Graceland van de ICT
De bouwvakkers waren nog druk in de weer in het datacenter op het Amsterdam Science Park dat nog deels in de steigers staat. SURFsara opende daar haar nieuwe datacenter met onder andere de nationale supercomputer Cartesius, het vlaggenschip van SURFsara voor dataonderzoek en wetenschappelijke simulaties.
Anwar Osseyran, managing director van SURFsara opende de middag en benadrukte hoe belangrijk dit nieuwe datacenter is: “Datacenters spelen een steeds belangrijke rol, onze samenleving digitaliseert razendsnel. Amsterdam is na London, Parijs en Frankfurt het vierde datacenter van Europa. De dataopslag is in Amsterdam verdubbeld de afgelopen vijf jaar. Wij hopen dat dit datacenter een veilige haven wordt voor het opslaan en verwerken van onderzoeksdata en daarmee de hoeksteen wordt van de Nederlandse dataopslag van de toekomst.”
Gewoon verloren gaan
Barend Mons verbonden aan het Leiden Centre of Data Science en lid van de European Open Science Cloud, benadrukte waarom data delen zo belangrijk is. “Bij alle wetenschappelijke artikelen die worden gepubliceerd en waar data achter hangt daarvan is. 17 tot 20 procent van de links na een jaar verdwenen. Vaak is die data ook onvindbaar. Dat komt omdat nog steeds belangrijke data op de laptops staan van promovendi. In de praktijk betekent dat 80% van de data die wij produceren niet herbruikbaar zijn en gewoon verloren gaan.”
Ook relativeerde Mons de noodzaak en duurzaamheid van dit nieuwe datacenter. “Elke zes maanden verdubbelt de hoeveelheid data. 90% van alle data die ooit is geproduceerd zijn de afgelopen twee jaar geproduceerd. Dit gebouw is prachtig, maar alle informatie die bestaat op het internet die kan opgeslagen worden in een kilogram DNA. Daarom is men nu al aan het nadenken om op de lange termijn data ook in DNA op te slaan en helemaal niet meer op harde schijven, want dit loopt helemaal uit de hand.”
De wereld over
Mons is bezig om een Europees netwerk op te zetten om data voor onderzoekers te ontsluiten, hij benadrukte waarom dit noodzakelijk was. “Wij in Leiden hebben de FAIR-principes gedefinieerd en die zijn inmiddels de hele wereld overgegaan. Wij willen dus dat de data vindbaar, toegankelijk, onderling te koppelen, en herbruikbaar zijn. Het zijn geen standaarden maar guided principes. Wat heel belangrijk daarbij is dat niet genoeg mensen de data kunnen vinden.”
Daarbij maakte Mons kanttekening dat Open Science wel wat relativering behoeft. “Ik haat inmiddels de term open, niets is namelijk gratis. Ook data kan verschrikkelijk duur zijn. Dat moet altijd betaald worden. Het kan ook niet zijn dat alles open is zoals bijvoorbeeld in mijn vak biomedisch onderzoek kan dat niet. Het enige wat de data moet zijn is herbruikbaar.”
LUMC Katwijk
Daarnaast opperde Mons dat er in Europa en op kennisinstellingen datastewards moeten komen die de data beschikbaar maken voor onderzoek. “Een goede datasteward die vertelt mij welke meta-data ik moet hebben, hoe ik als onderzoeker die data moet integreren en linken en voor de lange termijn moet opslaan. Dat is een vak apart. Wij hebben gezegd dat er 500.000 datastewards moeten worden aangesteld. Ik probeer mijn decaan in Leiden te overtuigen dat wij in Leiden alleen al bij het LUMC er 75 nodig hebben, omdat wij anders binnenkort het LUMC Katwijk zijn.”
Paul Rullmann, voorzitter van de ledenraad van SURF benadrukte wat dit nieuwe datacentrum zo bijzonder maakt. “Het is een hele bijzondere plek waar wij nu staan, voor de mensen die van ICT houden is het een soort Graceland. Hier is de Amsterdam Internet Exchange begonnen.”
Een klusje voor SURF
Daarnaast vindt Rullmann dat dit nieuwe datacenter goed past bij de taakopdracht van SURF. “Het dataverkeer neemt alleen maar toe. De grote vraag is hoe krijgen we dat bruikbaar en vindbaar? Dat is nu net een klusje voor SURF om daar over na te denken hoe je dat doet en hoe je data opnieuw kan gebruiken en vindbaar maken.”
Volgens de voorzitter van SURF is die samenwerking op dit gebied tussen Nederlandse kennisinstellingen uniek. “Met SURF beschikken studenten, docenten en wetenschappers over de beste mogelijke ICT-voorzieningen. Die samenwerking in SURF-verband in Nederland die is uniek en doeltreffend. Het feit dat zoveel instellingen met zoveel gemak samenwerken, dat vind je niet in andere landen. Als je van een afstand kijkt lijkt het wel op een tros bejaarden in het zwembad, het dobbert maar een beetje en er lijkt weinig beweging in te zitten, maar als je hier in dit datacenter kijkt wat voor snelheid die samenwerking kan ontwikkelen is dat indrukwekkend.”
