Europese alliantie voor open access groeit

Nieuws | door Sicco de Knecht
20 maart 2018 | De eerste onderhandelingen zitten erop voor het open access team van de VSNU. Duidelijk is geworden dat het erop of eronder is voor de uitgevers. “We hebben laten zien dat ook een ‘no deal’ mogelijk is,” zegt onderhandelaar Koen Becking die binnenkort strategisch overleg voert met zijn Europese collega’s.

Waar de onderhandelingen met Oxford University Press vorig jaar nog op niets uitliepen is er dit keer wel een overeenkomst bereikt, zo laat de VSNU weten. Ook het contract met Springer is inmiddels verlengd tot en met 2021. De inhoud van dit nieuwe contract is (nog) niet openbaar gemaakt. Het vorige contract werd uiteindelijk na een wob-verzoek openbaar gemaakt en daaruit bleek dat slechts een selectie van tijdschriften onder de open access deal viel.

De Britse uitgever Royal Society of Chemistry is niet tot een overeenkomst gekomen met de VSNU. Wat de koepel betreft hoeft dit geen einde van de onderhandeling te betekenen, zo blijkt uit het persbericht: “De VSNU gaat graag verder in gesprek met RSC, als RSC bereid is verdergaande en eerlijke afspraken te maken op het gebied van open access.”

Wel is de VSNU duidelijk niet onder de indruk van deze tegenslag en adviseert zij onderzoekers om via alternatieve routes aan hun artikelen te komen. Daarbij worden methodes als interbibliothecair lenen en het aanschrijven van de auteur(s) actief aangeprezen. Wel waarschuwt de VSNU dat het gebruik van SciHub – hoe verleidelijk ook – in Nederland nog altijd illegaal is.

Handen ineen op Europees niveau

Volgens Koen Becking, lid van het onderhandelingsteam van de VSNU, maakt de uitkomst van de eerste onderhandelingen duidelijk waar de onderhandelaars staan. “We hebben laten zien dat ook een ‘no deal’ mogelijk is,” zo laat hij aan ScienceGuide weten, Wij staan achter onze inzet: wij betalen alleen voor output.”

Ook een ‘no deal’ is mogelijk.

De grote vraag is momenteel wat er uit de onderhandelingen met Elsevier komt. Ook deze uitgever was in de vorige ronde zeer restrictief in het faciliteren van open access. De nieuwe onderhandelingen, die deze maand nog aan zullen vangen zo vertelt Becking, staan onder grote internationale druk vanuit Finland en Duitsland. Daar boycotten academici het reviewproces en zegden al meerdere onderzoekers hun plaats in de redactie van wetenschappelijke toptijdschriften op.

Zoals Becking in een eerder interview met ScienceGuide al aangaf ziet hij een belangrijke rol weggelegd voor Europa om open access af te dwingen. Op dat niveau neemt de coördinatie nu ook concrete vormen aan. “In de maand mei hebben we inmiddels een afspraak staan met de vertegenwoordigers van de meest vooruitstrevende EU landen.” Hij kan bevestigen dat Horst Hippler ( Projekt Deal Projekt DEAL is een initiatief van samenwerkende Duitse hoger onderwijsinstellingen dat valt onder het Hochschulrectorenconferenz, een evenknie van de VSNU. Het initiatief is gestart om tot betere overeenkomsten te komen met uitgevers op het gebied van open access. ) en de special envoy open access van de EU Robert-Jan Smits hierbij aanwezig zullen zijn. In zijn laatste dag als EU-topambtenaar stuurde Smits onlangs nog een brief naar alle ERC-onderzoekers met de heldere boodschap: als jullie niet open access publiceren dan zijn er financiële consequenties.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK