De vele kanten van kwetsbaarheid
NHL, Stenden en de Hanzehogeschool werken samen in onderzoek naar kwetsbare ouderen
Cees van der Schans en Evelyn Finnema zijn samen de de programmaleiders van het FAITH-project. Dat project kreeg onlangs €2 miljoen van SIA Het Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA financiert en stimuleert praktijkgericht onderzoek van hogescholen. Het regieorgaan heeft een plaats binnen NWO. om de komende acht jaar aan de slag te gaan met het opzetten van een onderzoeksinfrastructuur rond het vraagstuk van kwetsbaarheid bij ouderen. “Wij vinden het heel mooi dat we als drie hogescholen gezamenlijk voor zo’n lange periode ondersteuning krijgen voor dit project. Dit soort complexe problemen kun je niet even in een paar jaar oplossen, daar is echt een lange adem voor nodig.”
Een multidimensionaal vraagstuk
Het vraagstuk dat voorligt is dat van frailty, zoals het probleem wordt genoemd. “Ik denk dat kwetsbaarheid de meest in de buurt komende vertaling daarvan is”, zegt Van der Schans. “Die kwetsbaarheid is complex, het gaat niet alleen om fysiek, maar zoals gezegd ook om sociale en cognitieve aspecten. Samen zorgen ze er voor dat een oudere zo kwetsbaar is dat er maar iets hoeft te gebeuren – een longontsteking bijvoorbeeld – en dan heeft dat verstrekkende gevolgen.” Finnema: “En dat betekent dat frailty een multidimensionaal vraagstuk is dat we alleen maar in samenspraak met ouderen zelf en de professionals die deze ouderen ondersteunen kunnen onderzoeken en aanpakken.”
De komende jaren gaan Van der Schans en Finnema samen met hun collega’s van de drie hogescholen, ouderen en werkveldpartners daarom onderzoek opzetten om een duidelijker beeld te krijgen van de oorzaken van frailty. Daarnaast moet het praktijkgericht onderzoek ook oplossingen gaan bieden: het moet zorgprofessionals voorbereiden op omgang met kwetsbaarheid en het moet ouderen de kans bieden om langer zelfstandig te leven.
“Het gaat er allereerst om dat we rond dit thema een onderzoeksinfrastructuur gaan bouwen,” leggen Van der Schans en Finnema uit. “We zijn een consortium met lectoren, onderzoekers, docenten en studenten van de drie aangesloten hogescholen. Samen met zorginstellingen uit de care en cure vormen we nu een samenwerkingsverband dat ook weer voor nieuwe subsidies moet zorgen voor vervolgonderzoek. Bovendien gaan we in zogeheten innovatiewerkplaatsen, learning communities en ateliers ook nieuwe en bestaande professionals scholen in hoe om te gaan met dit vraagstuk.”
Kwetsbaarheid hoog op de agenda
Voor de drie hogescholen is het logisch dat zij dit programma samen uitvoeren. Vanuit het speerpunt ‘Vital Regions’ van NHL en Stenden hogeschool en vanuit het thema ‘Healthy Ageing’ van de Hanzehogeschool. De samenwerking tussen de drie hogescholen is niet nieuw. “We doen al veel samen, maar dat was minder intensief,” vertellen Finnema en Van der Schans. “We vullen elkaar heel goed aan wat betreft specifieke thematiek en methoden.”
Volgens Van der Schans en Finnema is gezond ouder worden een thema dat door overheden en kennisinstellingen hoog op de agenda is gezet, maar dat betekent niet dat er niet ook over de grenzen gekeken wordt. “Het is natuurlijk een vraag voor de hele westerse samenleving. Niet voor niets dat het ook door de Europese Commissie als één va de grote uitdagingen wordt gezien.”
Het is de bedoeling dat ook studenten in de gezondheidszorg de vruchten gaan plukken van het FAITH-project: “We hebben op de drie hogescholen verschillende werkvormen waarin onderzoek nadrukkelijk verankerd is. Dit doen we in innovatiewerkplaatsen, ateliers en learning communities waar studenten met vragen uit de maatschappij onderzoek doen. Daar zullen wij met FAITH ook op aanhaken.”
Persoonlijke aanpak
Het uiteindelijk doel is dat er een bijdrage wordt geleverd aan het op tijd herkennen van kwetsbaarheid en aan het ontwikkelen van interventies voor professionals en ouderen zelf en dat daarmee nadelige gevolgen kunnen worden helpen voorkomen. Daartoe wil FAITH een gepersonaliseerde aanpak ontwikkelen, zowel wat betreft diagnostiek en interventies, waarbij de eigen regie en veerkracht van de ouderen worden bevorderd, mede met behulp van hun sociale omgeving.
Finnema: “Dat kan natuurlijk vanuit de zorginstellingen, maar ook in de eerstelijnszorg is heel veel te doen aan dit probleem. De kracht zit in samenwerken en verbinden van elkaar en van de kennis die we met elkaar hebben en gaan ontwikkelen. Voor ouderen, hun naasten en de professionals die hen ondersteunen. En daar gaan wij voor.”
