Hongaarse overheid schaft Gender Studies af

Nieuws | door Esther Baar
15 augustus 2018 | De Hongaarse overheid gaat de masteropleidingen Gender Studies niet langer financieren. Bericht over dit wetsvoorstel lekte al eerder maar werd dinsdag bevestigd door de stafchef van minister-president Viktor Orbán in een persconferentie. Het landelijk hoger onderwijsnetwerk in Hongarije is een petitie gestart tegen de afschaffing van de twee Gender Studies masterprogramma’s die het land heeft.
Foto: Wikemedia Commons (Het Hongaarse parlementsgebouw)

Stafchef van de Hongaarse minister-president Orbán, Gergelyn Gulyas liet tijdens een persconferentie op dinsdag weten dat het onderwerp van de opleidingen in strijd is met de ideologie van de overheid. “Voor de Hongaarse overheid is het een onbetwistbaar feit dat mensen of als man of als vrouw worden geboren. De Hongaarse overheid wil dan ook geen geld uitgeven aan onderwijs op dit gebied.” Gulyas meldde dat studenten die nu ingeschreven zijn hun opleiding mogen afmaken, maar dat de programma’s vanaf 2019 worden afgeschaft.

“Gender studies is geen wetenschap”

Het wetsvoorstel werd vorige week gepresenteerd door het Hongaarse Ministerie van Veiligheid en het Ministerie van Personeelszaken (‘Human Capacities’) aan de Hungarian Rector’s Conference, een netwerk van bestuurders dat de belangen van het hoger onderwijs behartigt. De betreffende universiteiten met een masteropleiding, de universiteiten kregen 24 uur de tijd om te reageren op het voorstel.

Bence Rétvári, staatssecretaris van Personeelszaken constateerde vorig jaar maart al dat er “geen vraag is naar afgestudeerden in gender studies op de arbeidsmarkt” en dat de opleiding dus “middelen onttrekt van andere wel relevante opleidingen”. Ook schrijft hij dat universitaire opleidingen wetenschappelijk onderbouwd moeten zijn. “Gender studies is net als Marixstisch-Leninisme een ideologie en geen wetenschap.”

Academische vrijheid in het geding

Orbán is sinds 2010 aan de macht in Hongarije en is van mening dat de liberale democratie heeft gefaald in onder andere het bewaken van de Christelijke waarden en het tegengaan van immigratie. Hij pleit voor een Christelijke democratie die het het land moet vrijwaren van immigratie en het traditionele familiemodel van een man en een vrouw bewaakt.” Het vakgebied van de gender studies wordt door de regering van Orbán gezien als een bedreiging van deze traditionele waarden.

Gender studies zijn te volgen bij twee Hongaarse universiteiten, waaronder aan de Central European University (CEU). Deze universiteit, gesticht door de Hongaars-Amerikaanse magnaat George Soros, ligt al langer onder vuur. In mei vorig jaar werd een nieuwe wet ingevoerd die instituten die van oorsprong buitenlands zijn verbiedt om Hongaarse diploma’s uit te reiken, specifiek gericht op de CEU.

Commissie veegt vloer aan met Hongaars ho

Eerder al liet de Europese Commissie zich fel uit over het Hongaarse onderwijsbeleid dat in strijd is met de academische vrijheid. Deze voorgenomen afschaffing van de twee opleidingen Gender Studies lijkt eveneens in strijd te zijn met artikel 13 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, dat gaat over vrijheid van kunsten en wetenschappen Uit artikel 13: 'De kunsten en het wetenschappelijk onderzoek zijn vrij. De academische vrijheid wordt geëerbiedigd.' .

Duidelijk is dat de Hongaarse overheid de regie over het hoger onderwijs en ook het wetenschappelijk onderzoek steeds naar zich toetrekt. Onlangs nog protesteerde de Hongaarse Academie tegen plannen van de regering om meer dan de helft van diens financiering onder te brengen bij het ministerie van Innovatie en Technologie. De KNAW sloot zich onlangs nog aan bij dit protest in een brief aan de Hongaarse minister.

Petitie van Hongaarse docenten

Gender Studies docent Andrea Peto van de Central European University gaf in een reactie aan de Britse krant The Telegraph te kennen: “Het is nooit eerder voorgekomen dat de overheid wetgeving maakt voor onderwijsinhoud zonder overleg met de onderwijsinstellingen. Het schept ook een gevaarlijk precedent voor inmenging van de staat in vakinhoud.”

De andere instelling die een opleiding Gender Studies aanbiedt is de Eötvös Loránd Universiteit, waar het Gender Studies programma pas sinds 2017 bestaat, erkent dat het intrekken van de bekostiging binnen de jurisdictie van de overheid valt maar wijst erop dat er met zo’n korte reactietermijn geen ruimte is voor een fatsoenlijke discussie.

Het Hongaarse Network of University Teachers is inmiddels een petitie gestart. “Deze koers van actie is een directe aanval op de academische vrijheid van de universiteit. Gender studies is wereldwijd erkend als een wetenschappelijk discipline.” De petitie is inmiddels getekend door bijna 300 mensen.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK