De identiteit van onderzoek in het HBO

Nieuws | de redactie
6 juni 2016 | “Een vorm van erkenning,” zo noemt lector Daan Andriessen het rapport van het Rathenau Instituut over de rol van lectoraten in het HBO. “Het geeft bovendien nieuw inzicht in de identiteit van het onderzoek in het hoger beroepsonderwijs.”

In het rapport ‘Praktijkgericht onderzoek bij lectoraten van hogescholen’ zet het Rathenau Instituut uiteen hoe de rol en invloed van het lectoraat in het hbo zich vanaf 2008 tot nu heeft ontwikkeld. Zo wordt duidelijk dat het aantal lectoren nog altijd groeit en dat de (financiële) slagkracht van kenniskringen is toegenomen.

Lectoraten in de schijnwerpers

“Het is goed dat het onderwerp weer eens in de schijnwerpers staat,” ziet Daan Andriessen. Als lector Methodologie van Praktijkgericht Onderzoek bij de Hogeschool Utrecht en vicevoorzitter van de Vereniging van Lectoren kijkt hij kritisch naar de ontwikkelingen in praktijkgericht onderzoek. De rapportage is zeer welkom. “De timing is goed. Het is ook mooi dat we onderdeel zijn van een reeks onderzoeken naar het Nederlandse wetenschapssysteem. Dat is ook een vorm van erkenning.”

Het onderzoek heeft Andriessen inzicht geboden in het wezen van wat een lector is en wat deze doet. “De identiteit van lectoraten zit niet per se in wát ze doen, – onderzoek doen naar vragen uit de praktijk is in zichzelf niet heel uniek – maar heeft veel meer te maken in met wíe die lectoren zijn. Elke lector is iemand die echt nog met één been in de praktijk staat.”

Dat is terug te zien in de motieven die lectoren in het rapport overwegen voor de onderwerpen van onderzoek die ze kiezen. “Je ziet dat mogelijke praktische toepassingen van het onderzoek heel zwaar wordt meegewogen. Dat is echt een belangrijk deel van onze identiteit. Veel meer bijvoorbeeld dan het publiceren in wetenschappelijke tijdschriften zoals dat bij universiteiten veel meer een drijfveer is.”

Diversiteit in onderzoek

Die toepassingsgerichtheid zorgt er voor dat lectoren zich vaak in vele multidisciplinaire netwerken begeven. De lector is echt een netwerker en verbinder. “Dat is een rol die soms in de universiteit niet gewaardeerd wordt. Ik zie dat dat ook wel een reden is voor onderzoekers om de overstap naar het HBO te maken.”

“Die toepassingsgerichtheid van het onderzoek in het hbo zorgt er voor dat het vaak de voorbeelden uit de technologie zijn die in het oog springen,” stelt Andriessen. “Toepassingen van 3D-printing en dergelijke bijvoorbeeld. Maar wat hier mooi zichtbaar wordt is dat drie kwart van het onderzoek dat lectoren doen juist uit die andere sectoren afkomstig is. Veel uit het sociale domein. Daar ligt nog wel een uitdaging, om ook die voorbeelden meer voor het voetlicht te brengen.”

Als vicevoorzitter van de Vereniging van Lectoren ziet Andriessen dat ook als taak. “Je ziet dat we meer op de radar komen. Ik word steeds vaker ook door wetenschapsredacties gebeld die willen weten wat er nou allemaal in het hbo aan onderzoek gebeurd. Wat dat betreft is het praktijkgericht onderzoek wel steeds meer op de kaart komen te staan.”

Onzekerheid op lange termijn

Aandachtspunten voor de toekomst van lectoraten zijn er nog wel. “Allereerst moet de kwaliteit van het onderzoek verder gestimuleerd worden. Dat zie ik wel als taak voor onze vereniging. Dat betekent dat er aandacht is voor de programmering van onderzoeksplannen. Als lector moet je ook op de lange termijn nadenken welke kennis je wilt ontwikkelen. Het mag geen u vraagt, wij draaien worden waar het de relatie met het bedrijfsleven betreft. Het mag niet versnipperd raken.”

Daar zit gelijk ook het knelpunt. Andriessen constateert nog steeds dat het gros van de lectoren bij hogescholen op een tijdelijke aanstelling zit. “De meesten zitten voor vier jaar en daarna is het onzeker. Simpelweg omdat hogescholen huiverig zijn om harde toezeggingen te doen. Dat heeft niets met kwaliteit te maken, maar gewoon met geld. Dat is jammer, want het gaat echt ten koste van de continuïteit. Dat is iets waar we als vereniging het gesprek met de Vereniging Hogescholen over aan zullen gaan.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK