Functiebeperking student al meenemen vanaf Studielink
“Het is echt van belang dat studenten al in een vroeg stadium een functiebeperking aangeven. Het duurt even voordat sommige voorzieningen die kunnen helpen ter ondersteuning gereed zijn,” aldus Marian de Groot van handicap + studie. “Nu wordt de vraag pas tegen de tijd van de examens gesteld. Hiermee lopen deze studenten meteen aan het begin studievertraging op.”
Brede definitie
Als we het hebben over een functiebeperking De beschrijving die het minister van OCW hanteert voegt hier aan toe: Dit kunnen visuele, auditieve en motorische handicaps zijn, stoornissen in taal (dyslexie), rekenen (dyscalculie), informatieverwerking (autisme), aandacht (AD(H)D, spraak, uithoudingsvermogen, geheugen/concentratievermogen en orgaanfuncties, maar ook fobieën, depressies, epilepsie, reuma, M.E., chronische RSI en zware migraine (Bron: Ministerie OCW 2010) . dan hebben we het over ‘elke lichamelijke, zintuiglijke of ander functiestoornis die de studievoortgang vertraagt’. De definitie van een functiebeperking omvat ook het ervaren van fobieën en depressies. Omdat er zoveel verschillende aspecten meegenomen worden in deze beschrijven kan er soms verwarring ontstaan.
“Het is inderdaad een spanningsveld tussen een brede definitie van een functiebeperking en het daadwerkelijk realiseren van ondersteuning,” geeft Marian de Groot van Expertisecentrum handicap + studie aan Handicap + Studie aan. “We zijn begonnen bij de motie Bruins en Asante, begin 2017. In reactie op de motie heeft de minister toegezegd medio 2018 te komen met een brief en plan van aanpak met betrekking tot student en welzijn.”
Aanleiding voor deze motie is een stijgend aantal meldingen van studenten met psychische klachten. “Het lijkt er op dat de minister in haar Kamerbrief verschuift van ‘studenten met een beperking’ naar ‘studenten die een extra ondersteuningsvraag hebben’,” aldus de Groot.
Is dit niet het zoveelste actieplan?
Sinds 2016 zijn er verschillende onderzoeken, rapporten, actieplannen en werkgroepen rondom studeren met een functiebeperking tot wasdom gekomen. In december 2017 reageerde de nieuwe minister van OCW op specifieke Kamervragen over studeren met een beperking in de brede zin.
In januari 2018 tekenen de VU, Universiteit Leiden en NHL Stenden een intentieverklaring voor een inclusief hoger onderwijs. En in februari klinkt de eerste oproep van de LSVb en Handicap+Studie om een landelijk actieplan in te stellen om met name de voorlichting voor studenten met een functiebeperking te verbeteren. De minister beloofd een maand later om vanuit het ministerie van OCW een werkgroep Student en Welzijn op te richten.
Voor het bespreekbaar maken van depressies onder studenten is in maart van dit jaar een apart actieplan gelanceerd. Naar aanleiding van onderzoek van Hogeschool Windesheim, waaruit blijkt dat 1 op de 7 studenten last heeft van depressieklachten vormt zich een aparte werkgroep die meer bewustzijn wil voor deze problematiek.
Niet alleen de financiële middelen benoemen
De studentenbonden en belangenbehartiger handicap + studie benadrukken dat instellingen zich niet alleen moeten richten op het communiceren van de verschillende financiële mogelijkheden die ondersteuning kunnen bieden. De analyse dat deze middelen niet voldoende bekend zijn is afkomstig van onder andere uit de Monitor beleidsmaatregelen 2015-2016.
Juist de interne communicatie kan het verschil maken. Uit het jaarrapport ‘Studeren met een functiebeperking 2017’ van het C.H.O.I. blijkt dat het er voor deze groep studenten op papier het nodige geregeld is, maar dat hen vaak niet lukt om erachter te komen wat er is en om er daadwerkelijk gebruik van te maken. De handreiking die deze week wordt gepresenteerd steunt dan ook op twee pijlers. “Stimuleren van het melden van een functiebeperking middels informatievoorziening” en “een goed gevolg geven aan deze melding”.
De eerste pijler is een lijst van concrete acties die instellingen kunnen nemen om de informatievoorziening te verbeteren. “De mogelijkheid om vanuit het scherm van Studielink te vragen naar een functiebeperking bestaat al. Nog niet alle instellingen maken hier gebruik van,” zegt Joyce van Wegen (LSVb). “Daarbij komt dat er dan de vraag wordt gesteld ‘Heb jij een functiebeperking?’. Dit is een dermate ambtelijke term, studenten weten daar geen raad mee.” Bovendien leeft er volgens de studentenbonden ook de angst dat deze toevoeging aan je aanmelding verder gevolgen heeft.
Daarom is er in de handreiking opgenomen: “Geef daarnaast aan wat er met deze melding wordt gedaan en wat er expliciet niet met deze melding wordt gedaan (bijvoorbeeld een vermelding op diploma’s).” Zo zou er bij studenten ook de angst leven dat het aangeven van een functiebeperking ook van invloed is op eventuele selectieprocedures.
De tweede pijler richt zich op het daadwerkelijk aanbieden van ondersteuning. “Op dit moment ontstaan er soms situaties dat een student wel aan heeft gegeven dat hij/zij een functiebeperking heeft, maar vervolgens enkel een brochure ontvangt en verder hulp uitblijft.”
De handreiking komt in de periode waarin wordt gewacht op zowel de Kamerbrief van de minister van OCW als de evaluatie van de regeling individuele studietoeslag van staatssecretaris Van Ark. Naar deze laatste evaluatie verwees Van Ark in de beantwoording van de Kamervragen van Futselaar. “Deze motie roept de regering op om gemeenten te ondersteunen bij het vergroten van de bekendheid van de regeling van de individuele studietoeslag en om vóór 1 september 2018 de besteding van de vrijgemaakte budgetten te evalueren en daarbij ook de verschillen in gebruik door de diverse gemeenten mee te nemen. ”
“Op dit moment is er een mismatch tussen het aanbod en het daadwerkelijk afnemen van de mogelijkheden,” concludeert Van der Wegen. “Het is belangrijk dat alle informatie en voorzieningen voor studenten vindbaar zijn.” De handreiking wordt later deze week gepubliceerd.
