De echte toekomst is dat de VSNU en Vereniging Hogescholen fuseren
In de nieuwste ScienceGuide podcast staat het binaire stelsel centraal. Van der Meulen stelt dat het wetenschapsbeleid van OCW vrijwel uitsluitend over universiteiten gaat en niet over hogescholen. Dat is een gemiste kans. OCW moet lef tonen om in de aankomende Strategische Agenda Hoger Onderwijs met het strikte binaire stelsel te breken. De beroepspraktijk vraagt daar om en het sluit beter aan bij de ontwikkelingen in de rest van Europa, zo stelt Van der Meulen. Binnen het hbo zijn er opleidingen gekomen met een stevige onderzoekscomponent en dat is ook nodig voor de beroepspraktijk.
Zonder dat het expliciet wordt gemaakt, zegt OCW dat men aan het ‘mooie’ binaire stelsel wil vasthouden, zegt Van der Meulen. “In alle beleidsdocumenten van de afgelopen jaren van het ministerie wordt altijd ergens in een zinnetje gezegd dat het binaire stelsel zo mooi is. Ik zou geen enkel argument kunnen bedenken waarom het zo mooi is. Het enige wat ik kan bedenken is dat je niets hoeft te veranderen. Dus het maakt het leven wat makkelijker voor de mensen die het zouden moeten veranderen.”
Anka Mulder die sinds begin dit jaar voorzitter is bij Saxion en daarvoor lid van het CvB van de TU Delft herkent zich in de analyse van Van der Meulen. “Ik herken dat heel erg ik heb veertien jaar bij de TU Delft gewerkt en wat ik herken is een overspannen wo waar we ontzettend veel verwachten van de mensen die daar werken. Universiteiten moeten hoog in de rankings, veel publiceren, studenten opleiden en valoriseren. Dat is hartstikke veel. Daar tegenover staat het hbo waar de studentenaantallen stabiliseren en er juist hele goede relaties zijn met het bedrijfsleven, maar met hele beperkte onderzoeksfinanciering. Het hbo is eigenlijk in ons stelsel een onderbenutte sector.”
Bedienen we onze studenten wel op de juiste manier?
“Als je kijkt naar de discussie over het binaire stelsel dan gaat het vaak over instellingen, dat vind ik heel raar. Het stelsel moet geen instellingen dienen, maar iets maatschappelijks dienen. En bedienen we onze studenten wel op de juiste manier, of het MKB, of ziekenhuizen?” Daar zou zo’n discussie over moeten gaan volgens Mulder. “Wat je nu ziet is dat we tegen grenzen oplopen.”
Dat er toch strikt vastgehouden wordt aan het binaire stelsel in Nederland komt volgens Van der Meulen omdat OCW de bestuurskracht niet durft te gebruiken. Ook de VSNU en de Vereniging Hogescholen willen het eigenlijk niet, omdat het tot gedoe leidt onder de eigen leden.
Anka Mulder wil niet verzanden in bestuurlijk gekrakeel, maar wil vooral meer ruimte om het hbo door te laten ontwikkelen. “Het rapport Veerman beschreef het ook al goed. Je zou wat meer variatie moeten hebben in het stelsel. In de toekomst heb je nog wel hogescholen die ongeveer hetzelfde doen als tien jaar geleden, maar er zijn hogescholen die een aanzienlijke onderzoeksportofolio hebben ontwikkeld met echt goed onderzoek. Zorg ervoor dat die hogescholen zich goed kunnen ontwikkelen, als echte Universities of Applied Sciences. Wij willen dat ook als Saxion.”
Van der Meulen stelt daar tegenover dat universiteiten ook moeten erkennen dat zij onderwijsintensieve opleidingen hebben. “Elke universiteit heeft nu opleidingen die onderwijsintensief zijn en genoodzaakt zijn om docenten aan te nemen die eigenlijk alleen maar een onderwijstaak hebben. Die moeten ze vervolgens na drie jaar weer op straat zetten, daar is de onderwijskwaliteit ook niet bij gebaat. Als zij gewoon gaan toegeven dat een aantal opleidingen onderwijsintensief zijn, dan kunnen ze dat gewoon oplossen.” En de echte toekomst is dat de VSNU en de Vereniging Hogescholen gewoon fuseren, zo besluit Van der Meulen grappend de podcast.
U kunt hier de podcast beluisteren waarin Anka Mulder en Barend van der Meulen uitleggen wat er in hun ogen moet veranderen aan het stelsel. En hoe vwo-leerlingen meer verleid kunnen worden om aan een hogeschool te gaan studeren.
Laat weten wat u van de podcast vindt via fvanheest@scienceguide.nl of via Twitter op @fcvheest
