Kamer vreest kansenongelijkheid bij verengelsing
Deze zomer verscheen er een verkenning van de KNAW over het Engels in het hoger onderwijs. Voor de Kamer aanleiding voor een schriftelijk overleg met de minister. De Kamervragen zijn inmiddels ingediend, deze zullen beantwoord worden door de nieuwe minister van onderwijs. Het CDA vraagt dan ook hoe de passages in het regeerakkoord over een strengere handhaving van het Nederlands wordt uitgevoerd door een nieuwe minister.
Engels is essentieel volgens de VVD
De VVD is de enige partij die uitgesproken voorstander is van verregaande verengelsing en internationalisering, zo leest men in de reeks van vragen. “De leden van de VVD-fractie onderschrijven het belang dat meer onderwijsinstellingen kiezen voor Engels als onderwijstaal. Deelt de minister de mening dat Engels in het hoger onderwijs essentieel is voor de internationale handels- en kennispositie van Nederland?”
Ook D66 ziet het belang in van het Engels in het hoger onderwijs, maar wijst wel op de kansenongelijkheid die het Engels in het hoger onderwijs met zich mee kan brengen. Het CDA is kritischer op het Engels in het hoger onderwijs. Een onderwerp dat de partij ook op heeft laten nemen in het regeerakkoord.
De GroenLinks-fractie ziet de voordelen in van de internationalisering van het hoger onderwijs, maar heeft zorgen over de toenemende verengelsing van het hoger onderwijs. GroenLinks vraagt aan de minister of zij de mening deelt dat het onderwijs alleen indien de aard en inhoud van het onderwijs dit noodzakelijk maakt, in de Engelse taal gegeven zou moeten worden.
Ook wil GroenLinks weten of de minister vindt dat de keuze voor het Engels onvoldoende zorgvuldig wordt genomen. Volgens GroenLinks blijkt uit het KNAW-rapport dat in veel gevallen “het noodzakelijk is om bij instellingen een veel zorgvuldiger en uitgebreider taalbeleid te ontwikkelen dan nu het geval is”. De partij wil van de nieuwe minister weten wat hij of zij hieraan gaat doen.
Lees hier het verslag van de discussiemiddag van de KNAW n.a.v. het rapport.
De Socialistische Partij wijst erop dat de wet voorschrijft dat het hoger onderwijs in beginsel wordt aangeboden in het Nederlands, tenzij er sprake is van een noodzaak tot een andere instructietaal. De KNAW stelt dat instellingen voor hoger onderwijs onvoldoende aandacht besteden aan deze wettelijke opdrachten. Bovendien stelt de commissie dat instellingen te snel en zonder voldoende argumenten, kiezen voor onderwijs in het Engels. Daarom vraagt de SP dan ook: “Gaat u een grens hanteren voor het aantal opleidingen dat uitsluitend in het Engels wordt aangeboden? Zo nee, is de autonomie van de opleiding daarmee feitelijk absoluut geworden?”
Het CDA heeft ook vragen over de taaleis, waarover in het regeerakkoord is opgenomen dat die strenger moet worden gehandhaafd. “De leden van de CDA-fractie wijzen erop dat de KNAW signaleert dat instellingen op dit moment bezig zijn met de herijking van bestaand beleid. Met welke zaken dienen de instellingen naar de mening van de minister, op basis van de WHW en het (beoogde) kabinetsbeleid, rekening te houden.”
Het CDA wil verder weten hoe de taal-eis in de wet wordt gehandhaafd nu steeds meer instellingen zich internationaal willen profileren. “Het gaat hier om onder andere: de bevestiging van het internationaal profiel van de instelling, het niet willen achterblijven bij anderen, hogere instroom, concurrentie, studententevredenheid of het behouden van een specifieke opleiding. Hoe weegt de minister deze argumenten ten opzichte van WHW artikel 7.2.”. De CDA-fractie vraagt aan de minister of de NVAO niet een rol moet krijgen bij de beoordeling van nut en noodzaak van het Engels en of de kwaliteit van het Engels van de docenten gewaarborgd is.
Lees hier wat het inhoudt om de wet te handhaven.
Gelijke Kansen agenda
Een groot deel van de Kamer heeft ook vragen over de kansenongelijkheid die schuil kan gaan onder verengelsing van het hoger onderwijs. “Voor studenten uit lager opgeleide milieus zal het moeilijker zijn om deze ‘taalstap’ te zetten, net als voor van mbo naar hbo doorstromende studenten en voor studenten die het Nederlands van huis uit als tweede taal spreken. Hoe beoordeelt de minister deze aanname in relatie tot de Gelijke Kansen agenda van het kabinet”, zo vragen de leden van het CDA aan de minister.
Dit vraagt ook de GroenLinks-fractie zich af. “Is de minister van mening dat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs gewaarborgd moet blijven door de mogelijkheid voor studenten om een Nederlandstalige opleiding te volgen te behouden”, zo vragen deze leden.
D66 heeft hier ook zorgen over en vraagt in hoeverre instellingen studenten hier al dan niet kosteloos mee kunnen begeleiden. “De leden vragen waarom vooral universiteiten, en niet ook hbo-opleidingen, betaalbare of kosteloze cursussen Nederlands aanbieden voor niet-Nederlandse studenten. Kan de minister toelichten wat zij hiervan vindt en waar dit aan zou kunnen liggen? Zo nee, waarom niet.”
Is bekostiging een prikkel voor verengelsing?
GroenLinks wil ook van de minister weten in hoeverre de huidige bekostigingssystematiek bijdraagt aan de prikkel voor meer verengelsing. “Kan de minister tevens in haar onderzoek de bekostigingssystematiek als onderliggende prikkel voor onderwijsinstellingen om meer te verengelsen meenemen.“
Tot slot komt de VVD met een aanbeveling aan de minister om het Engelstalige onderwijs vooral te stimuleren en hierin geen ’terughoudende’ houding ten opzichte van instellingen aan te nemen. Het rapport van het KNAW stelt dat de didactische kwaliteiten van het Engels van veel docenten tekortschiet. Hierom vraagt de VVD de minister om deze vaardigheid van docenten juist te verbeteren om zo ‘echt een international classroom te kunnen creëren’.
Op 29 november organiseert ScienceGuide met de Hogeschool Rotterdam een symposium over taal, lees meer.
