Ook de jurist van de toekomst is technisch bekwaam

Opinie | door Gerdo Kuiper
23 april 2018 | Juristen zijn over het algemeen nog niet intrinsiek geïnteresseerd in digitalisering, maar daar moet snel verandering in komen. Het hoger onderwijs, en het hbo in het bijzonder, slaat nu de handen ineen om studenten in een rap tempo digitaal behendig te maken.
(foto: Michael Cochlan)

Juridische opleidingen staan de komende jaren voor de uitdaging hoe zij hun studenten moeten opleiden tot IT-vaardige professionals, die zowel constructief als kritisch met digitale ontwikkelingen om kunnen gaan. Indien deze uitdaging niet tijdig wordt aangegaan, zal, gezien de snelheid van de ontwikkelingen in de beroepspraktijk, het hoger onderwijs snel achterop gaan lopen. Om te voorkomen dat dit gebeurt slaan alle opleidingen hbo-Rechten de handen ineen om samen ervoor te zorgen dat de komende hbo-jurist digitaal bekwaam is.

De opkomst van legal tech

Recht en ICT werden de afgelopen jaren vaak nog geassocieerd met goede vaardigheden ten aanzien van tekstverwerking en voor de gevorderden met wat gegevensanalyse via Excel. Toch zijn de huidige technologische mogelijkheden disruptiever dan de meesten voor mogelijk houden.

Legal Tech is de gangbare benaming geworden voor het door middel van technologie efficiënter en/of toegankelijker maken van juridische processen en diensten. Zowel binnen overheden, bedrijven als juridische dienstverleners worden juridische processen en taken steeds meer ondersteund door gerichte software. Denk daarbij aan het opstellen en beheren van vergunningen, contracten, procesdocumenten, enzovoorts.

Ook software die juridische professionals in staat stelt om grote hoeveelheden data effectief te doorzoeken is aan een stevige opmars bezig. Zo maken grote organisaties in de private sector steeds meer gebruik van digitale beslissingsondersteunende tools en gebruiken steeds vaker specifieke, op de juridische praktijk gerichte software voor hun vennootschapsadministratie (corporate housekeeping) en contractmanagement.

Kortom dit is nog maar het begin. Organisaties hebben daarom steeds meer behoefte aan professionals die organisatorisch inzicht hebben, bovengemiddeld kennis hebben van de (on)mogelijkheden van ICT en hierdoor, onder andere, in staat zijn om effectief te communiceren met IT-professionals.

Een recent rapport van de Boston Consulting Group stelt dat in de nabije toekomst advocatenkantoren steeds minder mensen reguliere juristen nodig hebben, en juist meer project managers en juristen met technisce bagage. “Juridische opleidingen zullen dus vakken moeten gaan aanbieden over legal tech en case management.”

Nog weinig interesse voor technologie

Van een intrinsieke interesse van juristen voor Legal Tech lijkt vooralsnog weinig sprake, maar er wordt al wel veel gedaan aan het bewust maken van juristen dat het belangrijk is om digitaal bekwaam te zijn, zoals het PLEIT-event, waar de advocatuur en het notariaat geïnformeerd worden over de (on)mogelijkheden van ICT-gebruik binnen hun organisaties. Het is uiteindelijk geen kwestie van óf deze partijen meer gebruik gaan maken van digitale tools, maar van wanneer.

Deze ontwikkelingen van de afgelopen jaren zijn natuurlijk niet onopgemerkt gebleven en zodoende bundelden de Hogeschool Leiden, Inholland Rotterdam, de Hogeschool Utrecht en de Hogeschool van Amsterdam (HvA) de krachten om te kijken hoe ze in hun onderwijs optimaal op deze ontwikkelingen kunnen inspelen. Dit heeft geleid tot een landelijke hbo-rechten scholing Legal Tech Maar liefst zes hogescholen waren betrokken bij deze door de HvA-georganiseerde scholing waar deze ICT- of Legal Tech-docenten geïnformeerd werden door vooraanstaande experts uit de wetenschap en beroepspraktijk. De tweede editie van deze scholing zal komend voorjaar plaatsvinden. .

Tijdens deze eerste scholing werd tevens duidelijk dat we bij deze nieuwe ontwikkelingen niet allemaal per hogeschool het wiel opnieuw moeten gaan uitvinden, maar zoveel mogelijk moeten samenwerken. Deze samenwerking die de opleidingen hbo-Rechten laten zien, is een voorbeeld voor de wijze waarop de uitdaging effectief kan worden aangegaan.

Hogescholen slaan handen ineen

Onder het motto ‘sharing is caring’ is er een Legal Tech Alliantie (LTA) gesloten, waarbij alle elf hbo-rechtenopleidingen aangesloten zijn en die als doel heeft om samen het thema ‘Legal Tech’ bij de hbo-jurist te promoten. Dit doen we onder andere door alle kennis en al het onderwijs te delen. Daarmee lopen deze opleidingen vooruit op de overheidsambitie om al het onderwijsmateriaal per 2025 vrijelijk beschikbaar te maken (Open Acces Hoger Onderwijs).

De HvA, Hogeschool Leiden en Inholland gaan zelfs nog een stap verder en zijn nu al begonnen met het samen ontwikkelen van nieuw legal tech-onderwijs. Dat komt vervolgens weer vrij beschikbaar voor alle andere opleidingen. Deze samenwerking heeft recent een sterke impuls gekregen door de toewijzing van een subsidie voor onderwijsontwikkeling door het ministerie van OC&W vanuit het Comeniusprogramma De HvA met als penvoerder Ivar Timmer heeft samen met Ilona van Opdorp-van de Kooi (Inholland) en ondergetekende (HSL) een zgn. senior fellow beurs aangevraagd: “IT en Legal Tech bij HBO-Rechten”. Door deze toewijzing zal er in samenwerking met deze hogescholen ruim 30 ECTS aan nieuw onderwijs ‘Legal Tech’ worden ontwikkeld. .

Naast het ontwikkelen van onderwijs, wil de Legal Tech Alliantie (aankomende) studenten bewust maken van de noodzaak om als jurist digitaal bekwaam te zijn. Dankzij de vele meetups van Dutch Legal Tech en andere events zoals de Leidse ‘Legal Tech Challenge’ (studenten van alle HBO’s en Universiteiten kunnen zich nog aanmelden) wordt ook hier hard aan gewerkt

Zoals eerder aangegeven, digitalisering beperkt zich natuurlijk niet tot de rechtspraktijk. Allerlei opleidingen staan de komende jaren voor de uitdaging hoe zij hun studenten moeten opleiden tot IT-vaardige professionals, die zowel constructief als kritisch met digitale ontwikkelingen om kunnen gaan. Het is dus geen kwestie van of, maar wanneer en hoe opleidingen hierop inspelen.

 

Gerdo Kuiper :  Lector Recht & Rechtvaardigheid

Lector Recht & Rechtvaardigheid, Kenniscentrum Duurzaam Organiseren van de Hogeschool Leiden


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK