Tijd voor nieuwe pumps?

Andere titel? Misschien. Andere inhoud? Zeker!

Opinie | door Hanneke Takkenberg & Dirk-Jan den Boer
21 november 2018 | Vlak na het versturen van de uitnodiging voor Pump Your Career werden we aangenaam verrast door het opinieartikel van Anna-Luna Post en Suze Zijlstra. Het artikel kraakt een kritische noot over de impliciete boodschap die achter een dergelijk event zou kunnen schuilen en komt met creatieve suggesties voor de DIY diversity man.
Pump Your Career Day 2015 – Foto: LNVH

Mannen, verplaats je in onze pumps!

Anna-Luna Post en Suze Zijlstra hebben gelijk. Het is van de zotte dat vrouwen, of welke andere groep mensen dan ook, zelf iets aan hun achtergestelde positie in de academie moeten doen. De achterstand die er is mogen we niet op hen afschuiven. Deze suggestie willen het LNVH en NWO in het geheel dan ook niet wekken met Pump your career. Wij zijn blij met het signaal van Post en Zijlstra dat wij dat (onbedoeld) wel doen, omdat het bijdraagt aan de bredere discussie over dit soort evenementen speciaal voor vrouwen. We nemen de feedback ter harte en de boodschap onderstrepen we: er moet meer aandacht komen voor het systeem dat genderongelijkheid in stand houdt.

Noodzakelijke handvatten

Wat dan te doen? Stoppen met die tijd- en geld vretende bijeenkomsten voor vrouwen? Dat gaat ons ook weer wat ver. We kunnen niet wachten tot alle institutionele barrières zijn weggenomen, dus we moeten de wetenschappers ook concrete handvatten meegeven.

In de workshops van Pump Your Career gaan deelnemers aan de slag met het aanscherpen van hun vaardigheden ten aanzien van bijvoorbeeld valorisatie, het schrijven van subsidieaanvragen en leidinggeven aan een onderzoeksteam. In de inspiratiesessies is er ruimte voor reflectie op hedendaagse wetenschappelijke praktijk en aandacht voor de mechanismen die ongelijkheid creëren in de wetenschap: de masculiene cultuur, intimidatie en machtsmisbruik, allen voortkomend uit onderzoeken van het LNVH naar (financiële) beloning in de wetenschap Een workshop gegeven door prof. dr. Belle Derks en dr. Ruth van Veelen.  en scientific harassment Een workshop gegeven door prof. dr. Marieke van den Brink, prof. dr. Yvonne Benschop en dr. Marijke Naezer. . Wij beschouwen Pump Your Career als geslaagd als de deelnemers geïnspireerd raken, hun palet aan vaardigheden en strategieën uitbreiden en (meer) bewuste keuzes maken over hun professionele carrière.

Daarnaast is een evenement als Pump Your Career ook een plek waar netwerken centraal staat en vrouwelijke wetenschappers kennis en ervaringen kunnen delen. Evenementen speciaal voor vrouwen vormen ook een safe space waar men vaak veel (h)erkenning vindt en in een veilige omgeving over persoonlijke ervaringen kan praten.

Verslag van het door NWO verzorgde Insight Out

Het zorgt ook voor empowerment van vrouwelijke wetenschappers: door ervaringen uit te wisselen wordt vaak duidelijk dat de zaken waar zij individueel tegenaan lopen ook bij andere vrouwen spelen en realiseert men zich dat het een structureel probleem is. Hierdoor kunnen zij vervolgens een sterk front vormen om structurele kwesties die vrouwen belemmeren in hun carrière aan te kaarten bij bestuurders – samen sta je immers sterker.

Meerdere wegen leiden naar Rome

Belangrijker is echter nog om ons af te vragen welke mechanismen zorgen voor genderongelijkheid en een niet-inclusieve organisatiecultuur in de wetenschap. Welke interventies zijn ervoor nodig om die mechanismen inzichtelijk te maken en te veranderen? En hoe kunnen we een inclusieve organisatiecultuur bevorderen waar iedereen zichzelf kan zijn, zich thuis kan voelen en gelijke kansen heeft en zo optimaal bij kan dragen aan innovatief, excellent en inclusief onderwijs en onderzoek?

NWO wil dan ook niet de suggestie wekken dat anderen niks hoeven te doen. Integendeel. We monitoren honoreringspercentages, doen aan impliciete bias training in commissies, hebben al jaren het Aspasia-programma en gaan samen met het Ministerie van OCW extra geld in de Vernieuwingsimpuls stoppen voor vrouwen in Bèta en Techniek. Maar ja, daar vertelden we niks over. En daarmee lijkt het alsof vrouwen hun achterstand zelf moeten oplossen. Meer vertellen dus! Niet alleen een congres organiseren voor een doelgroep, maar ook meer vertellen over onze andere activiteiten en hoe al die activiteiten binnen onze lange termijn strategie passen.

Ook het LNVH is ervan overtuigd dat de verantwoordelijkheid voor het oplossen van de genderongelijkheid in de wetenschap zeker niet enkel bij de vrouwelijke wetenschappers zelf ligt: het aanpakken van genderongelijkheid vraagt om het ‘draaien aan veel verschillende knoppen’ door veel verschillende mensen tegelijkertijd, om een complex systeem van allerlei mechanismen die ongelijkheid creëren, te verbeteren. Het vraagt om een gelaagde aanpak met interventies die gericht zijn op het individu, de organisatie, en de cultuur in de academische wereld. De activiteiten van het LNVH beslaan dan ook zowel capaciteitsversterking van vrouwelijke wetenschappers én beleidsbeïnvloeding van universiteiten, wetenschapsorganisaties (NWO, KNAW, VSNU) en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Het LNVH fungeert als een waakhond in het agenderen van het geringe aandeel vrouwelijke hoogleraren en aanjager voor gerichte acties om dit te vergroten. Onze jaarlijkse Monitor Vrouwelijke Hoogleraren is inmiddels een gevestigd instrument om bestuurders en beleidsmakers in te laten zien dat interventie nodig is. In het voorjaar organiseerde het LNVH bijvoorbeeld een symposium over machtsmisbruik en #MeToo in de wetenschap en stimuleerde de universiteiten om een zero tolerance beleid te voeren en het programma te adopteren. Kortom: allerlei activiteiten gericht op het transformeren van wetenschappelijke organisaties in plaats van ‘fixen’ van de vrouwen Zoals beschreven in Ely & Meyerson (2000), zie literatuur. .

Nieuwe aanpak

NWO en het LNVH zijn er trots op om eens in de drie jaar samen Pump your Career te organiseren en hopen ook deze editie wederom ruim 450 vrouwelijke wetenschappers zal inspireren. De reactie van Anna-Luna Post en Suze Zijlstra draagt wat ons betreft bij aan een noodzakelijke discussie over interventies om een inclusieve academische gemeenschap te bewerkstelligen. Laten we eenieder die in de wetenschap werkzaam is aanspreken op hun verantwoordelijkheid hierin, onze krachten bundelen en elkaar inspireren bij te dragen aan duurzame verandering.

NWO wil daarom Pump your career volgend jaar al – in plaats van over drie jaar – inzetten voor meer inclusiviteit in de wetenschap. Andere titel? Misschien. Andere inhoud? Zeker! We zullen vast onderdelen blijven opnemen waar wetenschappers individueel iets aan hebben. Maar belangrijker, meer over diversiteit en inclusiviteit over de gehele linie, en meer problematiseren.

Het bespreekbaar maken van alle aspecten op basis waarvan onderzoekers benadeeld worden in hun werkzaamheden, zoals een functiebeperking, religie of etniciteit. We moeten vooral meer eigenaarschap benadrukken bij diegenen die het probleem veroorzaken of kunnen aanpakken. Laten we bijvoorbeeld Prof. dr. Naomi Ellemers en Prof. dr. Daniël Wigboldus vragen om een workshop te geven voor decanen, rectoren en collegevoorzitters over impliciete bias in beoordelen en selecteren. Laten we hier met zijn allen over in gesprek gaan!

En de tips voor de DIY diversity man? Die onderstrepen we van harte! Het LNVH biedt ze graag aan aan hun (mannelijke) LNVH-ambassadeurs ter inspiratie van hun activiteiten.


Nieuwsgierig geworden naar Pump Your Career? Lees meer op www.pumpyourcareer.nl

Hanneke Takkenberg :  Voorzitter LNVH

Prof. dr. Hanneke Takkenberg is arts-epidemioloog en hoogleraar Klinische besliskunde in cardiothoracale interventies bij de afdeling Thoraxchirurgie van het Erasmus MC in Rotterdam. Sinds april 2018 is ze voorzitter van het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren (LNVH).

Dirk-Jan den Boer :  Portefeuillehouder diversiteit NWO

Dr. Dirk-Jan den Boer (1963) is sinds januari 2017 directeur van het NWO-domein Sociale en Geesteswetenschappen. Dirk-Jan heeft bij NWO tevens het thema diversiteit in zijn portefeuille.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK