Lessen van Mandela voor internationaal hoger onderwijs

Verslag | door Tim Cardol
10 september 2018 | De start van het jaar bij NHL Stenden Hogeschool stond in het teken van internationalisering en de uitdagingen van de fusie.
©foto: Hoge Noorden / Jacob van Essen Ambassadeur Geoff Doidge bij start academisch jaar NHL Stenden Hogeschool

Tijdens de start van het jaar van NHL Stenden Hogeschool, stond voorzitter Erica Schaper stil bij het tragische overlijden van een studente in Emmen. Een Duitse studente werd begin september doodgestoken in een studentenflat. De voornaamste verdachte is een huisgenoot van het slachtoffer.

“De afgelopen week stond in het teken van opvang van studenten en medewerkers,” zegt Schaper. “We proberen zoveel mogelijk de ruimte te geven voor het verwerken van het verdriet. Zo hebben we een stilteplek ingericht en is er een traumadeskundige waar studenten en medewerkers terecht kunnen. De impact van deze tragische gebeurtenis voelen we als gehele hogeschool.”

Na een moment van stilte, ging Schaper in haar openingsrede in op de ontwikkelingen in de fusie en de implementatie van het nieuwe onderwijsmodel op de hogeschool. “Design Based Education is geen mal of keurslijf, maar een nieuwe manier van werken. Daar zijn we nu mee begonnen en ontwikkelen we samen met studenten en het werkveld. Er is geen blauwdruk, dus dat is uitdagend en spannend.”

Langzaam een nieuw curriculum implementeren

Omdat de nieuwe hogeschool op veel verschillende plekken in het noorden van Nederland en in het buitenland campussen heeft, ziet het fusieproces er per locatie en per academie ook wat anders uit, legt Schaper uit. “Voor de pabo bijvoorbeeld is het fusieproces bijvoorbeeld complexer, omdat beide hogescholen deze opleiding aanboden op verschillende locaties. Maar in Emmen en op Terschelling waar alleen een vestiging was van Stenden en van NHL is relatief minder veranderd. Maar vergeet niet, we zijn overal Design Based Education aan het implementeren dus dat betekent dat op den duur overal een nieuw curriculum komt. Dus er verandert op elke campus toch wel wat, ook in de manier van werken en in de ondersteunende processen en systemen.”

Het implementeren van het nieuwe onderwijsmodel is een proces van de lange adem. “We hebben aan het begin afgesproken dat binnen de veertien academies dit jaar één opleiding met DBE zou gaan starten. Vanwege het enthousiasme voor dit onderwijsconcept zijn uiteindelijk in september vijftig opleidingen gestart. DBE wordt geleidelijk ingebouwd, zodat iedere academie en opleiding de tijd krijgt om te kijken wat het goede moment van invoering is.”

Schaper kondigde bij de jaaropening ook aan dat ze met andere kennisinstellingen in Noord-Nederland het gesprek aan gaat over afstemming van opleidingen en betere doorstroom naar professionele en wetenschappelijke masters. Die ambitie werd gesteund door Erasmus-hoogleraar Jan Rotmans, keynotespreker in Leeuwarden.

“Als ik kijk naar mijn eigen universiteit (Erasmus Universiteit .red). We zitten samen met de hogeschool op een campus, maar het contact tussen beiden is minimaal. Er is zoveel dedain van het wo jegens het hbo en volgens mij is dat tussen hbo en mbo ook het geval,” zegt Rotmans. “Terwijl, het onderscheid is in veel gevallen kwestieus te noemen. Ik zou zeggen, doorbreek die silo’s en zoek de samenwerking.”

Internationaal hoger onderwijs als emancipator

Naast Rotmans, was Geoff Doidge de tweede gastspreker bij de jaaropening van NHL Stenden. Doidge is momenteel de Zuid-Afrikaanse ambassadeur in Thailand en was in het verleden minister van infrastructuur in Zuid-Afrika. NHL Stenden heeft onder andere vestigingen in Bangkok en Port Alfred en kent de politicus uit de partij van Nelson Mandela daarom goed. Doidge ging in Leeuwarden uitgebreid in op het belang van internationaal hoger onderwijs voor de ontwikkeling van zijn land.

“De vestigingen in Zuid-Afrika en Thailand hebben een enorme bijdrage geleverd aan het onderwijs en het welzijn van beide landen,” zag Doidge met eigen ogen. “Ik was onlangs nog op de diploma-uitreiking in Port Alfred. Dan zie je het niveau van de studenten, dat is heel erg hoog. Die mensen zijn echt klaar om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van Zuid-Afrika.”

In gesprek met ScienceGuide gaat Doidge nog verder in op die bijdrage. “Port Alfred is klein, eigenlijk maar een dorp. Dat daar een campus staat heeft heel veel impact op de gemeenschap daar. Er is nu een sportprogramma en een computerprogramma gestart in de township. Zo’n computerprogramma bestaat maar uit twintig computers, maar er staan soms rijen van meer dan 150 mensen, dat is heel erg ‘empowering’.”

Mandela’s lessen over vergeving

Doidge zat in het parlement toen Nelson Mandela president van Zuid-Afrika was. “Toen Mandela vastzat op Robbeneiland liet hij zich niet beperken door de gevangenismuren. Hij inspireerde andere gevangen te studeren en streed met succes voor boeken en studiematerialen. Het is heel inspirerend dat we zo’n rolmodel als ‘founding father’ van onze nog jonge democratie hebben.”

Madiba Madiba is de originele stamnaam van Nelson Mandela uit het Xhosa, het volk van Mandela. heeft me geleerd wat vergeving betekende,” zegt Doidge. Hoewel Zuid-Afrika nog steeds erg verdeeld is, ziet de ambassadeur wat internationaal hoger onderwijs kan betekenen om juist die verschillen te overkomen. “Onderwijs geeft mensen kansen en juist studenten die internationale ervaring opdoen hebben begrip voor de verschillen die er zijn.”

Doidge is er daarom dankbaar voor dat voormalig Stenden jaren geleden besloot de stap te zetten om in Zuid-Afrika een campus te starten. Hij moedigt andere Nederlandse instellingen van harte aan om vergelijkbare stappen te zetten, want de vraag naar scholing is groot en het aanbod nog altijd niet afdoende. “Maar, ik kan me ook voorstellen dat NHL Stenden Zuid-Afrika het liefst voor zichzelf houdt,” lacht de ambassadeur tenslotte.

Erica Schaper zou het toejuichen als andere instellingen zo’n stap zetten, maar waarschuwt wel. “Die internationale multi-campus benadering zit wel echt in het hart van wat wij als hogeschool doen. Het moet wel echt bij je strategie passen om zoiets te doen. En het is echt een proces van de lange adem, maar ik zou het toejuichen als meer instellingen die stap maken. We zijn bijvoorbeeld met Van Hall Larenstein aan het kijken of we elkaar op bepaalde punten kunnen versterken. Dat kan zeker ook internationaal. Bijvoorbeeld op het gebied van Wildlife-management in Zuid-Afrika.”

De collegevoorzitter van NHL Stenden was geïnspireerd door het verhaal van Doidge over hoe Mandela de rol van het onderwijs zag. “Ik ben blij dat wij in Zuid-Afrika een bijdrage aan de ontwikkeling van het land en haar mensen kunnen leveren. Wij kunnen met de collega’s op de verschillende campussen goed lezen wat de regio’s waarin we actief zijn, nodig hebben. Zodat we met ons onderwijs en onderzoek echt een maatschappelijke impact kunnen hebben op de regio’s rondom onze internationale campussen. Dat vind ik heel mooi om te zien.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK