Doorlopende leerlijn bevordert doorstroom mbo-hbo

Nieuws | door Frans van Heest
21 maart 2018 | Het Groene Lyceum met doorlopende leerlijnen kan een inspiratie zijn voor andere beroepsopleidingen. De uitval in het mbo blijkt aanzienlijk lager en de doorstroom naar het hbo is hoger.

Het Groene Lyceum is in 2007 opgericht en is een volledig geïntegreerd leertraject waarin de leerling in een versneld programma van zes jaar een vmbo en mbo-4 diploma doorloopt. Er wordt binnen dit traject intensief aandacht besteed aan het ontwikkelen van vaardigheden en competenties gericht op de doorstroom naar het hbo. De doorstroomcijfers laten zien dat dit effect sorteert. 68% van de studenten stroomt door naar het hbo, bij een reguliere doorstroom in het groen onderwijs van vmbo-mbo-hbo is dat 37%.

Uitvallen is afvallen

De onderzoekers, Harm Biemansen (Universiteit Wageningen) en Hans Mariën (Universiteit van Tilburg) stellen in hun onderzoek (open access) dat een van de doelstellingen is van het onderwijs om zo veel mogelijk studenten hoogopgeleid te krijgen. Zij verwijzen daarbij naar een advies van de Onderwijsraad over overgangen uit 2014. Het is belangrijk dat leerlingen probleemloos kunnen doorstromen van het ene naar het andere niveau. Deze overgangen zijn doorgaans problematisch. Veel studenten vallen uit bij de doorstroom van mbo naar hbo.

Lees ook: effect van het leenstelsel op mbo doorstroom

Uit eerder onderzoek blijkt volgens de onderzoekers dat dit voor ‘zeer stressvolle’ ervaringen kan zorgen. Wanneer de overgang naar een nieuw onderwijsprogramma niet goed verloopt. Met als gevolg verminderende leerprestaties en vroegtijdige uitval. Als een student vanuit het mbo uitvalt dan keert deze doorgaans later niet terug in het hbo. Deze uitval kan dus als definitief worden beschouwd. Dit in tegenstelling tot havisten die uitvallen in het hbo. Deze uitvalpercentages hebben ernstige negatieve gevolgen voor individuele studenten. Maar pakken ook negatief uit voor de onderwijsinstellingen, de arbeidsmarkt en de samenleving.

Hogere cognitieve vaardigheden aanspreken

Het Groene Lyceum is opgericht om deze overgangen tussen mbo en hbo te vergemakkelijken. Nederland telt inmiddels zes Groene Lyceums op 12 verschillende locaties. Het overgrote deel van de 1200 studenten komt terecht op hogescholen zoals de Hanzehogeschool, NHL Stenden, Aeres, Saxion en Windesheim.

Het Groene Lyceum richt zich specifiek op vmbo-leerlingen met hogere cognitieve vaardigheden en die willen doorstromen naar het hbo. Deze leerlingen zouden ook naar de havo kunnen na de basisschool, maar hebben meer interesse in het praktijkgerichte deel van een vmbo-opleiding.

Voor deze groep leerlingen heeft het Groene Lyceum een onderwijsconcept met een doorlopende leerlijn ontwikkeld. Er worden met docenten uit het vmbo en mbo continu leertrajecten ontwikkeld op het gebied van wiskunde, Engels, natuurkunde en Nederlands. Deze leertrajecten omvatten meerdere leerjaren en niveaus. Hierdoor ontstaat een leerproces tussen vmbo en mbo zonder kennislacunes of herhalingen. De docententeams van vmbo en mbo-docenten zijn daarom gezamenlijk verantwoordelijk voor het curriculum.

Fikse effecten voor de doorstroom

De onderzoekers hebben gekeken in hoeverre deze opleiding van het Groene Lyceum daadwerkelijk betere leereffecten laten zien dan een regulier doorstroomprogramma van vmbo-mbo-hbo. Daarvoor hebben de onderzoekers studenten die het GL-traject hebben doorlopen vergeleken met een groep die de reguliere route van vmbo-hbo hebben doorlopen in hetzelfde groene domein.

De steekproef bestond uit twee groepen van 86 studenten met eenzelfde cognitief niveau. Het verschil in de groep is dat de ‘reguliere’ mbo-studenten een jaar langer de tijd hebben om het beoogde mbo-niveau 4 te behhalen in vergelijking met de leerlingen van het Groene Lyceum die daar een jaar korter voor nodig hebben.

De onderzoeksresultaten zijn opvallend: van de GL-studenten behaalde 91% het diploma in de nominale studieduur. In het reguliere mbo behaalde 69% van de studenten het mbo-4 diploma binnen de nominale studieduur. De verschillen zijn dus aanzienlijk en daarbij moet aangetekend worden dat de GL-studenten ook nog een jaar korter studeren.

Ook laten de doorstroomcijfers naar het hbo andere verschillen zien. Van de GL-studenten ging 68% naar een hbo-studie, bij de reguliere mbo-studenten ging 37% naar het hbo. Ook blijkt dat de studenten die het reguliere groene vmbo-mbo traject hebben doorlopen doorgaans ook een groene opleiding verkiezen in het hbo. Namelijk 64% tegen 26% van de GL-studenten.

Volgens de onderzoekers is dit op zichzelf geen verrassend resultaat omdat de GL-studenten met een brede oriëntatie op verschillende beroepssectoren worden opgeleid. De studenten van het GL stromen dan ook door naar een waaier aan hbo-opleidingen van economie, tot gezondheidzorg en van onderwijs tot techniek.

Voorbeeld voor beroepsonderwijs

De doorlopende leerlijnen van het Groene College lijken dus een goede manier om de doorstroom in het onderwijsgebouw te bevorderen. De onderzoekers schrijven in hun conclusie dat deze leerroute een curriculumoplossing kan zijn voor meer opleidingen in het beroepsonderwijs om de overgangen te verbeteren.

De onderzoekers signaleren tevens dat het versnelde traject ook uitdagender is dan het reguliere programma vmbo-mbo. Met als gevolg dat studenten ook minder vaak uitvallen omdat ze volop uitgedaagd worden. Daarnaast besteedt het GL ook uitgebreid aandacht aan de ontwikkeling van leer- en onderzoekbekwaamheden die essentieel zijn voor studiesucces in het hbo. Maar ook specifieke competenties zoals het vinden, verwerken van informatie, presenteren en onderzoek doen.

De onderzoekers willen in het vervolg van het onderzoek kijken hoe studenten het hebben gedaan op een hbo-opleiding. Aangezien het programma in 2007 is begonnen zijn er nu nog onvoldoende afgestudeerde hbo-studenten om daar zinvolle conclusies aan te verbinden. Dit vervolgonderzoek moet ook licht werpen op de langetermijneffecten van het Groene Lyceum.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK