“Halvering collegegeld is strooigoed voor miljonairskinderen”
Tweede Kamer kritisch op OCW-maatregel collegegeldverlaging
Minister Van Engelshoven heeft op Goede Vrijdag nog een briefje aan de Senaat gestuurd met een licht dwingende ondertoon om de wet voorspoedig te behandelen. Zodat eerstejaarsstudenten al volgend studiejaar in aanmerking komen voor een halvering van het collegegeld. De Senaat leek weinig onder de indruk van deze aansporing, zo bleek uit de reactie.
Voor studenten aan de lerarenopleidingen geldt deze regeling van Rutte III voor de eerste twee jaar van de studie. In de hoop dat hier het lerarentekort mee wordt teruggedrongen. Nadat de Raad van State al buitengewoon kritisch was over het wetsvoorstel en OCW adviseerde om de wet op bepaalde onderdelen te heroverwegen, heeft nu de Kamer vragen gesteld aan de minister. Afgezien van de regeringspartijen heeft de rest van de Kamer vraagtekens bij de doelmatigheid en effectiviteit van deze wet.
Strooigoed voor kinderen
De SGP vraagt zich af of deze wet wel het juiste antwoord is op de invoering van het leenstelsel. “De SGP had verwacht dat de regering allereerst de knelpunten zou wegwerken die zij door de invoering van het leenstelsel heeft gecreëerd, in het bijzonder de kwetsbare positie van minderjarige studenten en de studenten uit gezinnen met een middeninkomen. In plaats daarvan voorziet dit voorstel in strooigoed dat zelfs bij kinderen van miljonairs terecht komt.”
De GroenLinks-fractie merkt op dat de besparing van studenten niet opweegt tegen de extra kosten die gemoeid zijn met de verhoging van de rente op studieleningen die de regering ook heeft ingevoerd. “Klopt het dat studenten na hun studie de €1.030 die ze met het onderhavige wetsvoorstel uitsparen juist na hun studie gemiddeld extra kwijt zijn door de voorgenomen verhoging van de rente op de studielening? Zo niet, wat zijn de gemiddelde financiële gevolgen per student van het verhogen van deze rente, zo vragen deze leden.”
Waar is het op gebaseerd?
De SGP is net als de Raad van State van mening dat de suggestie van deze wet dat de toegankelijkheid vergroot wordt niet kan worden aangetoond. “De leden van de SGP-fractie constateren dat de regering in de toelichting de effecten schetst van een situatie waarin het verlaagd wettelijk collegegeld ervoor zorgt dat het financiële aspect in de studiekeuze naar de achtergrond dringt. Deze leden vragen of de regering deze verwachting daadwerkelijk zelf heeft van het wetsvoorstel, en zo ja, waarop die gebaseerd is.”
De SGP vraagt bovendien aandacht voor de middenklasse die met dit wetsvoorstel maar weinig geholpen is. “Kan de regering ingaan op de constatering van het CBS dat studenten uit gezinnen met een middeninkomen minder vaak doorstromen dan uit gezinnen met lage of hoge inkomens. Zij wijzen er daarbij op dat de systematiek van de aanvullende beurs en de veronderstelde ouderlijke bijdrage met het leenstelsel de grootste druk legt op het middeninkomen. Waarom heeft de regering het beschikbare budget niet aangewend om voor deze groep lastenverlichting te regelen, zo vragen zij.”
Moeilijk met elkaar te rijmen
De PvdA is ook verwonderd over de toelichting van de minister op deze wet en over de beoogde doelstellingen. “De leden stellen vast dat de regering zelf erkent dat een verlaging van het collegegeld niet zal bijdragen aan meer studenten. Wel stelt zij dat de maatregel goed zou zijn voor de toegankelijkheid van het hoger onderwijs. De leden vinden deze verschillende aannames moeilijk met elkaar te rijmen. Is de regering met de leden van mening dat haar redenatie hier inconsequent en tegenstrijdig is?”
Ook wijst de PvdA erop dat dit wetsvoorstel vooral ingegeven is door politieke overwegingen. “De leden stellen derhalve vast dat de voorgestelde maatregel vooral een politieke keuze is en niet zozeer een goed onderbouwde, inhoudelijke keuze is, gelet op de door de regering zelf geschetste beperkte effecten en noodzaak. Is de regering het met de leden eens dat het vooral een politieke keuze is om de benodigde financiële middelen die nodig zijn voor deze maatregel op deze wijze in te zetten, zo vragen zij.”
De SP vraagt zich af of het niet beter zou zijn geweest om gewoon weer de basisbeurs in te voeren. “Hoewel de leden collegegeld zeker als een financiële drempel zien om te gaan studeren, vragen zij zich met de Raad van State af of er geen betere maatregelen zijn. Zo zien de leden meer in het verhogen van de aanvullende beurs of de herinvoering van de basisbeurs. De leden horen graag de reactie van de regering op de kritiek van de Afdeling over het gebrek aan onderbouwing voor het voorstel.”
Buitenlandse studenten?
Hoewel er in het wetsvoorstel niets is opgenomen over internationale studenten heeft GroenLinks hier wel vragen over gesteld. “De leden van de GroenLinks-fractie vragen of de halvering van het collegegeld ook geldt voor studenten uit andere landen. Op dit moment betalen studenten uit een land binnen de Europese Economische Ruimte (EER), Zwitserland en Suriname het wettelijk collegegeld. Geldt de voorgenomen halvering van het collegegeld ook voor studenten uit deze landen, zo vragen deze leden.”
Tot slot vraagt GroenLinks wat de gevolgen zijn als inderdaad de behandeling in beide Kamers langer op zich laat wachten dan de minister hoopt. “De leden van de GroenLinks-fractie vragen wanneer dit wetsvoorstel uiterlijk zou moeten worden aangenomen om voor aanvang van het studiejaar 2018-2019 in werking te treden. Wordt hierbij rekening gehouden dat studenten zich uiterlijk 1 mei moeten aanmelden? Wat zou dat betekenen voor de studenten die in het studiejaar 2018-2019 beginnen met een studie in het hoger onderwijs? Betekent dit dat zij dan eerst het volledige wettelijk collegegeld betalen en op een later moment de helft terug zullen krijgen?”
