Rutte heeft in EU-speech maar weinig aandacht voor kennis en innovatie

Nieuws | de redactie
2 maart 2018 | Minister-president Mark Rutte wil dat de EU-begroting naar beneden gaat en er alleen geïnvesteerd kan worden in innovatie als er elders bezuinigd wordt. Bij de rest van zijn toespraak bij de Bertelsmann Stiftung in Berlijn had de premier maar weinig aandacht voor innovatie en R&D.

In zijn lezing onder de titel, ‘Geen woorden, maar daden. De belofte van Europa waarmaken,’ ging de minister-president in op de meerwaarde die samenwerking tussen Europese landen heeft. De lezing was volgens Rutte een mogelijkheid om de Nederlandse posities op actuele Europese thema’s in samenhang over het voetlicht te brengen. Termen als innovatie, universiteiten, onderzoek en R&D kwamen nauwelijks of niet voor in zijn speech. Volgens Rutte is het vooral de opdracht voor de EU om te zorgen voor welvaart en veiligheid.

Bread and butter

Aan het begin van zijn speech benadrukte Rutte dat de EU vooral ‘bread and butter’ is. “De EU is een schil die de welvaart vergroot, die bescherming biedt en een kader vormt om geopolitieke en mondiale ontwikkelingen op te vangen. En ja, de EU is ook ons ‘bread and butter’, de interne markt waarop we een flink deel van ons nationaal inkomen verdienen. Het is de basis van waaruit wij concurreren met China, Silicon Valley en India. Nederland is, kortom, onlosmakelijk met Europa verbonden.”

Volgens de Nederlandse premier moet de EU niet onvermijdelijk tot meer Europese integratie leiden. “Wat de Europese Unie voor mij niet is, is een trein die onvermijdelijk voortraast naar een federale eindbestemming. In het debat over Europese samenwerking sluipt altijd weer het element binnen dat we onontkoombaar op weg zijn naar een hoger niveau van integratie, waarbij alleen het tempo nog ter discussie staat.”

Mark Rutte benadrukte dat het succes van de EU te vinden is in de culturele diversiteit. Het is daarom zaak om die culturele eigenheid voor de afzonderlijke landen te bewaren. “De EU kan zijn basale belofte alleen waarmaken als de lidstaten afzonderlijk sterk zijn en hun eigenheid bewaren. Nergens ter wereld zien we op zo’n relatief beperkt oppervlak zo’n rijke sociaal-culturele diversiteit in herkenbare natiestaten. Die eigenheid moeten we koesteren als onze voedingsbodem voor nieuwe ideeën, innovatie en creativiteit.”

Welvaart vergroten

Volgens de premier gaat EU over veiligheid en welvaart. “We werken samen omdat het onze welvaart vergroot – denk aan de interne markt en de muntunie. Omdat het onze veiligheid verbetert – denk aan de strijd tegen grensoverschrijdende misdaad en terrorisme, denk aan de instabiliteit aan de buitengrenzen. En omdat we alleen samen antwoorden kunnen formuleren op mondiale vraagstukken als klimaatverandering, migratie en de toekomst van de wereldhandel.”

Wel ging de premier van Nederland in op de rol die duurzaamheid kan spelen bij het aanjagen van meer innovatie. “Op klimaatgebied komt Nederland met vergaande voorstellen. Simpelweg omdat het ook onontkoombaar is. We spreken met elkaar voor 2030 een CO2-reductie af van 55 procent.”

Europese economie

Volgens de premier moet die doelstelling niet als belemmering worden gezien, maar juist als uitdaging die de innovatie in de EU kan versterken. “En laten we die doelstelling ook niet als een pure last ervaren. Zo’n aangescherpte ambitie helpt ons ook te innoveren en de energiezuinige, duurzame en circulaire economie dichterbij te brengen. Mijn stelling is dat elke investering in het klimaat ook een investering is in de kracht van de Europese economie. Dat is misschien een verhaal van de lange adem, maar we gaan hoe dan ook afscheid nemen van onze fossiele verslaving.”

Tot slot ging Rutte in op de financiering. Volgens de VVD’er moet de EU accepteren dat met een Brexit ook het budget voor de EU naar beneden gaat met zo’n €13 miljard. “Accepteer dat de Britten eruit gaan en de begroting kleiner wordt en moderniseer door binnen de bestaande fondsen geld vrij te maken voor de uitdagingen van morgen. Maar ik wil heel duidelijk zijn. Mijn doel voor de meerjarenbegroting is: geen hogere afdrachten, maar beter resultaat binnen een kleinere begroting.”

Met die stellingname: ‘niet meer geld naar de EU’ moet er volgens de minister-president vooral gekeken worden naar de landbouw- en structuurfondsen.  “De 27 lidstaten die samen verder gaan kunnen het Brexit-gat niet zomaar vullen. En we kunnen ook niet de opgaven van de 21e eeuw aangaan met een begroting die een oude werkelijkheid van tientallen jaren geleden reflecteert. We hebben onze mond vol over nieuwe prioriteiten voor de EU: duurzaamheid, klimaat, veiligheid, migratie, innovatie. Het is onvermijdelijk dat financiering van nieuwe prioriteiten de lopende programma’s en subsidies niet ongemoeid kan laten. Maar laten we ook reëel blijven: 70 procent van de uitgaven van de Unie gaat naar landbouw en structuurfondsen.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK