Lessen voor digitaal toetsen
De afgelopen jaren heeft SURF op veel verschillende plekken projecten gesteund waarin instellingen apart of met elkaar werken aan toets. In een speciale Thema Uitgave wordt teruggekeken naar de ontwikkelingen en worden verschillende voorbeelden gegeven. Volgens projectleider Annette Peet is het dan ook “hoog tijd om de volgende stap te maken”.
Kansen van ICT benutten
De speciale uitgave moet onderwijsprofessionals en instellingen inspireren om die volgende stap te zetten bij het organiseren van digitaal toetsen in het hoger onderwijs. “Het gaat er om dat onderwijsinstellingen nadenken over hoe hun onderwijs er uit kan zien als er gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheden van ICT”, zegt Peet.
Er zijn verschillende redenen te bedenken om werk te maken van digitaal toetsen, ziet Peet die als projectleider digitaal toetsen bij SURF veel projecten bij instellingen heeft gestimuleerd en verantwoordelijk is voor kennisdeling op het gebied van digitaal toetsen. “Je ziet bijvoorbeeld dat de TU Delft, al jaren koploper waar het online onderwijs betreft, digitaal toetsen in eerste instantie vooral heeft ingezet om de nakijklast van docenten te verminderen. Vervolgens zijn ze gaan kijken hoe ze digitale toetsvormen kunnen inzetten die geavanceerder vaststellen wat het niveau van de student is.”
Het mooie is volgens Peet dan ook dat er als gevolg van deze ontwikkelingen echt nieuwe vormen van tentaminering ontstaan. “Er is een mooi voorbeeld van werktuigbouwkunde waar studenten bij het maken van een opdracht, tussentijds gecorrigeerd worden. Waar voorheen een vraag volledig fout werd gerekend omdat de student in een van de eerste stappen van de opdracht een fout maakte, kan hij nu toch laten zien dat hij bepaalde onderdelen wel goed heeft gedaan. Dat is volgens mij een duidelijke verrijking van het toetsen.”
Flexibele leersituaties
Peet ziet dat er de afgelopen jaren op verschillende plekken ook geïnvesteerd is in grote digitale toetszalen. “Dat is een manier om het te doen, maar je ziet ook instellingen die zich afvragen of die vorm wel flexibel genoeg is. Bij de Universiteit Utrecht bijvoorbeeld, hebben ze daarom geld geïnvesteerd in Chromebooks die ze niet alleen in grote zalen, maar ook in kleine groepjes op locatie kunnen gebruiken. Zo kan er flexibel aan verschillende leersituaties voldaan worden.”
SURF heeft volgens Annette Peet “de samenwerking aan en innovatie in digitaal toetsen jarenlang gestimuleerd. We hebben veel contact met verschillende mensen in de onderwijsorganisaties van ICT’ers tot docenten en opleidingsmanagers. Wij brengen die mensen bij elkaar om het over dit soort zaken te hebben. Het is goed om te zien dat iedereen de kwaliteit van het onderwijs hoog in het vaandel heeft.”
Dienend aan kwaliteit
Goed toetsen is altijd dienend aan de kwaliteit van het onderwijs, zo ziet ook UM-hoogleraar Cees van der Vleuten die in Thema Uitgave van SURF uitvoerig aan het woord komt. Goed hergebruik van informatie is dan ook een vereiste.
Als het om de toekomst van (instellingsoverstijgende) itembanken gaat, spelen een eigen visie op toetsing en vertrouwen in elkaar beide een grote rol. Hoogleraar Onderwijskunde Cees van der Vleuten kan het belang van goede toetsing niet vaak genoeg benadrukken. “Zolang veel docenten nog steeds een la met eigen toetsen hebben, is er sprake van een groot kapitaalverlies.”
De beoordeling van studenten heeft volgens de onderwijskundige uit Maastricht dan ook een belangrijpe rol in het leerproces van studenten. “Wat mij betreft is elke scheiding tussen leren en beoordelen niet goed en je moet ook nooit toetsen zonder feedback te geven.”
