De vampier thuis uitgenodigd?

Het thema van de vijfde editie van het tweejaarlijkse congres dat vrijdag afliep was: ‘Regulating a connected world’. De doelstelling van TILT is om academici met elkaar te verbinden om de invloed van technologische ontwikkelingen op de maatschappij in kaart te brengen. Waar mogelijk werd zelfs geanticipeerd op hoe nieuwe technologie onze normen en waarden, en de daaruit voortvloeiende wet- en regelgeving zullen beïnvloeden.

Robot als paard van Troje

Als er een ding duidelijk werd uit de conferentie dan was het wel dat onze huidige perceptie van sociale ‘sferen’ aan herziening toe is. Want hoe bijvoorbeeld om te gaan met de nieuwe huisrobots die Amazon (Echo) en Google (Home) momenteel op de markt brengen? Deze apparaten luisteren in feite de hele dag mee met gesprekken in de huiselijke sfeer. Waar de grens ligt de privésfeer en de enorme database van deze bedrijven is dus onderwerp van discussie.

Zo neemt Alexa, het besturingsprogramma van de Amazon Echo, op welke commando’s er gegeven worden aan het apparaat. Om in de toekomst beter te kunnen reageren heeft Amazon er ook voor gekozen om de tien seconden voorafgaand aan het commando ook op te nemen – maar wat wordt daar allemaal gezegd? Een vraag die voorlog op een van de parallelsessies was dan ook: hebben we de vampier nu zelf uitgenodigd in ons huis?

Op het gebied van de zogenaamde ‘conversational privacy’ staan er volgens sommige onderzoekers dan nog meer grote veranderingen voor de deur. Waar mensen nu nog verwachten de meeste van hun gesprekken in vertrouwelijkheid te voeren, zal het internet of things hier in rap tempo verandering in brengen. Met de opkomst van meer en meer apparaten met een spraakfunctie verandert een onbenullig koffiezetapparaat straks in een potentiele spion.

Copyright

Een plaats waar de scheidslijnen tussen sferen al langer doorbroken worden is het handhaven van het recht op het internet. Naast de moeite met opsporing van bij de enorme aantallen (internationale) wetsovertredingen op het web hebben wetgevers tevens moeite om te bepalen wie nu eigenlijk aansprakelijk gesteld moet worden voor een overtreding.

De keynote van advocaat generaal van het Europese hof Maceij Szpunar, ging hier verder op in. Szpunar moet in de dagelijkse praktijk naar eigen zeggen ”de rechters van het Hof vertellen wat ze niet willen horen.” Ook op TILTing perspectives gooide hij de knuppel in het hoenderhok als het ging over de handhaving van copyright in een sterk verbonden samenleving.

“Op Europees niveau lopen er momenteel meer dan tienduizend zaken op het gebied van illegale downloads.” Uit die zaken blijkt volgens Szpunar dat het technisch gezien lang niet altijd mogelijk om te achterhalen wie nu precies wat heeft gedaan, en met welke intentie. “Zo is het van een webplatform dat informatie deelt lang niet altijd duidelijk wat de werkelijke intentie achter hun handelen is.”

Dit laatste was een belangrijke vraag in de zaak die kort geleden tegen Uber werd gevoerd door taxichauffeurs uit Barcelona. Waar Uber zichzelf het liefst ziet als ‘uitwisselingsplatform voor informatie’ oordeelde Szpunar dat het toch echt een transportbedrijf is – een inzicht dat hoogst waarschijnlijk overgenomen wordt door het Europese hof – en dat heeft gevolgen voor de rechtsgang.

Transparantie

Volgens Szpunar is het voor de Europese burger vooral belangrijk dat er duidelijkheid komt over aansprakelijkheden. Als voorbeeld gaf hij het recente oordeel in een zaak waar een winkelier door Sony aansprakelijk werd gesteld voor het feit dat iemand op zijn WiFi een bestand had gedownload (niet aansprakelijk). “Zo iemand draagt hierbij geen schuld, noch het internetplatform waarvan het is gedownload. Zo lang deze ‘neutraal’ zijn en geen expliciete hulp bieden bij het downloaden van copyright materiaal.”

Verder deelde Szpunar zijn frustratie met de zaal dat er op dit onderwerp een nog te versnipperde rechtspraak bestaat in de Europese context. “Landen hebben niet altijd door dat hun eigen wetgeving direct voortvloeit vanuit het Europese niveau. Er is doordoor nog geen harmonie aan de procedurele kant en zo kan de ene lidstaat er dus totaal andere procedurele maatregelen op nahouden dan de ander.”

Wat de transparantie van wetgeving betrof vulde John M. Golden, TILT fellow en hoogleraar intellectueel eigenaarschap aan Texas Law, Szpunar aan. “De versmelting van technologie voegt hier nog een extra complexiteit aan toe.” Waar een enkel apparaat vroeger maar een functie had is dit al lang niet meer het geval.

“Ik moest kort geleden in een rechtszaak tegen een telefoonfabrikant optreden als expert. De vraag die voor lag was of ik een prijskaartje kon hangen aan de eigenschap dat je op een mobiele telefoon kunt ‘swipen’.” Omdat de zaak nog niet afgehandeld is moest hij het antwoord op de vraag welke meerwaarde dit heeft aan de zaal schuldig blijven: “Maar ik wil alleen maar aangeven over wat voor breinbrekers we het hebben.”

Het complete programma en de abstracts van TILTing perspectives 2017 vindt u hier.