Naar brede adoptie van open leermaterialen
Het lectoraat van Robert Schuwer heeft bij vier universiteiten en zes hogescholen in totaal 55 semi-gestructureerde interviews afgenomen met docenten, bestuurders en ondersteuners. Daarin kwamen onder meer de beleidsambities en opvattingen over openheid in het onderwijs aan ter sprake.
Duidelijke strategie ontbreekt
Wat in het onderzoek opvalt is dat er heel veel manieren zijn voor het delen en hergebruiken van leermaterialen. Lang niet altijd zijn gedeelde leermaterialen toegankelijk voor iedereen en ontbreken er open licenties. Een docent zegt daarover: “iets wat ik mis, zowel op docentniveau als meer centraal, is een duidelijke strategie over waarom we dit doen, wat we ermee willen bereiken en hoe we het moeten doen.”
Dat betekent niet dat er niet op grote schaal gebruik wordt gemaakt van open leermaterialen. Belangrijkste doel daarbij is het verbeteren van de kwaliteit van het campusonderwijs, zo blijkt uit de gesprekken. Een onderwijsinnovatie als het invoeren van blended learning kan een belangrijke impuls zijn om het structureel delen en hergebruiken binnen een instelling te laten slagen.
Er wordt bij een aantal instellingen op dit moment beleid ontwikkeld voor het gebruik van open educational resources, toch lijkt dit bij docenten nog onvoldoende de aandacht te hebben. De docenten die in het onderzoek zijn geïnterviewd geven aan dat ondersteuning in termen van geld en tijd hen zou helpen om tot het structureel delen en hergebruiken te komen.
Ondersteuning geboden
Het onderzoek ‘De waarde van open en open als waarde’ geeft een aantal aanbevelingen om te komen tot brede adoptie van open leermaterialen bij instellingen. Zo moeten docenten beter meegenomen worden in de ambities, om zo de meerwaarde van open delen en hergebruiken te herkennen.
Daarnaast is ondersteuning op ICT-gebied, juridische en onderwijskundige aspecten, facilitering in tijd en de aanwezigheid van een goede ondersteunende infrastructuur essentieel om docenten de kans te geven met het delen en hergebruik van open leermaterialen aan de slag te gaan. Beleid op zowel faculteits-, instituuts- en instellingsniveau is daarom gewenst om dit te laten slagen.
Het gebruik van open educational resources wordt ook landelijk gesteund. Zo heeft minister Bussemaker de ambities uitgesproken dat in 2025 alle leermaterialen vrij beschikbaar zijn op een internationaal online platform.
