Kwetsbare oudere denkt mee over de beste zorg

Vorig jaar ontvingen lector Evelyn Finnema (NHL Stenden Hogeschool) en collega Cees van der Schans (Hanzehogeschool) een SIA Raak subsidie van €2 miljoen voor het opzetten van het FAITH-project. Dat project moet er voor zorgen dat kwetsbaarheid op tijd herkend wordt en professionals en ouderen zelf leren hoe ze hier het best mee om kunnen gaan.

“Inmiddels zijn we het begrip kwetsbaarheid iets breder gaan benaderen,” vertelt Finnema aan ScienceGuide. “Het gaat niet alleen meer om ouderen, maar om kwetsbare mensen in het algemeen. Dat kunnen ook dak- en thuislozen zijn of mensen met een verstandelijke beperking.”

Ouderen steeds langer zelfstandig

Samen met het werkveld in Noord-Nederland van zorgverleners, belangenbehartigers en het betrokken bedrijfsleven zijn Finnema en Van der Schans op dit moment bezig met het opzetten van een lerende gemeenschap. “We werken bij NHL Stenden met werkateliers en bij de Hanzehogeschool worden dat innovatiewerkplaatsen genoemd, maar het is vergelijkbaar. Het is zaak dat we kennis en ervaringen met elkaar gaan delen.”

Dat betekent dat alle betrokkenen samen in gesprek gaan over wat de beste aanpak is. “Ouderen denken bij ons zelfs mee over het curriculum van de studenten. Er zijn projecten waarin de buurtvereniging of bewonersraad participeert of opdrachtgever is. Daar draait het inmiddels om ouderen zo goed mogelijk zelfstandig thuis te laten wonen, in plaats van in een woonvoorziening van een zorgorganisatie. Of om het behouden van de regie bij opname in een verpleeghuis. We trekken dan samen op in het denken over oplossingen en het opzetten van projecten, onderzoek en activiteiten.”

Juist door de samenwerking van die verschillende werkplaatsen en organisaties, kan het FAITH-project volgens Finnema ook verschillende disciplines bij elkaar brengen. “Het gaat niet alleen om de zorg, maar juist ook over studenten en onderzoekers in de economie en de techniek. Er doen bijvoorbeeld ook studenten van de Thorbecke Academie De Thorbecke Academie van NHL Stenden is het insituut dat opleidingen aanbiedt op het gebied van overheidsmanagement. mee in de programma’s.”

Geen beeld bij de ouderenzorg

Een belangrijk aspect van kwetsbaarheid en ouderenzorg is dat mensen steeds langer zelfstandig blijven wonen. Dat betekent niet dat er geen zorg meer geboden hoeft te worden. Integendeel, er is nog altijd veel vraag naar professionals in de ouderenzorg. “Je ziet dat studenten vaak geen beeld bij ouderenzorg of het vergrijzingsvraagstuk hebben,” vertelt Finnema.

Toch zijn er voldoende succesverhalen die het werk volgens de lector zo de moeite waard maken. “We hebben met studenten een project gedaan met de gemeente Heerenveen om deze dementievriendelijk te maken. Het interessante was dat in dat project ouderen met dementie ook participeerden. Niet als patiënt, maar als gesprekspartner. Dat is heel waardevol.”

“Ik heb wel het idee dat er het besef komt dat de kans groot is dat je als zorgprofessional wel met ouderen te maken krijgt, en dat dat best wel heel interessant is,” zegt Finnema. “Het is nog steeds niet genoeg, maar ik zie wel dat het toeneemt.” Er worden dan ook nieuwe vormen ontwikkeld om studenten kennis te laten maken met de ouderenzorg.

“We hebben een project ontwikkeld waarin studenten als au-pair inwonen bij ouderen tijdens hun afstudeerproject,” vertelt Finnema. “We kwamen er al snel achter dat dit voor studenten te veeleisend was, omdat er wel erg een claim op hun sociale leven werd gelegd. Maar daarna hebben we het project iets veranderd en werken studenten als buurt-au-pair. Het is een soort maatjesproject geworden en dat werkt wel.”

Niet langer het lijdend voorwerp

Het grote verschil in de projecten die Finnema benoemd is dat de ouderen niet langer het lijdend voorwerp zijn, maar heel nadrukkelijk betrokken worden in alles wat er wordt georganiseerd.

Uiteindelijk gaat het er voor Finnema en haar collega’s om dat er anders tegen het fenomeen kwetsbaarheid wordt aangekeken en dat dit de ouderen en de ouderenzorg verder helpt. Daarom is ze blij dat de subsidie van SIA Raak de ruimte geeft om hier op de lange termijn mee aan de slag te gaan. “Het geeft heel veel dynamiek in het hoger onderwijs. Nu is het zaak om dit vol te houden en door te zetten, zodat we echt een netwerk kunnen neerzetten waar de zorg in het noorden op de lange duur wat aan heeft.”