Ius promovendi breidt uit
Met het wetsartikel, dat werd aangenomen tijdens het debat over “Internationalisering hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek”, worden de regels omtrent het promotierecht nu gelijk getrokken met de internationale standaard. In veel landen is het al langer gebruikelijk dat de titel dr. voldoende is om het promotierecht te verkrijgen.
In het oorspronkelijke voorstel van de regering werd de keuze voor het verstrekken van het promotierecht in zijn geheel bij het college van promoties neergelegd, maar een amendement van Roelof Bisschop (SGP) en Pieter Duisenberg (VVD) beperkte dit recht tot gepromoveerden: “De meest minimale vereiste die we aan een promotor mogen stellen, is dat hij of zij zelf is gepromoveerd.” Aldus Bisschop.
Minister Bussemaker liet in – haar voorlopig laatste – debat weten het systeem van een College van Promoties voldoende te vertrouwen in een dergelijke afweging. Toch was een meerderheid van de Kamer van mening de wet toch te beperken tot ‘zij die een promotietraject hebben doorlopen.’
Carrièremogelijkheden
Alhoewel de uitbreiding van het ius promovendi door velen als welkom afscheidscadeau van de scheidende Tweede Kamer zal worden ontvangen, zal de ratio promovendi en promotoren hier niet direct door veranderen. Zo laat de voorzitter van het Promovendi Netwerk Nederland Rolf van Wegeberg weten aan ScienceGuide: “In de praktijk wordt de dagelijkse begeleiding van promovendi vaak al door andere stafleden gedaan, het is goed dat er nu erkenning komt voor het werk van al die postdocs en universitair (hoofd)docenten.”
Ook volgens Rens Vliegenthart (voorzitter van De Jonge Akademie) verandert er in praktische zin niet veel aan de begeleiding. Wel ziet hij voordelen voor de carrières van jonge wetenschappers: “Ik denk dat we door deze wetswijziging beter in staat zullen zijn om jonge internationale wetenschappers aan te trekken en beginnende wetenschappers meer in staat stellen om internationaal carrière te maken.”
Scheefgroei
Naast de internationale vergelijking vormt ook de enorme toename in het aantal promovendi een belangrijke drijfveer achter de wijziging. Terwijl het aantal hoogleraren min of meer gelijk is bleef is het aantal aanstellingen voor promovendi in afgelopen vijftien jaar verdubbeld. De laatste jaren werd de roep vanuit instellingen dan ook steeds luider om het ius promovendi uit te breiden.
Het feit dat juist de omvang van die wetenschappelijke staf de afgelopen decennia gekrompen is baart zorgen. “Dit moet dus geen vrijbrief zijn om meer promovendi aan te nemen, dat zou namelijk niet het beoogde effect van deze wetswijziging zijn.”, aldus Van Wegeberg wiens PNN de VSNU heeft verzocht hier scherp op toe te zien. “Het is natuurlijk niet de bedoeling dat we de begeleiding van promovendi nu nog verder uit gaan besteden ten gevolge van financiële prikkels.”
Uitbreiding van mogelijkheden
De versoepeling van de wet kan ook gevolgen hebben voor de andere aspecten van de promotie. “Promovendi kunnen nu kiezen uit een grotere pool van promotoren, en dat kan gevolgen hebben voor de begeleiding. Het zou mooi zijn als er daardoor meer aandacht komt voor het begeleiden van begeleiders.”, zegt Vliegenthart. Daarnaast ziet hij ook meer mogelijkheden om een eventueel conflict over begeleiding op te lossen.
Click here for the English version.
Altijd op de hoogte zijn van het laatste nieuws uit de kennissector? Meld u hier aan voor de Nieuwsbrief.
