Geen nieuw centraal controleorgaan voor kwaliteitsafspraken
Horizontale verantwoording uitgangspunt nieuwe ronde afspraken.
Dat er kwaliteitsafspraken zouden komen was de facto al besloten door het vorige kabinet. Bij het invoeren van het studievoorschot werd immers bestendigd dat de opbrengsten hiervan – via kwaliteitsafspraken – zouden terugvloeien naar het onderwijs. Oud-minister Bussemaker was er dan ook helder over in de nadagen van haar termijn: “Kwaliteitsafspraken komen er”. In de regeringsverklaring van Rutte III werd deze lijn bekrachtigd. Ook werd toegevoegd dat het behalen ervan conditioneel werd voor toekomstige middelen en zette het nieuwe kabinet de deur open voor meer horizontale verantwoording.
Te nemen hordes
Alhoewel de betrokken partijen zich voorgenomen hebben binnen enkele weken tot een akkoord te komen hoort ScienceGuide van betrokkenen dat het nog geen gelopen race is. Als men zoals beoogd in april naar buiten wil komen met het plan, dan dient er nog een aantal verantwoordelijkheden belegd te worden. Ook zal de minister het Kamerdebat over het rapport van de Rekenkamer af willen wachten voordat ze het ijs betreedt.
In dat rapport wees de Rekenkamer erop dat er duidelijke spelregels nodig zijn voor nieuwe kwaliteitsafspraken, en dat financieel “korten alleen mogelijk is, als elke instelling vooraf zeer duidelijke, toetsbare afspraken maakt”. Wie die toetsing moet gaan doen is nog onderwerp van discussie. Ongetwijfeld komt er een grotere rol voor de Inspectie voor het Onderwijs, NVAO en vermoedelijk ook CDHO. Ook ligt er een prangende vraag voor op welke wijze de rechten van de medezeggenschap zullen worden ingepast in dergelijke kwaliteitsafspraken.
Geen nieuwe commissie voor kwaliteitsafspraken
Een ‘permanente commissie Kwaliteit en Innovatie’ (commissie KIHOS) die de Evaluatiecommissie onder leiding van Wim van de Donk voorstond lijkt er definitief niet te komen. De vorige ronde prestatieafspraken werd beoordeeld door de Reviewcommissie onder leiding van Frans van Vught. Deze oordeelde achteraf dat “de huidige afspraken van de overheid met de hogescholen en universiteiten zelf effectiever zijn dan de eerdere collectieve afspraken met de Vereniging Hogescholen en de VSNU”.
Dat laatste werd met kracht tegengesproken door met name hbo-instellingen die daarin bekrachtigd werden in een eigen evaluatie door de evaluatiecommissie van Arie Slob. In het eindrapport van deze commissie werd tevens gepleit hbo-instellingen vooral verantwoording af te laten leggen aan hun directe stakeholders – een horizontale dialoog. Deze vorm van verantwoording, op lokaal niveau, is dus naar verluidt het uitgangspunt van de nieuwe ronde kwaliteitsafspraken.
