Een volledig autonome auto? Niet voor 2075
In 2015 kregen drie hoger onderwijsinstellingen een subsidie van stichting OPuS om hun eigen open access tijdschrift te beginnen. Docent en onderzoeker Saskia Monsma (HAN) promoveerde kort geleden binnen het automotive onderzoek en stond samen met haar collega’s aan de wieg van het nieuwe International Journal of Driving Science: een volledig OA en online journal waar auteurs niet betalen voor publicatie, en lezers vrij toegang tot artikelen hebben.
Tijdens een tweedaags congres in Haarlem werd de aftrap gegeven voor het tijdschrift dat zich voornamelijk richt op de interactie tussen de nieuwe geautomatiseerde rijtechnieken en de bestuurder. De hoofdvraag van de eerste middag leek te zijn hoe lang het nog gaat duren voordat de volledige autonome auto zijn intrede zal maken op de wereldmarkt.
Delen versus automatisering
Automatisering van auto’s is duidelijk geen wel/niet situatie. In het onderzoek naar autonome auto’s worden daarvoor verschillende niveaus onderscheiden op een schaal van 0 – 5, waarin met elk niveau steeds meer van de controle van de auto bij de bestuurder wordt weggenomen. Waar de bekende geautomatiseerde Tesla inmiddels als voorbeeld dient van volledige autonomie, scoort deze slechts 2 op de schaal van 5.
Als inschatting van de mogelijke ontwikkelingsrichtingen verdeelde Teade Tillema en zijn collega’s (Kenniscentrum voor Mobiliteitsbeleid) de mogelijke ontwikkelingen over twee assen: “Je kunt denken aan de as ‘delen’, waarop mensen voertuigen uitwisselen of zelfs niet meer bezitten, en je kunt denken aan de as ‘automatisering’ – wat kunnen en willen we uit handen geven?”. Aan de ene kant van dit spectrum worden voertuigen dus autonome, flexibele en collectieve minibusjes, en aan de andere kant een ‘luxe privécocon’.
Op het gebied van automatisering is de belangrijkste vraag welke mate van verantwoordelijkheid je bij het voertuig of bij de bestuurder-passagier legt. “We gaan er nu als stelregel van uit dat mensen binnen 10 seconden weer de alertheid hebben om in te grijpen als er iets misgaat – dat is al erg lang – maar voor sommigen geldt een minuut als een aannemelijkere tijdsspanne.” Aldus Gerben Fedde (RWD).
“Het lastige aan het automatiseren is dat er wat wegsituaties betreft er miljoenen combinaties mogelijk zijn, en daar kan een computer niet altijd even goed mee omgaan.” Aldus Fedde die denkt dat het nog wel even kan duren voordat de volledige – level 5 – automatische auto er is. Daarin krijgt hij bijval van de Tim Gordon (University of Lincoln) die stelt dat “de auto op een gegeven moment echt een menselijk begrip moet gaan krijgen van verkeerssituaties. En daar zijn we nog lang niet, en misschien komen we er nooit.”
Dan rest nog de vraag waarom we eigenlijk willen dat de geautomatiseerde auto er komt? Volgens Gordon lijken er meerdere redenen te zijn die de momenteel het vuurtje aanwakkeren. “Dit loopt sterk uiteen. Sommige mensen lijken aangetrokken tot de ietwat banale belofte dat je aan het einde van de avond dronken in je eigen auto kunt stappen. Maar ook zit er natuurlijk een sterke component van nieuwsgierigheid in.”
“De drang om je vrienden laten zien wat je nu weer voor een mooi speeltje hebt is een sentiment waar de automarkt maar al te graag op inspringt.” Zo werd de Toyota Prius een hit in Californië, puur en alleen omdat het hip was om groen te zijn. Wat de volgende redenen zijn, en de bijbehorende ontwikkelingen kan niemand nu nog zeggen. “Wel pleit er voor om met regelmaat de gedachteoefening te doen wat er allemaal nog zou kunnen gebeuren op het gebied van automatisering van voertuigen, er zijn nu nog te veel unknown unknowns als je het mij vraagt.”
