Engels

Laten we het Nederlands niet opgeven

Opinie | de redactie
23 november 2017 | Engels is een mooie taal, al houd ik meer van Frans en gaat er niets boven Nederlands. Over taal bestaan ernstige misverstanden. Volgens sommigen dient ze om informatie uit te wisselen. “Als we elkaar maar begrijpen”, klinkt het dan.
Gedicht van Jan Jacob Slauerhof. Foto: Tubantia

Goed. Misschien. Soms lukt dat. Vaak zelfs zonder woorden. Als je een glas rode wijn wil, kun je om ‘red wine’ vragen, maar ook een begerige blik op de fles werpen, tegelijk met je hoofd een aanwijzende beweging makend.

Maar het leven, zelfs het academisch leven, is meer dan wijn drinken alleen. Wat als het allemaal wat belangrijker wordt? Als je liefdesverklaringen wil afleggen of een moord probeert te bekennen? Dan telt elk detail. Elk woord. Schijnbare synoniemen kunnen achteraf fatale vergissingen blijken. Misschien mis je op die manier de partner van je leven.

Ondertussen vinden velen dat hoger onderwijs in het Engels de toekomst is. Engels spreken we feilloos, toch? En als we bij de wetenschappelijke top willen horen, moeten we de lingua franca gebruiken, helaas niet het Latijn zoals de uitdrukking laat verhopen.

Vaak heb ik de indruk dat hoe minder virtuoos iemand het Nederlands hanteert, hoe gemakkelijker hij vindt dat het in het Engels ook wel kan.

Misschien klopt dat voor sommige vakken. Voor fysica of wiskunde, waar het belang van het woord kleiner is. Misschien ook, helaas, voor sommige gedragswetenschappen, zoals sociale psychologie of micro-economie, waarin de taal der cijfers een meer fundamentele reflectie verdrongen heeft.

Maar filosofie, rechten, geschiedenis enkel in het Engels? Dat gaat ten koste van diepgang en kwaliteit. En ten koste van de Nederlandse vaktaal.

Taal is meer dan een instrument. Ze is het huis waarin we wonen. Ze bepaalt de grenzen van ons denken. Jan Jacob Slauerhoff, dichter en scheepsarts, liefhebber van verre horizonten, schreef: “Alleen in mijn gedichten kan ik wonen,/ Nooit vond ik ergens anders onderdak.” Wat waar is voor gedichten, geldt net zo goed voor taal. We zijn taal. We wonen erin. Studenten zullen het altijd moeilijker hebben in een taal die niet de hunne is. Maar ook docenten verliezen een deel van hun mogelijkheden.

Mogen er naast Nederlandstalige ook Engelstalige opleidingen zijn? Zeker. Exclusief Engelstalige? Soms. Publicaties in die taal? Die zijn noodzakelijk.

Maar laten we het Nederlands niet opgeven. Wie onzorgvuldig omspringt met taal, mist wellicht ook verfijning in het denken.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK