Springer Nature zet in op open access met beursgang

Nieuws | door Frans van Heest
2 mei 2018 | Uitgever Springer Nature gaat de aandelenbeurs op in Frankfurt. Men heeft veel verwachtingen van het nieuwe businessmodel omtrent open access publiceren. Wel zijn er beren op de weg. Zo is de boycot van Duitse wetenschappers van de concurrent Elsevier ook een potentiële bedreiging voor de winstgevendheid van Springer.
De Frankfurter beurs – Foto: Pythagomath

Springer Nature is van plan om 9 mei naar de beurs te gaan in Frankfurt. Het bedrijf hoopt op die manier €1,2 miljard op te halen bij nieuwe aandeelhouders. Het moet daarmee de op een na grootste beursgang van dit jaar worden in Duitsland. De opbrengst van de beursgang wordt vooral gebruikt om de schuldenpositie van €300 miljoen te reduceren.

Springer verwacht groei op publicatiemarkt

Het bedrijf verwacht veel van de beursgang en de toekomstige winstgevendheid van het bedrijf nu Open Access de norm gaat worden, zo is de verwachting. Universiteiten geven wereldwijd steeds meer geld uit aan het publiceren van onderzoek, zelfs tijdens de crisis bleven de uitgaven stabiel. In de jaren 2012-2016 groeide het budget voor wetenschap wereldwijd gemiddeld met 3% van het BBP. Ook de investeringen voor hoger onderwijs stegen in deze periode met 2%, zo rekent Springer Nature de nieuwe aandeelhouders voor in hun prospectus. Vooral China neemt een groot deel van de stijging voor zijn rekening.

Afkomstig van bol.com

Momenteel heeft het bedrijf twee eigenaren: de Duitse uitgever Stefan von Holtzbrinck en de Britse private investeerder en durfkapitalist, BC Partners. De Britse investeerders willen geld verdienen op de beurs nu de aandelenmarkten er nog goed voorstaan. De huidige eigenaar Stefan von Holtzbrinck blijft ook na de beursgang baas van het bedrijf. De CEO van Springer Daniel Ropers, die afkomstig is van het Nederlandse bol.com en sinds 2017 aan het hoofd van de uitgever staat, gelooft heel erg in de beursgang laat hij aan de Frankfurter Allgemeine (Blendle) weten dit weekend.

Springer verwacht dat de markt van de wetenschappelijke publicaties zal toenemen. De waarde van deze markt was in 2016 €7 miljard. Ook wordt er niet verwacht dat er veel concurrentie zal komen, omdat het heel moeilijk is om toonaangevende wetenschappers aan je te binden die in een nieuw en nog onbekend tijdschrift zonder reputatie willen publiceren. Deze markt is daarom voor nieuwkomers moeilijk te betreden.

Het bedrijf ziet het dan ook als kracht dat zij in een markt opereren die nauwelijks toegankelijk is voor nieuwkomers en sterk afhankelijk is van een jarenlange reputatie die de tijdschriften die onder Springer vallen hebben opgebouwd. Daarnaast zijn universiteitsbibliotheken allemaal afhankelijk van de bijdragen van de Springer tijdschriften en behoren ze naar eigen zeggen tot de ‘must-have’ content. Het kost heel veel tijd en investeringen om tot de groep van topwetenschappers door te dringen om een goed alternatief te bieden voor de tijdschriften van Springer.

Het bedrijf laat weten veel te verwachten van het Gold Open Access model, waarbij wetenschappers €1000 tot €3400 betalen om in vrij toegankelijke wetenschappelijke peer reviewed tijdschrift te kunnen publiceren – een zogenaamde Article Processing Cost (APC). – Springer Nature is op dit moment marktleider op het gebied van Open Access en het aanbieden van dergelijke Open Access-diensten.

Het bedrijf verwacht dan ook dat Open Access de standaard gaat worden en dus ook meer geld gaat opleveren in de toekomst. Met name wordt er veel verwacht van de Gold Open Access. Deze markt is ook groeiende zo staat in de prospectus. In 2016 had Springer Nature 271 Open Access Journals, de grootste concurrent Elsevier had er toen 94, volgens het Duitse bedrijf.

Must have in het portfolio

Daarnaast gelooft het bedrijf erg in de Open Access-strategie waar ze nu al leidend in zijn. Deze markt groeit snel, onder andere omdat wetenschapsfinanciers, overheden en universiteiten aanmoedigen om zoveel mogelijk Open Access te publiceren. Zo heeft NWO in Nederland verplicht dat alle publicaties die met hun geld worden gefinancierd Open Access worden gepubliceerd. Dit soort initiatieven hebben erin geresulteerd dat Open Access snel een geaccepteerde vorm van publiceren is geworden binnen de academie. Dit alles wordt versterkt door een publieke opinie die vindt dat met belastinggeld gefinancierd onderzoek ook vrij toegankelijk moet zijn.

Gecombineerd met een aantal tijdschriften met een hoge impactfactor die Open Access zijn zal dit de groei van deze markt alleen maar verder doen toenemen. Aangezien €1000 tot €3700 per geplaatst artikel (APC) betaald moet worden, denkt Springer veel te gaan verdienen aan deze nieuwe manier van publiceren.

Bijsluiter met risico’s

Ook heeft het bedrijf risico’s en waarschuwingen opgenomen in de prospectus die bedoeld is voor potentiele aandeelhouders. Als er wetgeving wordt gemaakt die het exclusieve recht van eigendom van de tijdschriften ondermijnt kan dit het bedrijfsmodel van Springer Nature onder druk zetten. Ook is het risico aanwezig dat de prijsmodellen gewijzigd worden onder druk van de publieke opinie en dat kan weer lijden tot negatieve bedrijfsresultaten. Ook eventuele vragen over de integriteit van het peer reviewd systeem kunnen imagoschade opleveren en daardoor kan ook de winstgevendheid teruglopen.

Ook sluit de marktleider in Open Access niet uit dat de impactfactor als maatstaf van tijdschriften in de toekomst onder druk kan komen te staan. Zo wordt niet uitgesloten dat sociale media ook een rol kunnen gaan spelen in de waardetoekenning van tijdschriften. Als er minder belang wordt gehecht in de toekomst aan de impactfactor van een tijdschrift, zodat beleidsmakers bij het verdelen van onderzoeksgeld ook naar andere elementen gaan kijken kan dit nadelig zijn voor Springer.

Springer ziet ook de groeiende transparantie over de kosten om te publiceren als een risico. Zo verwijst het bedrijf naar de recent openbaar gemaakte kosten van universiteiten en overheden aan de uitgevers. Springer wijst erop dat er voortdurend debat is in de samenleving over de kosten die gemaakt worden voor het open beschikbaar stellen van publicaties van wetenschappers. Ook wordt er verwezen naar een Duits initiatief waarbij de concurrent Elsevier geen contract kon afsluiten met Duitse universiteiten omdat men er niet uitkwam om Open Access te publiceren. Dit had als gevolg dat Duitse onderzoekers de tijdschriften van Elsevier in de ban deden.

Momenteel lopen er onderhandelingen met Springer en het Duitse Consortium, daarnaast wordt er momenteel ook onderhandeld met Franse universiteiten om nieuwe contracten af te sluiten. Daarnaast is er vandaag in Brussel een bijeenkomst van Europese universiteiten om gezamenlijke Open Access strategie te bespreken. Met de recente ontwikkelingen bij de concurrent Elsevier in het achterhoofd is het volgens Springer ongewis hoe dit gaat aflopen. Dit kan de marges en de winstgevendheid van het bedrijf eventueel onder druk zetten, zo waarschuwt men voorzichtig de nieuwe aandeelhouders.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK