Harde strijd om open access in Duitsland

Nieuws | de redactie
3 mei 2017 | De onderhandelingen over open access tussen de Duitse universiteiten en Elsevier verliepen tot nu toe nog redelijk beschaafd, maar nu wordt de sfeer grimmiger. Beide partijen verwijten elkaar geen water bij de wijn te willen doen.

In aanloop naar de onderhandelingen tussen ’s werelds grootste uitgever van wetenschappelijke tijdschriften zegde een groep van 60 Duitse universiteiten vorig jaar hun abonnementen op. Tijdens de onderhandelingen voor 2017 kwam het niet tot een akkoord en daarop ontzegde Elsevier in januari de 60 universiteiten de toegang tot alle artikelen op ScienceDirect.

De universiteiten kwamen hiertegen in opstand, zij vonden namelijk dat ze nog wel toegang moesten hebben tot artikelen die vielen onder hun oude abonnement. Daarop besloot de Elsevier de toegang tot artikelen van voor 2017 weer open te stellen, terwijl de onderhandelingen over een nationaal contract doorgaan.

Moddergooien

De inzet van de Hochschulrektorenkonferenz (HRK); het college van rectoren van in totaal 296 hoger onderwijsinstellingen; is relatief simpel. De HRK wil dat in de overeenkomst wordt vastgelegd dat de bij de koepel aangesloten instituten gratis het wetenschappelijk werk waar ze zich voor hebben ingeschreven blijven ontvangen – verregaande open access dus. Maar dat vindt Elsevier te ver gaan. 

Duidelijk is dat het moddergooien inmiddels begonnen is. “Ik vraag me na vijf onderhandelingssessies af of Elsevier wel echt bereid is werk te maken van een goed contract op basis van Gold Open Acess,” stelt prof dr. Horst Hippler (onderhandelaar namens de HRK).

Elsevier is op haar beurt niet gediend van de houding van de Duitse universiteiten in de onderhandelingen. Volgens de uitgever zijn de eisen niet in lijn met wat in de wereld van het wetenschappelijk publiceren gebruikelijk is. Volgens Elsevier, ’s werelds grootste uitgever, is subscription-based toegang tot onderzoek op dit moment echter wereldwijd het meest gebruikte distributiemodel. Elsevier hoopt dat de HRK weer aan tafel komt zitten om tot een vergelijk te komen, maar uit beider reacties blijkt dat de partijen elkaar nog geenszins hebben gevonden.  

Ook in Nederland verloopt de strijd om open access niet zonder slag of stoot. Deze week nog besloten de Nederlandse universiteiten hun contract met Oxford University press op te zeggen. In het Radio 1 programma Nieuws en Co zette VSNU voorzitter Karl Dittrich extra druk op de uitgevers door te zeggen: “Trek ons niet het vel over de oren. Want als wij zeggen, we leveren de producten niet meer aan en we zoeken alternatieve wegen, dan wordt het ook voor u uitgevers, ingewikkelder om die kennis te verspreiden en uw businessmodel rendabel te laten zijn.”

Hoewel de universiteiten en Elsevier in 2015 al tot een akkoord kwamen, is er over de invulling van die overeenkomst nog altijd veel te doen. Ruim een maand geleden onthulde ScienceGuide dat de beklonken ‘Gold Deal’ zo ongunstig is voor universiteiten dat de weg naar open access via de traditionele uitgevers gedoemd lijkt te mislukken


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK