor deze lijn omdat die recht doet aan de kwaliteit van de instelling. “De opbrengsten van het leenstelsel worden ook via die weg naar de instellingen verdeeld, omdat dit een weg is die recht doet aan kwaliteit die instellingen zelf leveren. Een instelling zegt voor ons is kwaliteit: ‘vul zelf maar in.’ Dat is beter dan het ouderwetste rendementsdenken.”

OV-kaart handhaven

Ook wil de VVD in tegenstelling tot het CDA vasthouden aan de OV-kaart voor studenten, maar of de huidige kosten van de OV-kaart die bijna oplopen tot een miljard worden gehandhaafd weet Bruijn niet. “Ik weet niet hoeveel geld wij gaan uitgeven aan de OV-kaart, het streven is wel om de OV-kaart te handhaven. Dat is nodig want als studenten niet meer bij het onderwijs kunnen komen dan heb je ook niet zoveel aan het onderwijs dat je gaat geven.”

“Wij zullen ook daar moeten kijken hoe het basispad er uitziet van het CPB. Van de groei zullen wij onze investeringen moeten betalen. Wat wij niet gaan doen is meer lenen in het buitenland en weer de schuld laten oplopen. Die OV-kaart is zeker iets wat wij een prioriteit vinden. De mate waarin dat haalbaar is en de financiële invulling daarvan daar komen wij komende maanden over te spreken.”

Jan Anthonie Bruijn ontkent dat de rekenmeesters van het CPB de inhoud van de VVD-verkiezingsprogramma bepalen. “Het gaat niet om het CPB, het gaat er om hoeveel economische groei kunnen wij verwachten? Hoeveel brengt dat op en wat kunnen wij daarmee doen? Wij gaan niet luchtfietsen, wij gaan kijken wat te verwachten is. Dat is niet het CPB centraal stellen, want het CPB is een rekenmachine, wel de beste ter wereld, maar wij bepalen wat wij met die opbrengsten gaan doen.”

Frans van Heest