Kamer vraagt zich af of Techniekpact genoeg effect heeft
In het Algemeen Overleg over de voortgang van het Techniekpact waren zowel staatssecretaris van EZK Mona Keijzer als OCW-minister Ingrid van Engelshoven aanwezig om vragen van de Kamerleden te beantwoorden.
Vrijwel alle aanwezige Kamerleden onderstreepten het belang van het Techniekpact, toch was er wel kritiek naar aanleiding van de voortgangsrapportage. Paul van Meenen (D66) sprak van een ‘Pyrrusoverwinning’. “Met dit tempo gaan we het niet redden om de tekorten echt op te lossen. We moeten naar een echte overwinning en de sector moet de doelpunten maken.”
Ook PvdA-Kamerlid William Moorlag stelde met enige verbazing het rapport te hebben gelezen. “Ik zit hier met een gemengd gemoed. Als je het rapport leest krijg je een heel positief beeld, maar als je naar de huidige arbeidsmarkt kijkt, dan gaat het gewoon niet goed. Er is gewoon een heel groot tekort aan vakmensen. Het urgentiegevoel daarover lijkt wat te ontbreken.”
Minister Van Engelshoven herkende die zorgen, maar benadrukte dat het Techniekpact niet alles kan oplossen. “Er is ook gewoon sprake van krimp in het onderwijs. Met name in de vo en het mbo zullen de tekorten in de dubbele getallen blijven de komende jaren. Het aanbod wordt dus simpelweg kleiner.” Dat neemt volgens de minister niet weg dat er wel een aantal zaken dient te gebeuren.
Geen bekostiging voor bedrijfsvakscholen
De maatregelen die het Techniekpact voorstaat richten zich meer specifiek op vier routes: het verhogen van de instroom, het betrekken van het bedrijfsleven bij het onderwijs, het bevorderen van leven lang ontwikkelen en het verminderen van de docenttekorten middels nieuwe routes naar het leraarschap.
Dat de instroom omhoog moet, was voor niemand in de Kamer een punt van discussie. Toch steggelden SP en VVD nog even over de financiering van bedrijfsvakscholen. VVD-Kamerlid Hayke Veldman vroeg zich af dergelijke initiatieven ook mogen delen in de onderwijsbekostiging. SP-Kamerlid Mahir Alkaya was van mening dat bedrijven dat prima zelf kunnen organiseren en wees daarbij onder meer naar het Tata Steel Training Centre. Van Engelshoven viel Alkaya op dit punt bij. “De bekostiging van bedrijfsscholen gaat mij echt te ver.”
Niemand wil de numerus fixus
CDA-Kamerlid Mustafa Amhaouch richtte zich tot Van Engelshoven toen hij vroeg naar de numeri fixi bij de technische universiteiten. De OCW-minister toonde zich verheugd te kunnen melden dat het in het hbo inmiddels was gelukt om deze voor alle verpleegkunde-opleidingen af te schaffen.
“Laat ik vooropstellen dat niemand een numerus fixus fijn vindt,” stelde Van Engelshoven die daarbij aangaf dat het probleem met name zit in de bekostiging van het hoger onderwijs. “Als we hier iets mee willen zullen we ons echt de vraag moeten stellen wat we willen met de bekostiging. Het gaat dan echt om het herverdelen van het macrobudget,” zei de minister die aankondigde dat hier inmiddels onderzoek naar loopt en dat er in het najaar een eerste brief over naar de Tweede Kamer gaat.
Lesgeven is een vak
Voor het Techniekpact is het oplossen van het docenttekort een van de prioriteiten. Veel aandacht is er daarbij voor het idee van de hybride docent. Tom van der Lee (GroenLinks) noemde de nieuwe route ‘interessant’, toch waakt zijn collega Paul van Meenen voor te veel optimisme. “Laat ik vooropstellen dat we de rode loper voor vakmensen in het onderwijs moeten uitleggen, maar we moeten niet vergeten dat lesgeven wel gewoon een vak is.”
Tekort techniekdocenten blijft hoofdpijndossier
Van Engelshoven heeft, getuige de plannen van het Techniekpact, hoge verwachtingen van de nieuwe routes naar het technisch docentschap. Zij kijkt daarbij wel nadrukkelijk naar de bedrijven in de regio. “Ik kan niet borgen en bepalen welke besluiten bedrijven nemen voor leer-werkplaatsen,” zegt de minister.
Het gaat er volgens de minister om dat er juist op regionaal niveau afspraken gemaakt gaan worden tussen onderwijsinstellingen en werkgevers, om zo de tekorten tegen te gaan. Haar collega in het kabinet Mona Keijzer beaamt dat. “Het verschilt juist heel erg per regio welke arbeidsmarktplekken er nodig zijn. Het moet dus daar georganiseerd worden.”
Ten aanzien van de zorgen van PvdA-Kamerlid Moorlag die de situatie op de arbeidsmarkt vergeleek met een schip waaruit gehoosd wordt terwijl er een gat in de bodem zit, had Keizer net als Van Engelshoven een ontnuchterende boodschap. “Feit is dat we een krimpende beroepsbevolking. Ik ben het met u eens dat er nog wel wat tandjes bij moeten, maar we doen wat we kunnen. Ik houd me bovendien altijd aanbevolen voor nog briljantere ideeën.
