Klachten over seksuele intimidatie nemen af in het hoger onderwijs

De Inspectie van het onderwijs heeft een factsheet gepubliceerd van de meldingen die binnenkwamen bij de vertrouwensinspecteur. Hieruit blijkt dat er in het hoger onderwijs nauwelijks klachten binnenkomen over pesten en seksuele intimidatie. Dit in tegenstelling tot de overige onderwijssectoren waar juist sprake is van een toename. Bij de zuiderburen staat men ook niet stil op dit punt. Daar heeft men recent in het hoger onderwijs een charter ondertekend, om grensoverschrijdend gedrag tegen te gaan.

Er kwamen vorig schooljaar 2074 meldingen binnen vanuit het onderwijs bij de vertrouwensinspecteur, tegen 2000 een jaar eerder. Dit zijn klachten die uiteenlopen van seksueel misbruik en seksuele intimidatie, tot pesten en radicalisering. De meeste van de klachten gaan over pesten. Bij de overige klachten (106) was er sprake van seksueel misbruik en bij 245 klachten was er sprake van seksuele intimidatie. In het hoger onderwijs kwamen in totaal 9 klachten binnen waarvan 6 van psychisch geweld en 3 van seksuele intimidatie.

Urgentie neemt toe

De cijfers in het onderwijs zijn zorgelijk volgens de Inspectie. “In het schooljaar 2016/2017 jaar zien we een stijging van ca. 6% van het aantal meldingen bij de vertrouwensinspecteurs, tot 2074. Evenals vorig jaar zien we dat de complexiteit, intensiteit en urgentie van de meldingen toeneemt.”

Veruit de meeste klachten komen binnen uit het primair onderwijs. “Bijna zes van de tien meldingen betreffen het primair onderwijs (PO). Bij het PO zien we in alle categorieën een stijging van het aantal meldingen ten opzichte van schooljaar 2015/2016, behalve in de categorie radicalisering.”

Zoals een leerkracht

Volgens de Inspectie van het Onderwijs stijgt ook het aantal meldingen in het gehele onderwijs, met uitzondering van het hoger onderwijs over seksuele intimidatie. “Een ander punt dat opvalt is dat het aantal meldingen seksueel misbruik over alle sectoren weer licht is gestegen. In iets meer dan de helft van het aantal meldingen is de beschuldigde een met taken belast persoon, zoals bijvoorbeeld een leerkracht.”

De Inspectie heeft ook gekeken of de #metoo discussie van afgelopen periode impact heeft gehad op de meldingsbereidheid. Daarbij moet wel de kanttekening gemaakt dat de Inspectie naar het schooljaar 2016/2017 heeft gekeken, nog voor de #metoo discussie. Deze rapportage gaat over de meldingen in het schooljaar 2016/2017 1 september 2016 -31 augustus 2017..  In het najaar 2017 is de hashtag #metoo wereldwijd over de sociale media viraal gegaan. Wie deze hashtag plaatste gaf daarmee aan met seksueel geweld te maken hebben gehad.

De hashtag heeft een enorme impact op het publieke domein en op het maatschappelijke debat, zo laat de Inspectie weten, maar dit heeft niet geleid tot meer meldingen van seksueel geweld. “Het aantal in deze periode ligt lager dan het aantal meldingen in de vergelijkbare periode van 2016 (121) en hoger dan dezelfde periode in 2015 (111). Maar we weten niet hoeveel meldingen seksueel geweld we in deze periode hadden geregistreerd zónder de #MeToo beweging. Ook dit schooljaar hebben we ervaren dat slachtoffers van zedenzaken van soms jaren geleden pas nu in staat waren hun verhaal bij de vertrouwensinspecteur te doen.”

Niet mogelijk om valide uitspraken te doen

Hoewel het aantal meldingen summier is in het hoger onderwijs, ziet de Inspectie wel een toename van het aantal klachten over psychisch geweld. “Dit schooljaar viel ons wel een verdubbeling van het aantal meldingen over psychisch geweld op (van 3 naar 6 meldingen), waarbij 3 meldingen een vorm van pesten betrof. Om deze reden is het niet mogelijk om valide uitspraken te doen over een toe- enof afname van het aantal meldingen.

Hoewel er in het hoger onderwijs nauwelijks klachten zijn is dit in het mbo anders. Daar kwamen 6 klachten van seksueel misbruik en 16 van seksuele intimidatie. In totaal kwamen er in het studiejaar 2016/2017 71 klachten binnen. Dit is een toename ten opzichte van een jaar eerder toen kwamen er 58 klachten binnen.

Op initiatief van de Vlaamse minister

De discussie over seksuele intimidatie wordt ook in het Vlaamse hoger onderwijs gevoerd na een aantal incidenten. Daar heeft de minister van onderwijs recent het initiatief genomen om samen met de Vlaamse hoger onderwijskoepels een charter Grensoverschrijdend Gedrag op te stellen.

De Vlaamse universiteiten en hogescholen verklaren daarbij te werken aan een duurzaam beleid tegen grensoverschrijdend gedrag. Daarbij zijn tien verschillende aanbevelingen gedaan. Ten aanzien van meldpunten, begeleiding van studenten, afstemmen van hulpverleningstrajecten en het herstellen van de veiligheidssituatie op een onderwijsinstelling.

Ook worden er in deze charter ook aanbevelingen gedaan hoe instellingen en studenten met de pers om moeten gaan wanneer er sprake is van grensoverschrijdend gedrag. Ook moet er beter gemonitord worden hoe vaak er in het Vlaamse hoger onderwijs sprake is van seksueel intimiderend gedrag.