“Belangrijker nog is dat iedereen op zijn eigen manier moet kunnen studeren.”

Vivian van Leeuwen is docent in opleiding, en heeft een duidelijk mening over inclusief onderwijs

Interview | door Ingeborg van der Ven
1 maart 2018 | Een gesprek via de chat, want Vivian heeft gehoorproblemen, dus bellen is een uitdaging. Het geeft even een andere setting en we missen de snelle reacties en lichaamstaal van een persoonlijk of Skype-gesprek. Toch praten we een uur lang over alles dat komt kijken bij studeren met een beperking en geeft Vivian tips die het onderwijs meer inclusief kunnen maken.

Vivian is op dit moment haar lesbevoegdheid Nederlands aan het afronden. Laatste hordes zijn de minor en dan het slotstuk: haar scriptie. Voor de invulling van haar scriptie kan zij putten uit haar ervaringen die ze nu opdoet binnen het afstandsonderwijs. Op dit moment begeleidt zij Nederlandse studenten die in het buitenland wonen en aan hun Nederlands willen blijven werken, “deze begeleiding gaat dan via online inleveren en Skype-begeleiding en ik wil graag onderzoeken hoe het gaat als die leerlingen teruggaan naar een Nederlandse school.”

Voor de Hogeschool Rotterdam blogt Vivian al een tijd over haar ervaringen met een hogeschoolstudie en beperkingen. Vivian heeft chronische darmvlokatrofie. “Dat houdt in dat mijn darmen niet doen wat ze moeten doen, namelijk voedingsstoffen uit mijn eten opnemen. Ik ben afhankelijk van kunstmatige voeding en heb een heel lage weerstand. Daarnaast ben ik, door bijwerkingen en een infectie, ook slechthorend en slechtziend. Ik zit in van een rolstoel vanwege mijn zwakke botten en spieren.”

“Maar juist door mijn lichamelijke beperkingen geniet ik ontzettend van alles wat het leven mij te bieden heeft en probeer ik constant het beste uit mijzelf te halen, ondanks dingen die moeilijk of onmogelijk zijn.” Vivian wil met de opleiding docent Nederlands aan de slag als ondersteuning in het onderwijs. “In de zomer van 2019 hoop ik klaar te zijn, dan heb ik er twee jaar langer over gedaan. Ik hoop ook dat ik bij mijn huidige stage kan gaan werken. Echt als docent voor de klas staan lukt niet omdat ik niet goed genoeg hoor en zie, dus daarom wil ik graag de begeleiding in.”

Je eigen studietraject

Als geen ander weet Vivian wat er nodig is om het hoger onderwijs toegankelijk en inclusief te maken, een doelstelling die de koepels en de minister voor ogen hebben en waar de eerste instellingen begin dit jaar het VN verdrag voor tekenden. “Als eerste moet iedereen kunnen studeren, dus de voorzieningen en faciliteiten moeten er voor iedereen zijn. Dit begint bij de toegankelijkheid van gebouwen, maar gaat ook over simpele computeraanpassingen en toetsregelingen. Belangrijker nog is dat iedereen op zijn eigen manier moet kunnen studeren.”

Mininister wil voor de zomer actieplan studeren met beperking 

“Op je eigen manier kunnen studeren betekent dat je niet de dupe moet zijn van je eigen zwakke punten of omstandigheden, maar dat de focus komt te liggen op datgeen waar je goed in bent.” Hierbij gaat het volgens Vivian onder andere over de mogelijkheid om een maatwerkdiploma te halen, maar ook op het hoger onderwijs liggen er nog kansen. Voor haar eigen opleiding zou het helpen als de lesbevoegdheid in twee niveaus te halen is. Een suggestie die een medewerker van de facilitaire dienst van de HR aan Vivian opperde. “Waarbij A betekent dat je voor de klas kunt staan en B dat je gewoon een goede docent bent, maar dan niet in een klassensituatie.”

De verbeteringen die Vivian aandraagt zijn met name best practices die zij in een voor haar prettige leeromgeving heeft opgedaan. Op de HR krijgt zij van haar decaan en loopbaanbegeleiding de ondersteuning die zij nodig heeft. “De vertraging zorgt er uiteraard ook voor dat ik op zeker moment achter liep op mijn jaargenoten, dus het is wel zo dat de aanpassing van het traject voor verminderde groepsgevoelens zorgt. Dat is een beetje de prijs die je ervoor betaalt denk ik. Ik zie het missen van de groepsdynamiek als niet meer dan een bijkomstigheid omdat ik sowieso al heel zelfstandig en vrij introvert ben.”

Zorgcoördinator

De minister heeft voorgesteld om binnen het hbo en wo een zorgcoördinator aan te stellen. Deze functie bestaat op dit moment al op basisscholen, in het voortgezet onderwijs en in het mbo. Deze functie is centraal en heeft zicht op de extra mogelijkheden, om vanuit hier studenten te helpen met het aanpassen van de opleiding en het aanbieden van extra faciliteiten. Vivian denkt dat deze maatregel voor de student juist niet bijdraagt aan een fijne leeromgeving.

“Het is nuttiger om de studiebegeleiders en decanen hierin bij te scholen. Zij kennen de studies en studenten beter. Het lijkt mij niet prettiger als je als student nog een extra persoon moet betrekken bij communicatie en vaker gemaakte afspraken door moet geven, meer mensen betrekken bij ontwikkelingen. Het is als student lastig om deze mensen en regelingen om je heen in goede banen te leiden.”

Op de vraag wat Vivian aan de minister wil meegeven voor het landelijk actieplan studeren met een beperking heeft zij veel suggesties. “Mag ik meerdere dingen noemen? Of een punt?” Als eerste noemt Vivian, eveneens als handicap + studie, ISO en LSVb het punt van de voorlichting op middelbare scholen. “Het moet duidelijker worden wat er mogelijk is aan aanpassingen, want vaak is hier te weinig info over beschikbaar. Daarnaast informatie over de mogelijke aanpassingen van de exameneisen. Zodat je als potentiële student een realistisch beeld hebt van het afstuderen en in hoeverre maatwerk mogelijk is.”

Verdere suggesties heeft Vivian om de studie en informatievoorziening in de instelling makkelijker te maken. “Je kan denken aan een informatie-paspoort over de student dat aan alle docenten wordt verstrekt zodat zij weten waar ze rekening mee moeten houden. Bij mij was het namelijk vaak zo dat ik docenten van keuzevakken en beroepsvakken, dus van buiten de sectie Nederlands, echt nog alles moest vertellen over wat voor mij belangrijk is.” Vivian heeft hier mee leren werken, maar het kan beter vind ze. “Het is niet per se erg… maar het is veel prettiger voor student en docent als dat op een makkelijkere manier kan.”

Op vergadering bij de facilitaire dienst

De laatste suggestie die de studente heeft gaat over de facilitaire voorzieningen. “Een inventarisatie en het in kaart brengen wat er per student aan facilitaire behoeften zijn, want soms kunnen die heel eenvoudig opgepikt worden.” Hierbij gaat het om het gebruik van een laptop, aanwezigheid van liften op alle faculteiten, monumentale trappen waar rolstoelen niet tegen opgewassen zijn.

Als blogger aan de HR heeft Vivian al veel suggesties gedaan die deze instelling mee kan nemen. De kritische blog die vorig jaar zomer schreef over alle punten in het pand die voor haar het onderwijs niet inclusief maken, leverden haar een gesprek op met de facilitaire dienst van de Hogeschool Rotterdam. ”Naar aanleiding van dit gesprek is de facilitaire dienst hard aan het werk gegaan. Ik ontvang zo af en toe terugkoppeling per mail. Zo wordt er gekeken of het vergrootglas dat standaard bij Windows zit en waar ik van afhankelijk ben als ik een pc wil gebruiken toegankelijk kan worden. Dit is nu op alle computers van de HR geblokkeerd. Een heel simpele aanpassing, voor mij zo belangrijk, en dus een makkelijke manier om de inclusiviteit van het onderwijs te vergroten.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK