Elsevier staakt zaak openbaar maken OA contracten
Kort geleden deed de bezwarencommissie uitspraak in de zaak tussen uitgevers Elsevier en Springer tegen de Nederlandse universiteiten. De abonnementscontracten, inclusief de open access paragraaf zouden openbaar gemaakt moeten worden. De uitgevers hadden zes weken de tijd om hier tegen in beroep te gaan, maar Elsevier kiest er nu voor om het er bij te laten zitten.
Over de open access zaak tussen de uitgevers en universiteiten
De zaak kwam aan het rollen toen afgelopen jaar de uitgevers Elsevier en Springer bezwaar maakten tegen het WOB-verzoek van oud-open access-onderhandelaar en gepensioneerd bibliothecaris Leo Waaijers. Uitgever Elsevier wilde de informatie niet prijsgeven, omdat zij geen bedrijfsgeheimen wilde prijsgeven die die de internationale onderhandelingspositie zouden kunnen verzwakken. De bezwarencommissie oordeelde dat dit net zo goed gold voor de universiteiten en dat de openbaarheid zwaarder woog.
Internationale vergelijking
Tijdens de hoorzitting van de universiteiten tegen de uitgevers werd de openbaarmaking van contract met Springer in beslotenheid behandeld waardoor de argumentatie van ’s werelds een na grootste uitgever onduidelijk bleef. Het feit dat het besluit van de commissie inzake Elsevier en Springer bijna tot op de letter nauwkeurig hetzelfde was doet vermoeden dat hun meerkoppige advocatenteam dezelfde argumentatie had voorbereid.
Dat Springer in beroep zal gaan lijkt dan ook onwaarschijnlijk en dat betekent dat de contracten met daarin de ‘gold deal’ en ‘pilot open access’ binnenkort officieel beschikbaar zijn voor een internationaal publiek. Instellingen in heel de wereld krijgen nu een inkijkje in wat Elsevier tijdens de bezwaarprocedure een “unieke uitzondering voor Nederland” noemde.
Over de aantrekkelijkheid van deze contracten valt te twisten, gezien het beperkte aantal – voornamelijk low-impact – tijdschriften dat uitgever Elsevier opnam in de contracten. Internationaal gezien lopen de abonnementsprijzen die gehanteerd worden sterk uiteen. Deze informatie zal de moeizame onderhandelingen in andere landen dan ook hoogst waarschijnlijk nieuwe impuls geven.
UvA blijft uitzonderlijk
De houding van de Universiteit van Amsterdam in deze zaak was vanaf het begin af aan atypisch. Waar de universiteiten in goed overleg samen hadden onderhandeld met de uitgevers besloot de Amsterdamse universiteit het vorig jaar op eigen houtje te doen. De UvA verklaarde tijdens de hoorzitting dat zij naar hun idee de enige waren die de WOB goed hadden geïnterpreteerd. Daar was de commissie het niet mee eens.
Meerdere verzoeken om een inhoudelijke reactie van de UvA hebben tot nu toe niets opgeleverd. De universiteit zegt te wachten op het besluit van de uitgevers, wat betekent dat een besluit van de instelling nu niet lang meer op zich kan laten wachten.
Update 7 juli 2017: ook Springer ziet af van bezwaar, besluit van de UvA nog niet bekend.
