Gelijke kansen versus techniekonderwijs
Maandag lanceerden minister Bussemaker en staatssecretaris Dekker in Amsterdam de Gelijke Kansen Alliantie. Een structurele investering van €26 miljoen gaat onder andere naar schakelklassen en het stimuleren van stapelen. ScienceGuide sprak de minister na afloop over hoe gelijke kansen in relatie staan met de prestatieafspraken en de recente oproep van technische universiteiten voor meer geld.
De toegankelijkheid van het hoger onderwijs staat onder druk, zo bleek onlangs onder andere uit de Onderwijsmonitor en uit de instroomcijfers van de lerarenopleidingen. De afgelopen tijd is gebleken dat kinderen met dezelfde talenten in het onderwijs niet altijd gelijke kansen krijgen. De minister en de staatssecretaris vinden dat daar verandering in moet komen. Onder andere met een specifiek budget van €2,5 miljoen voor de doorstroom van het MBO naar de pabo en €4 miljoen voor het stimuleren van stapelen wil de minister investeren om de toegankelijkheid van het hoger onderwijs te verhogen.
Antwoord op het hbo trilemma
De Review Commissie Van Vught heeft met haar recente eindoordeel van zes hogescholen geconstateerd dat zij een deel van de prestatieafspraken niet waar hebben gemaakt. Opvallend is dat twee van die hogescholen, Inholland en Hogeschool Rotterdam, juist actief werk maken van gelijke kansen. De vraag is dus hoe de minister hier mee omgaat: “Ik ben met de instellingen in gesprek, iedereen die wil kan bij mij langskomen deze dagen.”, aldus de minister. “Ik heb een aantal instellingen al gesproken, een aantal andere uitnodigingen staat nog uit. Die gesprekken ga ik meenemen in het oordeel.”.
De minister wijst in deze discussie op het vaak genoemde trilemma dat door hogere kwaliteit de rendementen lager zijn geworden. Voor Bussemaker blijft de onderwijskwaliteit daarbij voorop staan. “De Review Commissie heeft heel goed gekeken naar hoe instellingen het doen ten opzichte van vergelijkbare instellingen. Daar hebben zij hun conclusies op gebaseerd en die laat ik nu op mij inwerken. Ik heb altijd gezegd dat ook het trilemma waar hogescholen mee te maken hebben de kwaliteit altijd voor op moet staan. Toegankelijkheid, dat zal duidelijk zijn, is voor mij een heel, heel groot goed.” Voor 15 november horen de instellingen wat de beslissing van de minister is geworden.
Gelijke Kansen in het wo
Ook in het wo zijn gelijke kansen een steeds belangrijker onderwerp. “Wij hebben concrete maatregelen met dit plan voor de doorstroom van mbo-hbo. Tussen hbo en wo loopt nog een onderzoek. Ik kom op dat punt later nog met concrete voorstellen.” Daarnaast moeten universiteiten en hogescholen volgens de minister ook om zich heen kijken. “Wat ik heel erg stimuleer is dat hogescholen en universiteiten contact zoeken met instellingen in hun regio. “
“Er is niet een oplossing, maar het gaat om bewustwording van hogescholen en universiteiten over wat er in de omgeving gebeurt. Dan gaat het niet alleen om de toegankelijkheid, daar spreek ik al vaak genoeg over met de Kamer. Vervolgens is de vraag hoe je die mensen binnenhoudt – een sense of belonging.”
Technische universiteiten
Donderdag behandelt de Tweede Kamer de onderwijsbegroting. In aanloop hier naartoe vroegen Kamerleden Rog (CDA) en Duisenberg (VVD) om meer middelen voor technische universiteiten, ten koste van de alfa- en gammaopleidingen. Bussemaker laat weten het hier niet mee eens te zijn ook op het punt van gelijke kansen. “Dat gaat mij natuurlijk veel te snel, de technische universiteiten moeten maar eens goed onderbouwen wat zij tekort komen. Er wordt nu wel heel makkelijk een numerus fixus gebruikt in de hoop extra geld te krijgen.”
Bussemaker zegt dat zij met meer prioriteiten te maken heeft ook van sectoren die geen ambassadeurs hebben zoals de techniek. “Bij de behandeling van de begroting zal het ook terugkomen, maar ik heb ook met lerarenopleidingen te maken. Die hebben geen ambassadeurs, daar moet ik de ambassadeur voor zijn. We hebben straks ook enorme tekorten bij de pabo’s en bij de leraren techniek.”
De minister benadrukt nog maar eens dat heel veel studenten in de techniek, niet in deze sector gaan werken. “40% van de studenten in de techniek gaat niet werken in de techniek, als we daar ook maar een fractie van veranderen dan is de roep van de werkgevers voor de problemen op de arbeidsmarkt opgelost. Misschien moeten wij daar ook eens beginnen en niet alleen naar het bedrijfsleven luisteren.”
Met het oog op gelijke kansen wijst de PvdA-minister er op dat er universiteiten zijn die daar ook extra geld voor willen hebben. “Ik heb onlangs de Vrije Universiteit langs gehad, zij hebben veel eerstegeneratie studenten en zeggen dat zij daardoor ook tegen bekostigingsvraagstukken aanlopen. Daarnaast heb ik debatten gehad over de bescherming van de kleine talen die wij belangrijk vinden. Ik heb begrip voor de technische universiteiten, maar de oproep van de VU is mij net zo lief.”
Sicco de Knecht en Frans van Heest
