“Heeft deze minister wel hart voor onderwijs?”
Vandaag demonstreerde #WOinActie, een beweging die oktober 2017 is ontstaan tegen bezuinigingen en voor meer investeringen in het wetenschappelijk onderwijs. Nu veertien maanden later was de eerste grote landelijke demonstratie in Den Haag. Er waren volgens de politie 2000 mensen op afgekomen. De minister was niet aanwezig en wilde niet komen zo meldde de LSVb tegen ScienceGuide. Zij was wel bereid om tien mensen uit te nodigen op de Hoftoren om daar met de demonstranten in gesprek te gaan, maar daar had #WOinActie geen behoefte aan.
Korting op korting
De eerste spreker deze middag was Rens Bod de initiatiefnemer van #WOinActie. “Toen we begonnen met #WOinActie hebben we een petitie aangeboden met 5000 handtekeningen aan de Tweede Kamer. We stonden toen met slechts dertig mensen op het Plein in Den Haag. Negen maanden later hebben we met honderden docenten open lucht colleges gegeven. Dit keer zijn we met vele honderden, we zijn denk ik zelfs met 1000 mensen, dat is een enorme prestatie jullie zijn fantastisch.”
Maar Bod, die al meerdere gesprekken heeft gevoerd met de minister is strijdvaardig. “We zijn nu een landelijke beweging, niemand kan om ons heen. Wij pikken dit beleid niet meer. Wij pikken die continue bezuinigingen op ons universiteiten niet meer. Het zijn onze universiteiten. Wij leiden onze studenten op om de toekomstige leraren van ons land te worden. De toekomstige artsen, journalisten advocaten en ga zo maar door. Daarom accepteren wij deze bezuinigingen niet langer. Vorig jaar was er de doelmatigheidskorting van €183 mln. nu is er ook nog de lumpsumkorting bijgekomen van €19,5 mln. Wij pikken dit niet meer.”
Er werd een heuse vertrouwenscrisis uitgesproken over deze minister die met luid gejuich werd ontvangen. “Wat hebben we nog aan deze minister van onderwijs en wetenschap? Wat hebben wij aan haar? Laat zij eens opkomen voor ons, in plaats van de ene bezuinigingsoperatie na de andere ons door de strot te duwen. En dan gaat ze die ook nog eens glashard ontkennen.”
Wij pikken dit niet langer
Bod vindt dat er veel te weinig wordt opgekomen voor het wetenschappelijk onderwijs, ook omdat nieuwe bezuinigingen niet worden uitgesloten. “En toen haar collega Wopke Hoekstra ook nog eens aangekondigde dat er volgend jaar nieuwe bezuinigingen zouden komen. Wat deed toen onze minister van OCW? Niets, er was radiostilte. Zij deed helemaal niets. Wij pikken dit niet langer. Heeft deze minister wel hart voor wetenschappelijk onderwijs?”
Dat Van Engelshoven de actievoerders niet wilde toespreken kon op weinig goedkeuring rekenen. “Zij wil zelfs niet naar buiten komen, ze zit hier nog geen 100 meter vandaan. Ze wil niet eens naar buiten komen om een rood vierkant in ontvangst te nemen die staat voor onze werkdruk. Terwijl hier duizend wetenschappers ondanks hun extreem drukke agenda’s en werkdruk naar Den Haag zijn gekomen.”
Wat Bod betreft heeft #WOinActie niets aan amechtige solidariteitsverklaringen of uitingen van begrip van de minister. “Wij willen erkenning voor onze zorgen. Die erkenning krijgen we niet, het enige wat wij krijgen zijn nog meer bezuinigingen. De minister erkent weliswaar dat de werkdruk hoog is, maar wil geen geld vrijmaken om die werkdruk tegen te gaan. Deze minister gelooft in sprookjes, dat je zonder extra geld de werkdruk kan verminderen.”
Toch hield de UvA-hoogleraar Bod de actievoeders voor dat zij dit beleid kunnen veranderen. “Er is hoop vanwege de komende Statenverkiezingen op 20 maart. Dan is de kans heel erg groot kabinet de meerderheid verliest in de senaat verliest. Dan kunnen de bezuinigen alsnog worden tegengehouden door de oppositie. Dus stem op de goede partij. Daarom moeten we wel allemaal laten horen waar wij voor staan ook naar het grote publiek, daar is nog wel iets aan te doen.”
“We zijn tegen elkaar uitgespeeld”
Bod gaf aan het slot van zijn toespraak aan dat hij ook demonstreerde voor zijn jonge collega’s. In zijn ogen hebben zij nog amper een fatsoenlijk carrièreperspectief. “Ik sta hier ook voor mijn jonge collega’s die van tijdelijke baan naar tijdelijke baan moeten hoppen. Voor hen demonstreer ik hier, omdat zij zich kapot moeten werken, maar toch geen perspectief krijgen.”
“Wij zijn de afgelopen jaren met al die tijdelijke contracten tegen elkaar uitgespeeld. Wij werden elkaars concurrenten. Wij gingen kapot door de werkdruk. Solidariteit bestond niet in de wetenschap. Maar de tijden zijn veranderd. We staan hier met meer dan duizend medewerkers en we moeten onze krachten bundelen en laten ons niet langer tegen elkaar uitspelen. 14 december zal de geschiedenis in gaan als de dag waarop solidariteit is teruggekeerd aan de universiteit. Weg met het perverse systeem dat de wetenschap kapot maakt en weg met de bezuinigen!”
De volgende spreker was de recent afgetreden voorzitter Geertje Hulzebos van de LSVb. “Hoe vaak moeten docenten niet overwerken in hun vrije weekend en krijgen ze daar niet voor betaald. De bezuinigingen maken de universiteit kapot en de werkdruk neemt alleen maar toe. Veel docenten weten ook niet of ze volgend jaar nog een contract hebben aan de universiteit.”
Argumenten voor bezuiniging ondeugdelijk
De laatste spreker bij de start van de bijeenkomst voordat de mars door Den Haag van start ging was Marijtje Jongsma van FNV. “Ik spreek hier namens heel veel collega’s die hier door deadlines en hoge werkdruk niet kunnen zijn. De doelmatigheidskorting moet van tafel. Erger nog, bovenop de doelmatigheidskorting komen er ook nog extra bezuinigingen.”
De argumenten voor deze bezuinigingen deugen ook niet volgens FNV. “Eerder was het argument de crisisjaren maar nu gaat het goed met onze economie die ze nog steeds kenniseconomie durven te noemen. Deze bezuinigen treffen docenten, studenten elke dag. Het leenstelsel kwam met de belofte dat er meer docenten zouden komen per student. Het bleek een farce, de werkdruk liegt er niet om.”
Ook de FNV had er geen goed woord voor over dat de minister niet naar buiten komt vandaag. “Wij hebben al gehoord dat de minister niet naar buiten komt en dat zij geen gehoor geeft aan onze zorgen. Dat deed zij vorig jaar niet, dat doet ze vanmiddag ook niet. Ze komt niet met een beter verhaal dan doelmatigheidskorting of ga maar even efficiënter studeren en werken. Vandaag geven we een duidelijk signaal aan de minister – die weer in een warm kantoor zit – dat zij het wo weer in de kou laat staan.”
Aan het slot van de optocht door Den Haag kwam Rens Bod nogmaals het podium op. Tijdens die toespraak zinspeelde hij, gezien de hoge opkomst, op nieuwe acties. “De politie heeft gezegd dat we met 2000 mensen zijn. Deze dag gaat de geschiedenis in als de dag dat de solidariteit terug is op de universiteit. We zullen door moeten gaan. De vraag is hoe het ministerie zal reageren, maar verwacht daar niet te veel van. Wij gaan wel door, we hebben nu eindelijk een grote landelijke beweging. We zullen alleen nog maar groeien. Als we willen kunnen we de hele boel platgooien, aan alle Nederlandse universiteiten.”
