Tegen een hersenchirurg zeg je ook niet: begin maar alvast
Gisteren debatteerde de Kamer over het lerarenbeleid. Het debat was intensief en er werden aan beide bewindslieden Slob en Van Engelshoven veel vragen gesteld. Zoveel dat het debat op een later tijdstip zal worden voortgezet.
De eerste inbreng kwam van SP-Kamerlid Peter Kwint. Die ging net als andere Kamerleden in op de kwestie van de pre-pabo. Afgestudeerde mbo-studenten kunnen die niet volgen omdat ze zich niet mogen inschrijven omdat ze al op het mbo gestudeerd hebben. Dit leidde al tot veel verwarring in het veld en in de Kamer. “Voor aansluiting tussen de pabo en het mbo zegt het kabinet er zijn hier en daar wettelijke bezwaren. Dan vraag ik mij af wat weegt zwaarder? Als het kabinet daarin gelooft dan stel ik voor dat ze maar met een wetswijziging komen.”
Ook Paul van Meenen (D66) drong hierop aan. “Met het oog op het lerarentekort is het opvallend dat de minister toch niet voornemens is om een kleine groep van de pre-pabo studenten tegemoet te komen. Ik zou graag van de minister willen weten wat we kunnen doen, zodat deze groep wel kan deelnemen aan de pilot en kan doorstromen naar de pabo? Er wordt een beroep gedaan op de wet. Maar wat kunnen we nou doen om deze studenten, de kans te geven om hun droom waar te maken. Want nood breekt wet. Desnoods wijzigen wij de wet, daar zijn wij van hier in de Kamer.”
De minister ging uitgebreid in op deze kwestie die vooral in Rotterdam speelt. “Het gaat om 48 studenten in Rotterdam die zich hadden uitgeschreven bij het mbo en er toen achter kwamen dat ze eigenlijk hadden willen deelnemen aan de pabo. Deze mensen zijn niet gevolgd, een deel daarvan heeft hopelijk via een andere route de pabo bereikt.”
Linksom of rechtsom
De minister zegde de Kamer wel toe dat ze gaat werken aan een oplossing voor deze specifieke groep. “Kandidaten die al een mbo-opleiding hebben afgerond en inmiddels werken en alsnog naar de pabo willen hoe kunnen we ervoor te zorgen dat die op een goede manier kunnen schakelen? Dat is niet eenvoudig, dan staan soms wetten en regels in de weg. Dat is ook de groep waar de Hogeschool Rotterdam zich zorgen over maakt. Dat moet linksom of rechtsom oplosbaar zijn.”
Ook waren er vragen over de halvering van het collegegeld voor de eerste twee jaar van de lerarenopleidingen. Michel Rog (CDA) wilde weten welke groepen daar nu precies voor in aanmerking komen. “Studenten die kiezen voor de lerarenopleiding daarvoor wordt het collegegeld gehalveerd de eerste twee jaar van hun opleiding. Is het straks ook mogelijk dat deze regeling geldt voor meerdere instapmomenten, zodat het ook voor mbo’ers halverwege het jaar, makkelijker wordt om in te stappen in de pabo?”
De minister benadrukte dat zij verwacht dat de maatregel uit het regeerakkoord om het collegegeld de eerste twee jaar van de lerarenopleiding te verlagen effect zal sorteren. “De verlaging van het collegegeld voor de eerste twee jaar van de lerarenopleiding gaat hopelijk een mooie bijdrage leveren. Het wetsvoorstel ligt momenteel bij de Raad van State. Ik hoop het zo snel mogelijk bij u in te dienen, met een beetje inschatting hoop ik het binnen een week of zes bij u in de Kamer te hebben. We zetten alles op alles om de regeling in te laten gaan voor het studiejaar 2018-2019.”
Het voorstel van Doekle Terpstra
Kirsten van den Hul (PvdA) stond stil bij het plan van Platform Bèta Techniek voor circulaire banen in het onderwijs. “Onlangs werden in Eindhoven de resultaten van een onderzoek van Motivaction gepresenteerd. Daar komt onder andere de mogelijkheid van circulaire carrières aan bod. Dat wil zeggen het combineren van een baan binnen en buiten het onderwijs. Een voorstel dat al eerder door Doekle Terpstra van het Techniekpact werd gedaan, om het lerarentekort met name voor de technische vakken te lijf te gaan. Hoe kan de minister daarmee omgaan?”
De minister noemde dit een mooi voorbeeld, omdat docenten die zij-instromen direct aan de slag kunnen. “Een mooi voorbeeld is de pilot in Zuidoost-Brabant, waar scholen en bedrijven met aspirant-leraren een goed traject hebben ontwikkeld. Waarbij de mensen ook direct inzetbaar zijn. Als je die keuze maakt en je moet nog lang wachten voordat je daadwerkelijk voor de klas mag staan, dan is dat een wat ingewikkelde boodschap. Ik denk dat er dan anders al veel mensen tussentijds afhaken.”
Hergebruik juffen
Peter Kwint sloeg aan op de woorden van Van Engelshoven over zij-instromers en wilde met het oog op de professie van het beroep van leraar de minister waarschuwen. “Ik hoor heel veel over circulair docenten, recycle docenten en hergebruik juffen. Pas alstublieft op. Ik zie de urgentie om mensen aan de lerarenopleiding te binden. Maar het is een vak, ik zie echt grote problemen als je allerlei hybride vormen gaat bedenken, waarbij mensen een middagje of een dag op een school meelopen. Als ik op werkbezoek ga en een dag meeloop, dan ben ik meer tot last dan een ontlasting voor leraren. Vraag is of u toch enige terughoudendheid wil betrachten en mensen toch hun opleiding laten afmaken, voordat ze uitgebreid aan het werk gaan. Je zegt tegen een aankomende hersenchirurg ook niet: ‘begin maar alvast.’”
De minister probeerde de kou wat uit de lucht te halen en benadrukte dat dit vooral voor het technisch beroepsonderwijs een belangrijke aanvulling kan zijn. “Het gaat om hybride docenten in het beroepsonderwijs. Deze week was ik in Twente en daar zie je in het technisch onderwijs bijna allemaal docenten die eerder in het relevante bedrijfsleven hadden gewerkt of nog werken. Die hebben een pedagogische bevoegdheid behaald en zijn toen in het onderwijs aan de slag gegaan. Dat zijn ongelofelijk goede docenten, omdat zij ook veel kennis en ervaring meebrengen. Ik ben het met u eens dat dit model voor de pabo wellicht iets minder geschikt is.”
Het gaat om goede checks and balances
Tot slot ging de minister in op het voorstel van de PVV, SP en GroenLinks om eens stevig te snijden onder andere in de raden van toezicht in het hele onderwijs. Om op die manier geld vrij te spelen voor leraren. De minister voelde daar niet veel voor. “Er zijn veel suggesties gedaan om meer geld in het onderwijs te creëren door het terugdringen van de raden van toezicht. Maar we hebben niet voor niets een governancemodel, want het gaat wel om checks and balances. Ook in de praktijk zijn er situaties waar het heel goed is dat een bestuurder een raad van toezicht heeft die kritisch meekijkt met de besteding van middelen. Ik zou niet snel zeggen: ‘laten we die hele governance maar schrappen.’”
De minister wees in dit verband ook op de nieuwe kwaliteitsafspraken die in het mbo en hbo gemaakt worden. “Zeker als we in het mbo en in het hoger onderwijs veel ruimte willen geven aan instellingen om zelf middelen te besteden, dan wordt er veel gevraagd van het horizontaal toezicht. Dan denk ik dat we daar niet te veel moeten gaan schrappen.”
