Bibliotheken en ICT-afdelingen vinden elkaar in open science
“We hebben de technologie, nu moeten we gaan samenwerken,” dat is het advies van Peter Michielse, Chief Technology Officer van SURFsara aan het begin van de jaarlijkse Super Day die ditmaal plaatsvindt in het EYE Filmmuseum in Amsterdam. Die samenwerking is er al op veel plekken maar er kan zeker meer gebruik gemaakt worden van de bestaande infrastructuur.
Opslagruimte als lokkertje voor open science
Zo presenteert Saxion de cloudservice die het in samenwerking met SURF heeft opgezet en waar steeds meer van de onderzoekers nu gebruik maken. “We wisten eigenlijk niet waar onze onderzoekers hun data opsloegen,” vertelt Renate Mattiszik van de Saxion Bibliotheek. Dat was een probleem, en met de nieuwe algemene verordening gegevensbescherming (AVG) op komst werd de hogeschool daarom tot actie genoopt.
Saxion zet zelf stap naar delen onderzoeksdata
De hogeschool besloot daarom een repository te ontwikkelen waarin lectoren en onderzoekers kunnen werken en hun data met elkaar delen. “Bij het delen van hun materiaal hoeven de gebruikers maar een minimale hoeveelheid metadata in te vullen,” legt informatiearchitect Rudy Dokter uit. Op die manier hoopt Saxion de drempels om mee te doen zo laag mogelijk te houden. “Er is nog een hoop missiewerk te verrichten.”
Inmiddels wordt er volop gebruik gemaakt van het platform van de hogeschool, met name omdat onderzoekers veel behoefte hebben aan de opslagruimte in de cloud die wordt aangeboden. Het voorbeeld van Saxion, doet inmiddels ook andere hogescholen aankloppen. “We zijn inmiddels in gesprek met onder meer de HAN, Hanzehogeschool en Hogeschool Utrecht om samen op te trekken op het gebied van open science,” vertelt Dokter.
Volgens Mattiszik is de bereidheid tot samenwerking bij hogescholen over het algemeen überhaupt al wel groot. “Ik denk dat het hbo wat minder versnipperd is dan het wo. Misschien dat de grenzen en verschillen daarom wat kleiner zijn.” Niettemin weten ook universiteiten elkaar te vinden als het gaat om het delen van kennis rond datamanagement.
Uniform beleid voor gegevensbeheer nodig
Vorig jaar kregen een aantal universiteiten een zwaartekrachtsubsidie van NWO voor het project SCOOP. Binnen dat project hebben de informatici van de RUG en de UU elkaar nu gevonden in de ontwikkeling van SCOOP-IT dat de onderzoekers in het programma moet ondersteunen bij hoe ze hun data opslaan en delen.
Inmiddels zijn er ruim tachtig projecten die gebruik maken van ondersteuning, vertelt Monic Hodes (UU). “Een van de grote voordelen is dat we elkaars ‘resources’ en kennis kunnen gebruiken,” vertelt Hodes. “Het is mooi dat juist ICT’ers en universiteitsbibliotheken elkaar weten te vinden in dit project.”
Een groot struikelblok in het delen van data tussen de verschillende universiteiten is de authenticatie, merkt Hodes. “Je ziet toch dat universiteiten ieder hun eigen manier hebben hoe ze met de data omgaan. Dat matcht niet met elkaar, dus zullen we moeten toewerken naar een uniform beleid voor gegevensbeheer.”
AI: van het zintuiglijke naar het handelen
De filosofie achter het delen van data die op zoveel verschillende plekken beschikbaar is, is dat het kan leiden tot steeds weer nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen en daaruit volgend weer maatschappelijke toepassingen. Wat er op dat gebied al mogelijk is, laat Pradeep Dubey in zijn keynotetoespraak zien.
Dubey is onderzoeker in de laboratoria van Intel. Hij schetst de laatste stand van zaken op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI) en machinelearning. “Op dit moment hebben we op het gebied van AI het meest progressie geboekt op het gebied van het zintuiglijke. De volgende stappen zijn beredeneren en handelen, dat is echt veel moeilijker.”
In het onderzoek naar kunstmatige intelligentie wordt dat de ‘derde golf’ genoemd. “Het gaat om echt menselijk worden. Om abstract te kunnen denken. Daar wordt op dit moment steeds meer progressie in geboekt,” zegt Dubey. “We bevinden ons in een ongekende convergentie van enorm computergebruik met enorme gegevens. Het samenvloeien daarvan gaat een blijvende invloed hebben op hoe we onze gegevensverwerking organiseren en op wat die gegevensverwerking voor ons als maatschappij gaat betekenen.”
