NWO gaat vrouwen de voorkeur geven bij beursaanvragen

“De vertegenwoordiging en doorstroom van vrouwen in de wetenschap loopt helaas sterk achter bij die van mannen,” stelt NWO in de Call for Proposal voor het aanvragen van een beurs in het kader van de Vernieuwingsimpuls Vidi. NWO heeft daarom bij een nieuwe ronde van beurstoekenningen expliciet aandacht gevraagd voor de positie van vrouwen binnen de wetenschap.

Bij de vorige beurzenronde die afgelopen juni bekend werd gemaakt kregen 86 onderzoekers een Vidi van €800.000, waarvan 34 vrouwen. In totaal waren er 571 aanvragen ingediend waarvan 352 door een man en 219 door een vrouw. NWO vindt dat deze cijfers ten aanzien van vrouwen omhoog moeten.

800.000 euro voor vijf jaar

Het doel van een Vidi is vernieuwing van het wetenschappelijk onderzoek en persoonsgerichte stimulering in verschillende fasen van de carrière van gepromoveerde onderzoekers. Met een Vidi kunnen de onderzoekers mogelijk een eigen vernieuwende onderzoekslijn ontwikkelen. De Vernieuwingsimpuls biedt de Vidi-kandidaten bovendien de gelegenheid een eigen onderzoeksgroep op te bouwen of uit te breiden. Voor een Vidi-beurs is maximaal 800.000 euro beschikbaar voor een periode van vijf jaar. De aanvraag ronde is vanaf augustus tot 4 oktober geopend.

“Vrouwelijke onderzoekers worden nadrukkelijk uitgenodigd om voorstellen in te dienen.” zo staat in de Call for Proposal. Niet alleen NWO zegt zich in te spannen om het tekort aan vrouwen in de wetenschap tegen te gaan. “NWO en het ministerie van OCW spannen zich gezamenlijk met de KNAW, VSNU en Nederlandse universiteiten in om dit te doorbreken. Zodat het percentage vrouwelijke aanvragers uiteindelijk ten minste gelijk is aan het percentage vrouwelijke onderzoekers in de doelgroep.”

De voorkeur aan een vrouw

In de nieuwe ronde zullen bij gelijke beoordeling vrouwen daarom de voorkeur krijgen, belooft NWO. “NWO streeft ernaar dat de honoreringspercentages voor vrouwelijke aanvragers gemiddeld en in meerjarig perspectief ten minste gelijk zullen zijn aan die van mannelijke aanvragers. Bij een gelijke prioritering van twee of meer aanvragen wordt de voorkeur gegeven aan het voorstel van een vrouwelijke aanvrager.”

Ook gaat NWO door met het Aspasia-financieringsprogramma, een speciale bonus ingesteld voor CvB’s van universiteiten die bevorderen dat vrouwen door kunnen stromen naar hogere wetenschappelijke functies. De Aspasia-premieregeling is gekoppeld aan de Vidi- en Vici-ronde van de Vernieuwingsimpuls. Via deze regeling worden premies €100.000 beschikbaar gesteld aan Colleges van Bestuur die vrouwelijke Vidi-laureaten binnen een jaar na de toekenning bevorderen tot universitair hoofddocent of hoogleraar.”

Vrouwen op hogere posities krijgen

Deze beurs wordt verhoogd tot €200.000 voor vrouwen die toch een excellente aanvraag hebben ingediend maar net buiten de boot vallen bij de honorering. In dat geval kan de universiteit in aanmerking komen voor de Aspasia-beurs van €200.000. Deze beurs heeft als doel om meer vrouwen op een positie te krijgen van universitair hoofddocent of hoogleraar. Men kan dus geen onderzoeksaanvraag indienen met deze beurs.

Voorwaarde voor een Aspasia-beurs is dat het College van Bestuur van een universiteit tenminste €50.000 van de premie besteedt aan diversiteitsbeleid. Dan gaat het om brede universitaire en facultaire activiteiten die de doorstroming van vrouwen aan de universiteiten moeten bevorderen. Het overige bedrag van die 50.000 of 150.000 euro kan de universiteit gebruiken om de onderzoeker vrij te stellen van onderwijs of voor het resterende bedrag kan de desbetreffende onderzoeker een extra postdoc aanstellen of onderzoeksassistenten.

Uitgerekende vrouw kreeg slechts twee dagen uitstel

Ondanks de goede bedoelingen van NWO lukt het nog lang niet altijd om vrouwen meer kansen te geven bij een beursaanvraag. Zo stond er laatst een uitgebreid verhaal in het NRC over vrouwen die hinder ondervonden. Twee vrouwelijke wetenschappers hebben onlangs ook een rechtszaak aangespannen tegen NWO omdat zij zich benadeeld voelden. Het strakke tijdspad van een beursaanvraag bleek niet altijd te combineren met een zwangerschap of een pasgeboren baby. Zo kreeg een vrouw uit het NRC-artikel slechts twee dagen uitstel voor haar weerwoord op een aanvraag. De periode die net viel binnen de datum dat de vrouw uitgerekend was.

Naar aanleiding van dit bericht heeft de SP Kamervragen gesteld. Woordvoerder Frank Futselaar wil nu van de minister exacte cijfers over hoe vaak dit voorkomt. Ook wil Futselaar weten hoe het komt dat NWO maar beperkte regels heeft om zwangere vrouwen tegemoet te komen. Daarnaast vindt hij dat maatwerkoplossingen onvoldoende rechtszekerheid bieden voor deze vrouwen. Daarom wil hij dat er expliciete regels komen voor NWO hoe hier mee om te gaan.